________________
કવિશ્રી કહે છે કે કમઠે ઉપસર્ગ કર્યા છતાં પણ પ્રભુ ધ્યાનથી ચલાયમાન ન થયા તેવા મનુષ્ય, ઈન્દ્ર અને કિન્નરની સ્ત્રીઓ વડે સ્તુતિ કરાયેલા પાર્શ્વનાથ ભગવાન સૌનું કલ્યાણ કરો. (શ્લોક - ૨૨)
જે મનુષ્ય સંતુષ્ટ હૃદય વડે પાર્શ્વનાથનું ધ્યાન ધરે છે, તેના ૧૦૮ વ્યાધિથી ઉત્પન્ન થયેલા ભયો દૂરથી જ નાશ પામે છે. (શ્લોક - ૨૪) * સ્તોત્રમાંથી પ્રાપ્ત થતો મંત્ર :
एअस्स मायारे, अट्ठारसअक्खरहिं जो मंतो। जो जाणइ सो झायइ, परमपयत्थ फुडं पासं ।। (गाथा -२३)
અર્થાત્ આ સ્તોત્રમાં અઢાર અક્ષરનો મંત્ર જે ધરણેન્દ્ર દેવે આચાર્યશ્રીને આપેલો તે ગુપ્ત છે, તે મંત્ર છે.
नमिण पास विसहर वसह जिण कुलिंग
અર્થાત્ વિષધર સ્કૂલિંગ નામના શ્રેષ્ઠ મંત્રમાં રહેલા, વિષધરનાવિષનો નાશ કરનારા, ઋષભાદિ જિનોમાં પ્રગટ પ્રભાવી હોવાથી જયને પ્રાપ્ત કરનારા એવા શ્રી પાર્શ્વનાથને વંદન કરું છું.
ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્રમાં ‘વિરસદરહુતિ' નામનો મંત્ર આચાર્ય ભદ્રબાહુ સ્વામી દ્વારા સાંકેતિક રીતે દર્શાવેલ છે. શ્રી ભદ્રબાહુ ચૌદ પૂર્વધર હતા અને મંત્રના જ્ઞાતા હતા. તેથી મંત્ર અપ્રગટ હતો, જેનું સર્વ પ્રથમ પ્રાગટ્ય શ્રી ધરણેન્દ્ર દ્વારા આચાર્ય માનતુંગસૂરિ સમક્ષ કરવામાં આવ્યું. ત્યારબાદ આચાર્યશ્રીની પરંપરામાં થયેલા અન્ય આચાર્યો દ્વારા આ મંત્રને જુદા જુદા સ્તોત્રોમાં પ્રગટ કરવામાં આવ્યો, જે નીચે મુજબ
અર્થાત્ પરબ્રહ્મરૂપી રવિના સ્ફલિંગ સમા, જેને ઈન્દ્રોના સમૂહ નમે છે, જે જિનોમાં વૃષભ છે તેવા હે પાર્થ! તું વિષને દૂર કર.
શ્રી રત્નકીર્તિસૂરિ રચિત પાશ્વજિન સ્તોત્રમાં આ અર્થ નીચે પ્રમાણે થાય છે - नमिण पासं नाहं, विसहर विस नासिणं तमेव थुणे । वसह जिणफुलिंगजयं, फुलिंग वरमंत मज्यत्यं ।।
અર્થાત્ સ્ફલિંગો પર જય મેળવનારા, વિષધરોનાવિષનો નાશ કરનાર જિનોમાં ઋષભ તેવા પાર્શ્વનાથને નમસ્કાર કરાય છે.
શ્રી કમલપ્રભાચાર્યે શ્રી પાર્શ્વપ્રભુ સ્તવનમાં કહ્યું છે કે.... नमिण पास विसहर वसह जिणफुलिंग ही मंते । ॐ ह्रीं श्रीं नमक्खरेहिं, मइ वंछियं दिसउ ।
અર્થાત્ ૐ ક્રૂ શ્રી નમ: અક્ષરોથી યુક્ત અને હું જેના છેડે આવે છે, એવો નમM T૪ વર વરદ નિ તન મંત્ર મને વાંછિત આપો.
‘નમિઊણ મંત્ર સાથે ‘ૐ [ શ્રી ૩ જેવા બીજમંત્રો સંયોજિત કરીને મંત્રને વધુ સમૃદ્ધ બનાવ્યો છે, જે દર્શાવતું કોષ્ટક નીચે મુજબ છે. ક્રમ | ગ્રંથકાર | ગ્રંથનું નામ | મંત્રનું સ્વરૂપ ૧. | આ.શ્રી માનતુંગસૂરિ | નમસ્કાર ૐિ [ શ્રી લઈ નમાઝા પાસ
વ્યાખ્યાન ટીકા વિસરર વરસાદ ના લિંગ નમ: | ૨. શ્રી અજ્ઞાત ભયહર સ્તોત્ર ૐ હ્રીં શ્રી ગઈ નમઝા પાસ
વિવરણ विसहर वसह जिण फुलिंग ही नमः । ૩. | શ્રી અજ્ઞાત
ભયહર ॐ ह्री श्री अर्ह नमिण पास
સ્તોત્રવૃત્તિ विसहर वसह जिण फुलिंग ही नमः । | ૪. | શ્રી અજ્ઞાત | ચિંતામણિ
શ્રી નમwા પાસ સંપ્રદાય विसहर वसह जिण फुलिंग ही नमः ।
શ્રી તરુણપ્રભસૂરિએ આ મંત્રનો અર્થ નીચે મુજબ કર્યો છે. ॐ परब्रहा रवि स्फुलिंग, ॐ ह्रीं नमः श्री नमदिन्दवृन्द, प्रणभ्यसे पार्श्व विषहर त्वं, जिनर्षभ श्री भवते नमो ही ।
૨૧૮
જ્ઞાનધારા - ૨૦
જૈન મંત્ર, સ્તોત્ર અને યંત્ર
૨૧૯
