________________
પરિસ્થિતિમાં જાપ કરવા હોય તો એકાસણું કરી ત્રણવાર પાઠ કરવો. ચોવીસ ભગવાનની સ્તુતિ એકાગ્ર ચિત્તે પ્રભુનું નામસ્મરણ કરે છે ત્યારે તેના અશુભ કર્મો અળગા થઈ જાય છે ને શુભ રૂપે ટ્રાન્સફર થઈને શુભ કર્મોનો ઉદય થાય છે. મંત્ર એટલે શું ? મંત્રેવુ વર્તતે બીજે મંત્રણ જાયતે બંધનાશ, મંત્રણ ગુપ્ત શક્તિ પ્રદર્શને, મંત્રણ કિંકિંગ સિદ્ધયતે. મંત્રમાં બીજનું સમાવિષ્ટ છે, મંત્રથી બંધ પડેલી ચીજ ઉદ્ધારિત થાય છે, મંત્રથી ગુપ્ત શક્તિઓ પ્રગટ થાય છે, શું સિદ્ધ ન થાય ? બધું સિદ્ધ થાય છે. મંત્ર તો રત્નત્રયનું બીજ છે, મોક્ષનું બીજ રત્નત્રય ચારિત્ર વ્રતરૂપ છે. દર્શન શ્રદ્ધારૂપ છે, જ્ઞાન બોધરૂપ છે. (૧) ઋષભદેવ ભગવાન મસ્તકની રક્ષા કરે છે.
માનસિક સુખ-શાંતિ-સમાધિ પ્રાપ્ત કરવા, જ્ઞાનતંતુઓને સજાગ કરવા શ્રી ઋષભદેવાય નમઃ હે પ્રભો ! મારામાં નેગેટીવ વિચારોની મેજોરીટી છે તે દૂર થાઓ ને પોઝીટીવ ઊર્જાનો પ્રવેશ થાઓ. ૐ હ્રીં શ્રીં ઋષભદેવાય નમઃ ની એક માળા ગણવી. પ્રભુના મસ્તકને છત્ર જેવું ગોળાકાર કહ્યું છે. ઋષભદેવની પ્રતિષ્ઠા મસ્તક પર કરી મસ્તકના અણુ પરમાણુ નિર્મળ બને છે. (૨) અજિતનાથ ભગવાન આંખોની રક્ષા કરે છે.
હે પ્રભો ! મારામાં બીજાના વીક પોઈન્ટ જોવાની ટેવ છે તે દૂર થાઓ, દ્રવ્યચક્ષુ દ્વારા બાહ્ય જગત દેખાઈ રહ્યું છે તે બાહ્ય જગત જોતા, જડ યા ચેતનને જોતા મને રાગ-દ્વેષના પરિણામ સ્પર્શે છે તે વિભાવભાવ છે, તેનાથી પર થઈ નિરંજન નિરાકાર એવા આત્મસ્વરૂપનું ધ્યાન ધરું એ મંગલ ભાવના.
હે અજિતનાથ પ્રભુ ! આપની પ્રતિષ્ઠા મારી આંખ પર કરી પ્રાર્થના કરું છું પ્રભો ! ચક્ષુવિજેતા બની ચેતન તથા જડ જગતનો જ્ઞાતાદેણ બની આત્મસ્વરૂપમાં સ્થિર થવા માટે મારા અંતરલોચન ખોલો, જેથી મને બાહ્ય ને આધ્યાત્મિક વિજય એક સાથે ઉપલબ્ધ થાય. ૐ હ્રીં શ્રીં અજિતનાથાય નમઃ ની એક માળા.
(૩) સંભવનાથ ભગવાન કર્ણયુગલનું રક્ષણ કરે છે.
હે પ્રભો ! મારી વિકથા કરવાની અને સાંભળવાની ટેવ દૂર થાઓ. પાંચેય ઈન્દ્રિયના વિષયોને વખોડવાનો કે વખાણવાનો રસ મારો સુકાઈ જાઓ. દ્રવ્ય કર્ણ યુગલ નામ કર્મના આધારે મળ્યા છે. દ્રવ્ય આકાર મળ્યો. સાંભળવાની શક્તિ ન મળી તે જ્ઞાનાવરણીય કર્મનું ફળ છે. ધર્મકથા સાંભળવાથી ભવભવનો થાક ઉતરે છે ત્યારે વિકથા સાંભળવાથી થાક વધે છે. શબ્દના ત્રણ પ્રકાર છે જીવ - અજીવ અને મિશ્ર-પશુ-માનવ-દેવ-નારકીનો અવાજ જીવ, પાટ પાટલાનો અવાજ અજીવ, મિશ્ર અવાજ બંસરી અજીવ છે, તેના સૂર ફેલાવનાર જીવ છે.
શધ્યાપાલકે શ્રોતેન્દ્રિયનો વિજય ન કર્યો. પરિણામ શું મળ્યું? કણની મજાએ મણની સજા અપાવી. હે પ્રભો ! આ ભવમાં સહુથી મૂલ્યવાન ઈન્દ્રિય મળી તેનું મહત્ત્વ સમજી તારી વાણી સાંભળીને હૃદયસ્થ કરું. સંભવનાથ ભગવાનની પ્રતિષ્ઠા કર્ણયુગલ પર કરી અસંભવને, અશક્ય કામને પૂર્ણ કરું એવી મનોભાવના સહ શ્રોતેન્દ્રિય વિજેતા બનું. ૐ હ્રીં શ્રીં સંભવનાથા નમઃ ની એક માળા કરવી. (૪) અભિનંદન ભગવાન નાસિકાનું રક્ષણ કરે છે.
અભિ= તરફ, નંદ = આનંદ. ખુશી પ્રાપ્ત કરાવે છે તે અભિનંદન. નંદનવનમાં વિચરણ કરવાથી મનુષ્ય આનંદમગ્ન બને છે. દેવો ભાવવિભોર બની જાય છે તેમ અભિનંદનના નામથી મનુષ્ય આનંદિત બની જાય છે. જેમ બગીચામાં પુષ્પો ખીલ્યા હોય તે બગીચો આહલાદક અને રમણીય લાગે છે, તેની સુવાસ દ્વારા માનવ એકદમ પ્રસન્ન અને તાજગીસભર થઈ જાય છે.
નાસિકાનો ઉપયોગ પ્રાણાયામમાં પણ કરવામાં આવે છે. જ્યારે શરદી થાય. ત્યારે નાકથી શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે ત્યારે પ્રાણાયામ તેમાં ફાયદો કરે છે. આ તો શરીરના લાભ અલાની વાત થઈ. આગમમાં અવલોકન કરીએ. જ્ઞાતાસૂત્રમાં રાજા પ્રધાનની કથા આવે છે. ગટરના પાણીને જોઈને રાજાથી દુર્ગધ સહન થતી નથી જૈન મંત્ર, સ્તોત્ર અને યંત્ર
જ્ઞાનધારા - ૨૦
