________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો 143 પણ વાંકો કરનારો કોઈ પાક્યો નથી. દેવી અનુપમાએ નારીગણમાં જે ચેતના પ્રગટાવી છે તે નારી શક્તિના અવતાર સમી રણચંડી બનશે; જો વસ્તુપાળ બંધુઓને કેદ કરવાના પ્રયત્નો થશે તો.” ભલા સૈનિક ! તું રવાના થા અને તારા રાજાને અમારો સંદેશો આપ.” જ્યારે સૈનિકે વીસળદેવને સઘળી વાત કરી ત્યારે તે સ્તબ્ધ થઈ ગયો. પણ આબરૂનો સવાલ ઊભો થતાં તેણે જીદમાં આવીને લશ્કર સાથે જવાનો સેનાપતિને હુકમ કર્યો. તે વખતે રાજના વૃદ્ધ અને વિચક્ષણ સોમેશ્વર પુરોહિતે રાજાને ખૂબ ખૂબ સમજાવીને હુકમ પાછો ખેંચાવ્યો. તેણે કહ્યું, “રાજન ! આપ આ શું કરી રહ્યા છો ! દાદા લવણપ્રસાદે જેમને કોહિનુરના હીરાની ઉપમા આપી છે, પિતા વરધવલે જેમની સલાહને કદી અવગણી નથી, તેમને કેદ કરવાની આપ તૈયારી કરો છો ? અને તે પણ આપના મામાના મૂર્ખાઈભર્યા ઉશ્કેરાટથી પ્રેરાઈને ! “ભૂલથી જ જે બાળસાધુ વડે ધૂળ નંખાઈ ગઈ તેને તમાચો મારી દેવા સુધીની નાલાયકી આચરનાર આપના મામાને આપ નિર્દોષ ગણો છો શું ? રે ! સંતના હાથે ઊડેલી રજ મળે ક્યાંથી ? એ તો ગંગાજળ જેટલી જ પવિત્ર ગણાય. વળી દંડનાયક તેજપાલના આદેશો વિના સેનાપતિ શી રીતે લશ્કરને હુકમો આપશે ? શું તે પ્રજાવત્સલ દંડનાયકનો સામનો કરશે ! અરે રાજન! સૈનિકો હથિયાર હેઠા મૂકશે અને સેનાપતિ આપની નોકરી છોડશે, પણ લોકપ્રિય બંધુઓ ઉપર લશ્કર છોડવાનું કાર્ય કદી બની શકશે નહિ.” “જે દેવી અનુપમાએ યુદ્ધ સમયમાં ઘાયલ સૈનિકોની માતાની જેમ માવજત કરી છે એ અનુપમાના ઘરને સૈનિકો ઘેરો ઘાલે એ કદી સંભવિત નથી.” સોમેશ્વર પુરોહિત હજી આગળ બોલવા જતા હતાં ત્યાં એક સૈનિકે આવીને તલવાર મૂકી. તેણે કહ્યું કે, “આ અમારા સેનાપતિજીની તલવાર છે. દંડનાયકને કેદ કરવા કરતાં સેનાપતિજી નોકરી છોડી રહ્યા છે. રાજા સાહેબ આ તલવાર સ્વીકારે એટલે અમે તમામ સૈનિકો તલવાર સમર્પિત કરીએ.” રાજમહેલની નીચે હજારો પ્રજાજનો ટોળે વળીને ઊભા હતા. તેઓ ખૂબ આવેશમાં હતા. તમામ ધર્માનુયાયીઓ એક બની ગયા હતા કેમ કે સહુને એક ભય હતો કે આજે જૈન સાધુનું અપમાન, આવતીકાલે અમારા સંત-મંહતનું અપમાન ! પરમ દી અમારું અપમાન !
