________________
કરો. આ ગાથા દર્શાવે છે કે તે સમયે રાક્ષસ અને શાકિનીનાં ભયંકર ઉપસર્ગ થતા હતા; જેનાથી બચવા માટે પરમાત્માની આરાધના, ભક્તિ અને તેમની સહાયથી બીજું કોઈ મોટું સાધન નહોતું.
ચોથી ગાથામાં રચયિતા કહે છે કે, સિત્તેર, પાંત્રીસ, સાઠ અને પાંચ આ જિનેશ્વરો વ્યાધિ, જલ અથવા જ્વર, અગ્નિ, સિંહ, હાથી, ચોર, શત્રુ સંબંધી મહાભયને દૂર કરો.
પાંચમી ગાથામાં આચાર્યશ્રી કહે છે કે પંચાવન, દશ, પાંસઠ, અને ચાલીસ એટલાસિદ્ધ થયેલા તીર્થકરો કે જેઓ દેવો અને દાનવોથી નમસ્કાર કરાયેલો છે તેઓ મારા શરીરનું રક્ષણ કરો. અર્થાત્ આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિમાંથી મારું રક્ષણ કરો, જેથી હું શાંત ચિત્તે પરમાત્માની ભક્તિ અને ધર્મની આરાધના કરી શકું.
ॐ हरहुंहः, सरसुंसः, हरहुंहः, तह च चेव सरसुंसः ।
आलिहियनामगभं, चक्कं किर सबओभदं ।। ઉપરોક્ત છઠ્ઠી ગાથામાં : અને સરસુંસ: મંત્ર બીજ અક્ષરો છે અને સાધના કરનારનું નામ જેના મધ્યમાં લખ્યું છે એ યંત્રનિશ્ચયથી સર્વતોભદ્ર જાણવો. ઉપરોક્ત ગાથાનાં મંત્રબીજ નીચે પ્રમાણે છે.
દુરિતનાશક સૂર્યબીજ. પાપહનકારક અગ્નિબીજ. ભૂતાદિ ત્રાસક ક્રોધબીજ અને આત્મરક્ષક કવચ. સૂર્યબીજથી યુક્ત. સૌમ્યતારક ચન્દ્રબીજ. તેજોદ્દીપન અગ્નિબીજ. સર્વ દુરિતને શાંત કરનાર. ચન્દ્રબીજથી યુક્ત.
ગાથાની શરૂઆતમાં ૐ અક્ષર છે, જે પાંચ પરમેષ્ઠી વાચક છે.દ, ૨, હું, ૪ આ ચાર બીજાક્ષરોમાં જયા, વિજ્યા, અજિતા અને અપરાજિતા આ ચાર દેવીઓના અનુક્રમે નામ છે. સર્વતોભદ્ર યંત્રની ગાથામાં ૐ, pી તથા શ્રી અનુક્રમે પ્રણવબીજ, માયાબીજ તથા લમીબીજ છે. “શા' એ પવનબીજ છે અને ‘gr' એ આકાશબીજ છે.
સાતમી અને આઠમી ગાથામાં વિદ્યાદેવીઓનું નામ લઈને સ્મરણ કરતા રચનાકાર કહે છે કે ૐ રોહિણી, પ્રજ્ઞપ્તિ, વજશૃંખલા, વજકુંશી, ચક્રેશ્વરી, નરદત્તા, કાલી, મહાકાલી, ગૌરી, ગાંધારી, મહાવાલા, માનવી, વૈરોટ્યા, અષ્ણુતા, માનસી અને મહામાનસિકા આદિ સર્વે સોળ વિદ્યાદેવીઓ રક્ષણ કરો.
પંદર કર્મભૂમિ (પાંચ ભરક્ષેત્ર, પાંચ મહાવિદેહક્ષેત્ર અને પાંચ ઐરાવતક્ષેત્ર) ના ક્ષેત્રને વિષે શ્રી અજિતનાથ સ્વામીના સમયમાં ઉત્પન્ન થયેલા એકસોને સિત્તેર તીર્થકરો તથા વિવિધ રત્નાદિકના વર્ણ વડે શોભિત એવા સર્વે તીર્થકરો મારા પાપનું હરણ કરો. આ પંદર કર્મભૂમિનાં એકસોને સીત્તેર તીર્થકરો ચોત્રીસ અતિશયથી યુક્ત છે. આઠ મહાપ્રતિહાર્યથી શોભિત છે અને મોહ જેમનો નાશ પામ્યો છે તેઓનું ધ્યાન ભક્ત માટે કલ્યાણકારી છે.
તીર્થકરના દિવ્યદેહનું અહોભાવપૂર્વક વર્ણન કરતા રચનાકાર કહે છે કે શ્રેષ્ઠ સુવર્ણ, શંખ, પરવાળા, નીલમણિ અને મેઘ સરખા વર્ણવાળા તીર્થકરના દેહનો વર્ણ છે. જેમનો મોહ નાશ પામ્યો છે તેવા મોહરહિત (જેમાં તેમને પોતાના સુંદર દેહનું, વર્ણનું કે જગતની કોઈપણ સુંદર, શ્રેષ્ઠ વસ્તુનો મોહ નથી કે જેઓ ક્ષીણમોહ ગુણસ્થાનથી આગળ વધીને સયોગી કેવળી તેરમા ગુણસ્થાને બિરાજમાન છે.) જેની સર્વ દેવો પણ પૂજા કરી ધન્ય બને છે તે એકસો સીત્તેર જિનેશ્વરોને ભાવ પૂર્વક વંદન કરે છે.
આ સ્તુતિમાં તીર્થકરનું બાહ્ય રૂપ અને આંતરિક સ્વરૂપ બન્ને મનોહર છે, પૂજ્ય છે. જેને જોતાં આંખો થાકે નહીં અને તેમની આંતરિક સ્વરૂપની છાયામાં મનુષ્ય શીતળતા અનુભવે છે. ચાર નિકાયના દેવો ભવનપતિ, વાણવ્યંતર, જ્યોતિષી અને વૈમાનિક આદિ દેવોમાંથી કોઈ દેવ ઉપસર્ગ કરતા હોય તો ઉપશાંત થાઓ. જૈન મંત્ર, સ્તોત્ર અને ચંદ્ર
he
ho
ho
#
IL
જ્ઞાનધારા - ૨૦
૨૨૯
