________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો [7] પેથડમંત્રીનો પરિગ્રહ પિતા દેદાશાહે પોતાની સંપિત્તિનો ધર્મમાર્ગે ઉપયોગ કરી દઈને પુત્ર પેથડને માત્ર સુવર્ણસિદ્ધિનો રસનો પાઠ આપ્યો હતો. કમનસીબે તે સિદ્ધ ન થતાં પેથડ અતિ ખરાબ દરિદ્રતાનો ભોગ બની ગયો. જ્યારે એક દી ગુરુદેવના પ્રવચનમાં ધનના પરિગ્રહનું પરિમાણ (નિયમન) કરવાની પ્રેરણા સાંભળી ત્યારે સભામાં સૌથી છેલ્લે બેઠેલા દરિદ્ર પેથડે વધુમાં વધુ એક સો રૂપિયાનું પરિગ્રહ-પરિમાણ કરવાની પ્રતિજ્ઞા માંગી હતી. પણ ગુરુદેવે તેમ ન કરતાં તેને પાંચ લાખનું પરિગ્રહ-પરિમાણ કરાવ્યું હતું. આ તે જ પેથડ હતો જેનું ભાગ્ય આડેનું પાન ખસી જતાં માંડવગઢનો મહામંત્રી બન્યો હતો. જેને પગારમાં વાર્ષિક 147 મણ સોનું મળતું હતું. એવી સ્થિતિમાંય જેણે પોતાની પરિગ્રહ-પરિમાણની પ્રતિજ્ઞાને બરોબર પાળી હતી. [8] સુમંગલાચાર્યજીનો યોગપટ્ટ ઢીંચણની કોઈ તકલીફના કારણે સુમંગલ નામના આચાર્યે ગૃહસ્થ પાસેથી કામચલાઉ એક પટ્ટો લીધો હતો. જેને તેઓ બે પગની ચોફેર બાંધીને બેસતા એટલે ઢીચણમાં દુખાવો ન થતો. પણ અફસોસ ! આ પટ્ટામાં તેમને મોહ થઈ ગયો. સુવિનીત શિષ્યોની વારંવારની - પટ્ટો ગૃહસ્થને પાછો સોંપવાની - વિનંતી તેમણે ક્યારેય ન સ્વીકારી, ઉપરથી વધુ ને વધુ અકળાવા લાગ્યા. હાય ! તેના જ કારણે તે મહાન આચાર્ય કાળધર્મ (મૃત્યુ) પામીને અનાર્ય દેશમાં રાજકુમાર તરીકે જન્મ પામ્યા. જન્મતાની સાથે જ તે બાળકના પગ એકબીજા ઉપર ચડેલા હતા; જેવા પૂર્વભવમાં પટ્ટાની સહાયથી ચડાવાતા હતાં. આથી તે બાળક માટે એક માણસ કાયમ રાખવામાં આવ્યો હતો, જે તેને ઊંચકીને ફરે અથવા ગાડીમાં બેસાડીને ફેરવે. વિશિષ્ટ જ્ઞાન પામીને સુવિનીત શિષ્યોએ પોતાના ગુરુના આત્માની આ દુર્દશા જાણી ત્યારે તેઓ ભારે જહેમતથી તે દેશમાં પહોંચ્યા અને ઘણી યુક્તિઓ કરીને તે આત્માને પ્રતિબોધ કર્યો. તે વખતે તે રાજકુમારે પૂછયું કે, “તમે મને પુનઃ દીક્ષા લેવાનું કહો છો પણ મારા પગો તરફ તો જુઓ. મારાથી ચાલી શકાય તેમ નથી તો વિહાર, ભિક્ષાટન વગેરે હું શી રીતે કરીશ ?" પૂર્વભવના શિષ્ય મુનિઓએ તે યુવાન રાજકુમારને કહ્યું, “તમે જરાય ચિન્તા કરશો નહિ. અમે જીવનભર તમારી સેવા કરીશું. તમને ઊંચકીને વિહાર કરાવશું. તમે પૂર્વભવમાં અમારા ગુરુ હતા તે વખતના અસીમ ઉપકારનો બદલો વાળવાની અમને આ તક મળી છે.” અને... ખરેખર રાજકુમારે દીક્ષા લીધી, આત્મકલ્યાણ કર્યું.
