________________
અને અણગમાના ભાવને મજબૂત કરે છે, જ્યારે પ્રધાન જ્ઞાતા-દેષ્ટાભાવે એને જુએ છે, ને વિચારે છે કે આ તો ઔદારિક શરીરનો કચરો છે.
હે પ્રભો! આપની પ્રતિષ્ઠા હું નાસિકા પર કરું છું. અશુચિ ભાવના દેઢ બને, દુર્ગુચ્છા મોહનીય કર્મ નષ્ટ થાઓ એ ભાવના સાથે ૐ હૂ શ્રી અભિનંદન સ્વામીને નમઃ (૫) સુમતિનાથ ભગવાન બન્ને હોઠોનું રક્ષણ કરે છે.
હે પ્રભો ! આપ બન્ને હોઠોનું રક્ષણ કરો છો પણ મેં અજ્ઞાનભાવે મૂલ્યવાન એવા હોઠોનો દુરુપયોગ કર્યો. આપના હોઠને પરવાળાની ઉપમા છે. પરવાળાનો લાલ કલર છે તે મૂલ્યવાન છે. લાલ કલર તે શુભનું પ્રતીક છે, એમ હોઠ પણ પ્રેમનું પ્રતીક છે. નાના બાળકને કીસ કરે તો પણ હોઠથી કરે છે.
પ્રભો ! આજથી હું સંકલ્પ કરું છું કે સંસારનું વિસ્મરણ થાય, કષાયભાવ, રાગ-દ્વેષનું વિસ્મરણ કરવા માટે હૈયામાં હે સુમતિનાથ ભગવાન ! તારું સ્મરણ સતત રહે ને હોઠ પર પણ તારું સ્મરણ રહે એવી કૃપા વરસાવો, મારી કુમતિ સંસારસ્મરણની દૂર થાઓ, સુમતિ પ્રગટ થાઓ એવી મંગલ ભાવના સાથે આપની પ્રતિષ્ઠા હોઠ પર કરું. જેથી અણુ પરમાણુ પવિત્ર બની રહે એ જ. ૐ હ્રીં શ્રીં સુમતિનાથાય નમઃ ની એક માળા. (૬) પદ્મપ્રભુ દાંતોની રક્ષા કરે છે.
પદ્મ = કમળ, શ્વેત નિર્મળ કમળ, પ્રભુ = પૂજ્ય, પ્રભાવક. કમલ જેવા વિકસિત હોવાથી લોકમાં પૂજાય. પદ્મપ્રભુ નિર્લેપતાનું પ્રતીક, કમળ પાણીના મેલ અર્થાતુ કીચડમાં ઉત્પન્ન થાય છે છતાં પાણી કે કીચડ એને સ્પર્શતા નથી. પદ્મપ્રભુનું સ્મરણ મલિન ચીજને દૂર કરે છે, હીયમાન કરે છે અને પવિત્રને વિકસિત કરે છે. તીર્થકર આદિ મહાપુરુષના શરીરમાં કમળ હોય છે. શરીરના અવયવોને કમળની ઉપમા આપી છે. નયનકમળ, હસ્તકમળ, ચરણકમળ, વદનકમળ વિ. ઉપમા આપી છે. મનુષ્યને પશુની દાઢમાં ઝેર છે તે ખતરનાક છે.
હે પ્રભો ! આપની પ્રતિષ્ઠા મારા દાંતમાં કરું છું, જેથી કષાયના છોતરા નીકળે ને અણુ - પરમાણુ પવિત્ર બને એ જ મંગલ ભાવના.
ૐ હૂ શ્રી પદ્મપ્રભુ સ્વામીને નમઃ ની એક માળા કરવી. (૭) સુપાર્શ્વનાથ ભગવાન જીભનું રક્ષણ કરે છે.
સુ = સારું, પાર્થ = બાજુ, સમીપ, નિકટ. આજુબાજુના પદાર્થ, વાતાવરણ, પર્યાવરણ સારા હોય તે સુપાર્શ્વ. વ્યક્તિનું મંગલ કે અમંગલ થાય તેમાં તેના પાર્થ મંગલ અમંગલ વાતાવરણ પદાર્થોની અસર થાય છે. શ્રવણ ઉપર અમંગલ ક્ષેત્રનો પ્રભાવ પડ્યો. કુરુક્ષેત્રમાંથી પસાર થયાને મા-બાપને કહે છે કે જાત્રા કરાવું છું એનું ભાડું આપો. મા બાપ ક્ષેત્રનો પ્રભાવ સમજી ગયા. ત્યાંથી ધૂળ થોડી સાથે લઈ લીધી. ક્ષેત્ર પસાર થઈ ગયા પછી તેને પશ્ચાત્તાપ થવા લાગ્યો. બધા યોગો સુમેળ હોય તો જ મુહૂર્ત કામ કરે છે.
જીભના રસાસ્વાદે જીવ કેવો ભારે કર્મી બને છે. કારણ રસના સ્વાદને કાં તો વખાણીએ ને વાગોળીએ છીએ કાં તો વખોડે છે. આગમમાં અવલોકન કરીએ. કુંડરીક મુનિ રસના સ્વાદને વખાણી સંયમના શિખર પરથી તળેટીમાં આવ્યા ને પરિણામ શું આવ્યું ? સાતમી નરકની સજા મળી. પેલા મંગુ આચાર્ય રસના સ્વાદે મરીને ગટરના કીડા બન્યા. આ કેવી રીતે થાય? જે પણ સ્વાદ લઈએ છીએ તેનું પરિણમન શેમાં થાય છે? વમન અને વિષ્ટામાં થાય છે. પેલા ધન્ના અણગારે રસપર વિજય પ્રાપ્ત કરી એકાવનારી બન્યા ને પ્રભુ મહાવીર ખુદ તેના તપની પ્રશંસા કરી. જીભને અસ્ત્રાની ધાર જેવી કહી છે. હે પ્રભુ ! આપની પ્રતિષ્ઠા મારી જીભ પર કરું ને સંકલ્પ કરું છું. મારા વચન દ્વારા કોઈને દુઃખ થાય તેવું બોલીશ નહીં. જીભથી તારી ભક્તિ કરી તારા અનંત ગુણોના ગીત ગાઉં ને આસપાસનું વાતાવરણ પોઝીટીવ બને એ જ. ૐ હ્રીં શ્રીં સુપાર્શ્વનાથાય નમઃ ની એક માળા કરવી.
જ્ઞાનધારા - ૨૦
જૈન મંત્ર, સ્તોત્ર અને યંત્ર
