________________
જાપનું ફળ દશ હજાર ગણું, નદીપટ પરના જાપનું ફળ લાખ ગણું અને દેવાલયમાં કરેલા જાપનું ફળ કરોડ ગણું હોય છે.
જાપના સમય માટે સૂર્ય ઉગતા પહેલાની એક ઘડી અને સૂર્યાસ્ત પહેલાની એક ઘડી ઉત્તમ કાળ કહેવાયો છે. ત્રિસંધ્યાનો સમય પણ ઉત્તમ છે. એક સ્થાન અને એક સમયે જ રોજ જાપ કરવો જોઈએ. જાપ કરતી વખતે આસન, વસ્ત્ર સફેદ રંગના રાખવા. જાપ બાબતમાં આચાર્ય હરિભદ્રસૂરિજીએ યોગબિંદુ’માં એમ કહ્યું છે કે ચિત્તની ગતિ વિચલિત થવા માંડે ત્યારે જાપનો ત્યાગ કરવો. વિશ્રાંતિ લેવાથી જાપમાં સારી પ્રવૃત્તિ થાય છે.
મંત્રનો પ્રભાવ ઃ
ઉપરોક્ત વિધિ પ્રમાણે મંત્ર ગણવામાં આવે તો તે અવશ્ય પ્રભાવ બતાવે છે. પ્રભાવક ચરિત્રમાં એવો ઉલ્લેખ છે કે એક વખત કર્મની વિચિત્રતાના યોગે માનતુંગસૂરિજીને મગજનો રોગ થયો. તેમણે અનશન કરવા માટે શ્રી ધરણેન્દ્રનું સ્મરણ કર્યું. ધરણેન્દ્રએ કહ્યું કે હજુ તમારું આયુષ્ય બાકી છે. આપનું આયુષ્ય ઘણા લોકોને ઉપકારક છે. એમ કહી અઢાર અક્ષરનો મંત્ર સમર્પણ કર્યો, જેના પ્રભાવથી તેઓ સંપૂર્ણપણે નીરોગી થયા. આ મંત્ર વિસહર ફૂલિંગ મંત્ર તરીકે પ્રસિદ્ધ થયો. કેટલાક સ્તોત્રો પણ મહાપ્રભાવક પૂર્વાચાર્યો દ્વારા રચાયેલા હોવાથી સ્તોત્રો જ મંત્ર સ્વરૂપ થઈ જાય છે. તેથી તે સ્તોત્રનો એકાગ્ર મનથી કરાયેલો પાઠ સમસ્ત આપત્તિઓનું નિવારણ કરે છે. ઉવસગ્ગહરમ્, સંતિકરમ્, ભક્તામર, લઘુશાંતિ વગેરે સ્તોત્રો મંત્રસ્વરૂપ છે.
વર્તમાનમાં જોઈએ તો ‘નમસ્કાર મહામંત્ર’ ના પ્રભાવથી અનેક લોકોના રોગ, આપત્તિ નાશ પામે છે. એના ઘણા ઉદાહરણો પ્રાપ્ય છે.
ઉવસગ્ગહરમ્ સ્તોત્ર જે મંત્ર સમાન છે તેના પ્રભાવથી મૃત્યુના મુખમાં ગયેલ આચાર્ય નમ્રમુનિ બચી ગયા. સ્વસ્થ જીવન પામ્યા અને શાસનની અનેક રીતે પ્રભાવના કરી.
૧૪૬
જ્ઞાનધારા - ૨૦
નમિઉણ સ્તોત્રમાં વેરેલા અઢાર અક્ષરનો ‘વિસહર ફૂલિંગ’ મંત્ર ગણવાથી વર્તમાન યુગમાં પણ ઘણા રોગમુક્ત થયાના ઉદાહરણ છે.
ભક્તામર સ્તોત્રની ગાથાઓમાં છુપાયેલા મંત્રોની આરાધના કરવાથી વર્તમાન યુગમાં પણ તેનો પ્રભાવ પ્રાપ્ત થાય છે.
જે કોઈ મંત્રની આરાધના કરે તે એકાગ્રતાપૂર્વક કરે તો કોઈપણ યુગમાં તે તેનો પ્રભાવ બતાવે છે. ઉદ્દેશ સિદ્ધ કરી આપે જ છે. તેથી જીવનમાં કોઈપણ એક મંત્રની આરાધના કરવી જ જોઈએ. આવી આરાધના જીવનને ભયરહિત બનાવે છે, સ્વસ્થ બનાવે છે, કલ્યાણકારી બનાવે છે.
સમગ્ર લેખમાં વીતરાગની આજ્ઞા વિરુદ્ધ લખાયું હોય તો ‘મિચ્છામિ દુક્કડમ્’. (અમદાવાદ સ્થિત જૈન ધર્મના અભ્યાસુ છાયાબહેન પી.શાહ અમદાવાદ ગુજરાત વિધાપીઠમાં જૈનકેન્દ્રમાં વીઝીટીંગ ટીચર તરીકે, અમદાવાદ વિશ્વકોશમાં પ્રતિક્રમણ સૂત્રાર્થના ક્લાસમાં લેક્ચરર તરીકે તથા ઘરે જીવવિચાર, કર્મગ્રંથનો અભ્યાસ કરાવે છે.) સંદર્ભ સૂચિ ઃ
(૧) ‘નમસ્કાર મંત્ર એક અધ્યયન’, લેખિકા - ડૉ. છાયા શાહ (૨) પ્રબોધટીકા, પ્રકાશક - જૈન આદિત્ય વિકાસ મંડળ, મુંબઈ (૩) ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્ર, લેખક - પંડિત શ્રી ધીરજલાલ શાહ
(૪) યોગદૅષ્ટિ સમુચ્ચય, લેખક - આ. હરિભદ્રસૂરિશ્વરજી, અનુ. - શ્રી ધીરજલાલ મહેતા
જૈન મંત્ર, સ્તોત્ર અને યંત્ર
१४७
