________________
થકી શ્રદ્ધાવંત બનાવી મનની શુદ્ધતા દ્વારા મોક્ષમાં લઈ જાય છે. પ્રથમ ગાથામાં સ્થાપિત મંત્રો અને તેનું કાર્ય :
પ્રથમ ગાથાનો પ્રારંભ જ ઉપસર્ગ હરનાર પાસ (પાશ્વ) યક્ષ જેની પાસે છે તે પાર્શ્વનાથને હું વંદન કરું છું. જેના કર્મના સમૂહો ટળી ગયા છે, જે વિષને હરનારા છે એવા પાર્શ્વનાથને જ્યાં સ્મરણ કરવામાં આવે ત્યાં સાક્ષાત્ મંગળ અને કલ્યાણનું આવાસ તૈયાર થઈ જાય છે. આ ગાથા આપણને સૂચવે છે કે તમે જેવા વિન દૂર કરવા પ્રભુ પાર્થને વિનંતી કરો કે તરત જ તમારી આસપાસ મંગળ અને કલ્યાણની અભેદ દીવાલ રચાય જાય પછી સાધકનું કોઈપણ અમંગળ કરી શકે નહીં. પ્રથમ ગાથાનું કાર્ય એવું અદ્ભુત છે કે જ્યારે સાધકને કોઈ મુશ્કેલી આવી ચઢે ત્યારે પ્રભુને સ્મરણમાં રાખીને પ્રથમ ગાથાની આસપાસ બીજાક્ષર મૂકી મંત્રજાપ કરે તો એના દરેક પ્રકારના વિનો ટળી જાય છે. સાધકની આસપાસ રચાયેલ મંગળ અને કલ્યાણના સુરક્ષાકવચને કારણે એને ઉપરી અમલદાર, શેઠ માલિક કોઈપણ કટુવચન કહી શકે નહીં. આ મંત્રના જાપથી પરિસ્થિતિ તદ્દન હળવી થઈ જાય છે અને વિદનો ટળી જાય છે. બીજી ગાથાનું કાર્ય :
બીજી ગાથા સાધકની તંદુરસ્તી સપ્રમાણ રાખે છે. એમાં આચાર્યશ્રી મંત્રનું હાર્દ જણાવે છે કે વિષહરનાર “સ્કૂલિંગ મંત્ર' ને જે કોઈ ધારણ કરશે તેની ગ્રહપીડા, રોગની પીડા, મરકી વગેરે રોગ, ઘડપણ, ઝેરી તાવ વગેરે ઉપશાંત થઈ જશે. હવે આ ગાથાની કાઉસગ્નમાં મંત્રજાપ કરવામાં આવે ત્યારે એના સૂર કંઠમાં રેલાય છે, જે કંઠમાં સ્થિત થાઈરોઈડ અને પેરાથાઈરોઈડ ગ્રંથિને ચેતનવંતી કરે છે. આ બંને ગ્રંથિઓ લોહીમાં કેલ્શિયમ લેવલનું ધ્યાન રાખે છે. વિષહર સ્કૂલિંગ મંત્રનો મૂળ મંત્ર છે -
નમ૩UT પાસ વિદર નિ ર્તિા” આ મંત્રની આસપાસ “ૐ હૈ, શ્રી ” પ્રથમ અને “, શ્રી ૩ નમ:” પાછળ લગાવી પૂરા મંત્રોચ્ચાર કરવાથી લિંગમંત્ર બને છે. એને સતત જાપ કરવાથી શરીર તંદુરસ્ત - નીરોગી રહે છે.
ત્રીજી ગાથાનું કાર્ય -
ભક્તજનને સરળતા રહે, આત્મશ્રદ્ધામાં ખોટ ન આવે અને પ્રભુભક્તિમાં પૂર્ણ શ્રદ્ધાથી જોડાય રહે માટે આ ગાથામાં જણાવાયું છે કે જો કાયોત્સર્ગ, સાધના કે જાપ આદિ નહીં કરી શકતા હો તો કશી ચિંતા નહીં, પ્રભુને કરેલ પ્રણામ પણ એટલો જ ફળદાયી હોય છે. મનુષ્ય યોનિ કે તિર્યંચ યોનિના જીવ હોય કોઈપણ પરંતુ પદ્માવતી માતા તેમને કોઈ દુઃખ કે દારિદ્ર નહીં આવવા દે. ચોથી અને પાંચમી ગાથા :
આ બંને ગાથાઓમાં ચિંતામણિ રન અને કલ્પવૃક્ષની પ્રાપ્તિથી પણ અધિક સમ્યકત્વ રત્ન છે, જે અત્યંત દુર્લભ છે. પ્રથમ ગાથામાં બાધાઓથી મુક્તિ મળી. બીજીમાં શરીર નીરોગી થયું. ત્રીજીમાં પ્રભુ પ્રત્યેની શ્રદ્ધા દેઢ થઈ. ચોથી ગાથામાં કહેવાયું કે સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ તો અઢળક ઐશ્વર્ય અને ઇચ્છિત ફળપ્રાપ્તિ કરતાં પણ વધુ છે. માટે એ મોક્ષમાર્ગના અજરામર સ્થાનનો માર્ગ પદ્માવતી માતા દર્શાવે છે. પ્રભુ એ પદ પામી ચુક્યા છે તે બોધિબીજ પ્રાપ્ત થાઓ એવી પ્રભુને અહીં પ્રાર્થના કરાય છે. પાર્થ જિનચંદ્ર ! ભક્તિથી ભરેલ હૃદયથી ઉચ્ચ કક્ષાની પ્રાર્થના ભક્ત જ્યારે કરે છે ત્યારે તે અવશ્ય ફળે જ છે એમ પાંચમી ગાથામાં આચાર્યશ્રી દર્શાવે છે. ઉવસગ્ગહરમ્ સ્તોત્રની ગાથાઓ અને ભક્તામર સ્તોત્ર :
આપણા પૂર્વાચાર્યોએ ઉપરોક્ત બંને સ્તોત્રની મનુષ્ય જીવનમાં ઉપયોગિતા નિહાળી. મધ્યકાલીન યુગમાં લોકો ઘણી જ મુશ્કેલીઓથી ઘેરાયેલા હતા. આવી સ્થિતિમાંથી લોકોને ઉગારવા ભક્તામર સ્તોત્રની દરેક ગાથામાં એની સિદ્ધિ, ફળપ્રાપ્તિ અને એમાં રહેલ દૈવી આહ્વાનને અનુરૂપ મંત્ર અને યંત્ર તૈયાર કર્યા. એમાં ગાથાની ઉપાદેયતા મુજબ નવકાર મંત્ર, ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્ર અને અન્ય સૂત્રનો ઉપયોગ કરી સ્થાપના મંત્ર, જાપમંત્ર અને યંત્ર તૈયાર કર્યા. આને કારણે શ્રી ભક્તામર સ્તોત્રની ગાથાઓની પ્રભાવકતા અને અસર અનેક ગણી વધી ગઈ. દા.ત. શ્રી ભક્તામર સ્તોત્રની ૩૧ મી ગાથાના મંત્રજાપ અને યંત્રના દર્શન માત્રથી એમાં રહેલ દૈવી પ્રભાવ જૈન મંત્ર, સ્તોત્ર અને યંત્ર
૧eo
| વાજ
જ્ઞાનધારા - ૨૦
