________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો 133 પાછળ વળીને જોયું. રાજાને પોતાને જ બેઠેલા જોયા. પણ જરાય ખચકાયા વિના મત્રીશ્વરે પૂજનવિધિ ચાલુ રાખી, જ્યારે તેઓ બહાર નીકળ્યા ત્યારે જ તેમણે રાજાને પ્રણામ કર્યા. પ્રભુભક્તિની એકાકારતા જોઈને ઠંડાગાર બની ગયેલા રાજાએ મત્રીશ્વરની પીઠ થાબડતાં કહ્યું, “આવા મહાન મન્ની મને મળ્યા બદલ હું ખૂબ ગૌરવ અનુભવું છું. જે પોતાના પરમાત્માને ભક્ત છે એ મને કદી બેવફા નહિ બને એની મને પૂરી ખાતરી છે.” [240] આદ્મભટ્ટ અને કુમારપાળ એક વાર ગૂર્જરેશ્વર કુમારપાળે આમ્રભટના કોઈ કાર્યથી ખૂબ પ્રસન્ન થઈને કોટિ દ્રવ્ય, ત્રણ સુવર્ણ - કલશ અને ચોવીસ જાતિમાન ઘોડા ભેટ આપ્યા. તે લઈને ઘેર જતાં આમ્રભટને અનેક યાચકો ઘેરી વળ્યા તેણે તે બધું ય ઈનામ સહુને આપી દીધું. આમૃભટ પ્રત્યેની ઈર્ષાથી પ્રેરાઈને કેટલાક વિઘ્નસંતોષીઓએ ગુર્જરેશ્વરના કાન ભંભેરતા કહ્યું કે, “તમારાથી પણ વધુ લોકપ્રિય થઈ જવા માટે આમ્રભટે બધી બક્ષિસનું દાન કરી દીધું છે.” ઉશ્કેરાયેલા ગૂર્જરેશ્વરે આદ્મભટ પાસે ખુલાસો માંગ્યો. તેણે કહ્યું : “ગૂર્જરેશ્વર ! આપ આટલું દાન ન કરી શકો અને હું જ તે કરી શકું. કેમ કે ગમે તેમ તો ય આપ એટલે કોણ? માત્ર બાર ગામડાના ધણી ત્રિભુવનપાળના પુત્ર ! અને હું એટલે ? અઢાર દેશના માલિક ગૂર્જરેશ્વર કુમારપાળનો પુત્ર (સેવક) ! આમ આપના કરતાં મારું સ્થાન વધુ ગૌરવવંતુ છે.” આ સાંભળીને ગૂર્જરેશ્વર ખૂબ આનંદિત થઈ ગયા. [241] કુમારપાળનું જાસૂસી તંત્ર એક વાર શત્રુ રાજા અર્ણવની ગુપ્ત બાતમીઓ મેળવવા માટે ગૂર્જરેશ્વર કુમારપાળે કંચન નામના મંત્રીને મોકલ્યા. મંત્રીએ અર્ણવરાજની દાસી સાથે બનાવટી પ્રેમ શરૂ કર્યો. એક વાર તે મોડી રાતે આવી તેથી કંચનમંત્રીએ ક્રોધે ભરાઈને કહ્યું કે, “તારા પ્રેમ ખાતર હું ઉજાગરા કરું છતાં તને તેની જાણે કશી જ કિંમત જણાતી નથી.” દાસીએ કહ્યું, “આજે રાજા-મંત્રીની ગુપ્ત વાત સાંભળવામાં મન લલચાઈ જતાં મને મોડું થઈ ગયું છે. થાંભલે સંતાઈને મેં સાંભળ્યું છે કે, કુમારપાળ
