________________ 166 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો માત્ર આંગળી જોઈને સમગ્ર ચિત્ર બનાવવાની તેની પાસે કળા હતી. આથી કૌસાંબીના તમામ ચિત્રકારોએ રાજા પાસે જઈને ખૂબ વિનવણી કરીને ફાંસીની સજા રદ કરાવીને દેશનિકાલની સજા કરાવી. ચિત્રકારે મનમાં વેરની ગાંઠ વાળી. અવન્તીના રાજા ચંડપ્રદ્યોત પાસે જઈને તેણે લાવણ્ય નીતરતું મૃગાવતીનું ચિત્ર દેખાડ્યું. તે રાજા ખૂબ કામી હતો. મૃગાવતી તેની સાળી જ થતી હોવા છતાં તેને મેળવવા કૌસાંબી ઉપર ત્રાટક્યો. પરાજયના ગભરાટમાં શતાનિકની છાતી બંધ થઈ ગઈ, તે મૃત્યુ પામ્યો. સન્નસીબે મૃગાવતીએ યુક્તિઓ દ્વારા શીલરક્ષા કરી; અને અંતે વીરપ્રભુની પાસે દીક્ષા લીધી. [20] ઝીંઝુવાડાના મહાજનની ચાલાકી ઝીંઝુવાડાના જિનાલયમાં હાલ જે પાર્શ્વનાથ અને મહાવીર સ્વામીજીની પ્રતિમાઓ છે તે અમદાવાદથી લાવવામાં આવી છે. તેનો રોમાંચક ઇતિહાસ છે. ઝીંઝુવાડાના શ્રીસંઘે બે શ્રાવકોને અમદાવાદના સંઘ પાસે પ્રતિમાજીઓ માંગવા મોકલ્યા હતા. અમદાવાદનાં કેટલાંક જિનાલયોમાં વિશેષ પ્રતિમાજી હોવા છતાં ઝીંઝુવાડાની વિનંતી માન્ય કરવામાં સંઘના અગ્રણીઓ રોજ ભેગા થઈને ગલ્લાતલ્લા કરે. ઝીંઝુવાડાના ભાઈઓને સમય લંબાવીને થકવી નાંખવાની અમદાવાદના શેઠિયાઓની મુરાદ ખ્યાલમાં આવી ગઈ. એક દી ચાલુ સભામાંથી તે બે ભાઈઓ અકળાઈને ઊબા થયા. એક બીજાને કહ્યું, “અલ્યા, ઊઠ ! આમાં કાંઈ વળે તેમ નથી. હવે આપણે કોઈ તીર્થકરની પ્રતિમા બેસાડવી જ નથી. હાલ, બજારમાંથી કૃષ્ણ અને શંકરની મૂર્તિઓ ખરીદીને ઘરભેગા થઈ જઈએ. છેવટે તો બધા ભગવાન એક જ છે ને ?" જોરજોરથી દેકારો મચાવતા બહાર નીકળતાં અને આવું અનિચ્છનીય બોલતા જોઈને અમદાવાદના અગ્રણીઓ ચમક્યા. તેમણે તે જ સભામાં બે મૂર્તિઓ આપવાનું નક્કી કરી દીધું. ઝીંઝુવાડામાં શુભ દિવસે બન્ને પ્રતિમાજીનો ધામધૂમથી પ્રવેશ થઈ ગયો. [28] અનુપમાદેવીની ઉદારતા આબુના પહાડ ઉપર વસ્તુપાળ બંધુઓના જિનાલયનું કામ ધમધોકાર ચાલી રહ્યું હતું. સઘળી દેખરેખ તેજપાળનાં પની અનુપમાં રાખતાં હતાં.
