________________
સર્વતોભદ્ર એક દિવ્ય સ્તોત્ર છે. સ્તોત્ર નિરંતર પ્રવાહિત થતો જ રહે છે. જેમ જળનો સ્તોત્ર પાત્રમાં સંચય કરવાથી પાત્રના આકારમાં પરિણત થાય તેમ આ દિવ્ય સ્તોત્ર શાંતિનો પ્રવાહ છે. પ્રત્યેક સાધકની શક્તિ અને આવશ્યકતા અનુસાર તેનો પ્રવાહ પરિણત થઈ જાય છે.
(મુંબઈ સ્થિત ડૉ. રતનબેન “જૈન પ્રકાશ' ના તંત્રી છે. શ્રાવક કવિ રાષભદાસ પર ‘વ્રત વિચારરાસ' પર શોધ પ્રબંધ લખી Ph.D. કરેલ છે. હસ્તપ્રતોના સંશોધન અને જૈન સાહિત્ય સત્રોમાં ખૂબ રસ લે છે.) સંદર્ભગ્રંથ :દિવ્ય સ્તોત્ર સર્વતોભદ્ર, સાધ્વી ડૉ. દિવ્યપ્રભા
શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ સ્તોત્ર
- ડૉ. પાર્વતીબેન ખીરાણી
| દિવ્ય, ભવ્ય જૈન પદ્ય સાહિત્યમાં અનેક પ્રકારમાંનો એક પ્રકાર છે સ્તોત્ર. સ્તોત્ર શબ્દ સ્તુ = વખાણવું ધાતુથી બન્યો છે, જેનો અર્થ થાય છે સ્તુતિ વાક્ય. ભગવાનની દિવ્ય વિભૂતિ - રૂપસૌંદર્ય, સામર્થ્ય, શ્રેષ્ઠતા આદિથી ભક્તનું હૃદય કુતૂહલ અને આશ્ચર્યથી પરિપૂર્ણ બની જાય છે ત્યારે અંતઃકરણની પ્રેરણાથી જે કાવ્યમય સ્તુતિ રચાઈ જાય છે અને સ્તોત્ર કહે છે. સ્તોત્રની ભાષા આરાધકના ભાવની ભાષા હોય છે. પોતાના સુખદુઃખ, રાગ-દ્વેષ, હર્ષ-વિષાદ, આસક્તિ-વિરક્તિ, કુતૂહલ, આશ્ચર્ય, ઉદ્વેગ, ભય વગેરે ભાવનાઓને પ્રભુચરણમાં ન્યોછાવર કરીને કોઈપણ કટાક્ષની ભાષા વગર હૃદયસ્થિત ભાવનાઓનું શાબ્દિક ઝરણું વહેવા લાગે છે. અર્થાત્ ભાવનાઓ અક્ષરદેહ ધારણ કરે છે એને સ્તોત્ર કહે છે.
આ સ્તોત્ર અનેક પ્રકારના છે જેમ કે શ્રી આદિનાથ સ્તોત્ર (ભક્તામર સ્તોત્ર), શ્રી ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્ર, શ્રી ઘંટાકર્ણ સ્તોત્ર, શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્તોત્ર, શ્રી જિનવાણી સ્તોત્ર, જૈન મંત્ર, સ્તોત્ર અને ચંદ્ર
જ્ઞાનધારા - ૨૦
૧૩૩