________________ 142 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો પણ ભરયૌવનમાં સજોડે સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય લીધું હતું આવા દંપતીના પુત્ર તરીકે ઝાંઝણ જેવા મહાન ધર્મપ્રભાવક પાકે તેમાં શી નવાઈ ? [249] બાળસાધુને તમાચો રાજા વીરધવળના મૃત્યુ પછી તેમનો યુવરાજ વીસળદેવ રાજા થયો. એક દિવસ વિશળદેવના મામા “સિંહ” પસાર થતા હતા, તે વખતે પૌષધશાળાના મેડા ઉપરથી કોઈ બાળસાધુએ ભૂલથી કાજો (ધૂળ વગેરે) ફેંક્યો. એ બધું સિંહના માથા ઉપર પડતાં તે ક્રોધે ભરાયો. મેડા ઉપર જઈને તેણે તે બાળસાધુને જોરથી લાફો મારી દીધો. તેની સાથે કહ્યું કે, “રાજમાં તમારો જૈન મંત્રી છે તેથી શું થઈ ગયું ? આવું બિલકુલ નહિ ચલાવી લેવાય ?" થોડી વારમાં મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળ ગુરુવંદનાર્થે આવ્યા. ગુરુદેવે તો કાંઈ ન કહ્યું પણ શ્રાવકોએ સઘળી વાત કરી. ભેગા થઈ ગયેલા જૈનોને વસ્તુપાળે કહ્યું; જે મર્દ હોય તે સિંહની પાંચેય આંગળીઓ કાપી નાખે, જેના વડે તેણે બાળમુનિને લાફો માર્યો છે.” ત્યાગીને લપડાક એ મારી સત્તા સામેનો પણ પડકાર છે ! મારે આવા માણસોની સખત ખબર લેવી જ રહી. પછી તે ખુદ રાજા હોય તો ય શું ?" કેટલાક યુવાનો સિંહને ઘેર પહોંચ્યા. તેને પડકારીને આંગળીઓ કાપી નાખી. ધૂંઆપૂંઆ થઈને સિંહ રાજા પાસે ગયો. રાજા પણ વસ્તુપાળ મંત્રી ઉપર ખૂબ ક્રોધે ભરાયો. મામાના આગ્રહથી રાજાએ વસ્તુપાળને કેદ કરવા માટે અશ્વારોહીને મોકલ્યો. વસ્તુપાળની હવેલી જૈનોથી ખીચોખીચ ઘેરાયેલી હતી. યુવાનોએ અશ્વારોહીને કહ્યું, “ખબરદાર! આગળ વધ્યો છે તો ! તારી જાન સલામત નથી એ સમજી રાખજે.” સઘળી કોમના અગ્રણીઓ વસ્તુપાળની તરફેણમાં ત્યાં આવી ઊભા હતા. એક અગ્રણીએ કહ્યું, “ગાદી ઉપર આવેલા રાજાને ભાન નથી કે ધોળકાની આબાદીના મૂળમાં વસ્તુપાળ અને તેજપાળ બંધુઓ છે. સૈનિક ! તારા રાજાને સઘળી કોમના સઘળા પ્રજાજનો તરફથી આ સંદેશો કહેજે કે, “તમારા મામાને ભરોસે ચાલજો મા ! કોઈ શાણા માણસોની સલાહ લઈને રાજ કરજો નહિ તો પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થશે. મંત્રીની હવેલી ઉપર સૈન્ય મોલશો તો હજારો લાડકવાયાઓ પોતાનાં લોહી રેડશે. આ વસ્તુપાળ બંધુઓનો વાળ
