________________ 164 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો [201] ઉદયનમંત્રી પ્રથમ દેવલોકે સો વર્ષની વયે ઉદયન મંત્રી પ્રભાસપાટણના રાજા સાથે લડાઈમાં ઘાયલ થયા હતા. અતિ સુંદર આરાધના કરીને તે મૃત્યુ પામ્યા હતા. તે પ્રથમ દેવલોકે ગયા. [22] ધર્મશ્રદ્ધા અને શાતવાહન પ્રતિષ્ઠાનપુરના રાજા શાતવાહન એક વાર જંગલમાં ભૂલો પડી ગયો. વનનો કોઈ ભીલ ને પોતાના ઝુંપડે લઈ ગયો. રાજાની બારે ભાવથી આગતાસ્વાગતા કરી. પણ અચાનક-એ જ વખતે તે ઢળી પડ્યો. તેનું મૃત્યુ થઈ ગયું. આથી રાજાને ખૂબ આઘાત લાગ્યો. રાજમહેલે જઈને તેણે તમામ ધર્મોના પંડિતોને ભેગા કર્યા. તેણે સવાલ કર્યો કે, “શું અતિથિ-સત્કાર ધર્મનું આ ફળ છે; મોત ? મારે અત્યારે જ આનો જવાબ જોઈએ, નહિ તો ધર્મ ઉપરની મારી આસ્થા ખતમ થઈ જશે.” એ વખતે વરરુચિ નામના પંડિતે એક દિવસની મહેતલ માંગી. રાતે તેણે ‘ભાર. ત. આરાધના કરી. તેણે પ્રત્યક્ષ થઈને કહ્યું કે, “તે ભીલનો જીવ આ જ નગરમાં ધનપતિ શેઠના ઘેર નવ માસ બાદ જન્મ પામવાનો છે. તેના જન્મ પછી તમે રાજાને લઈને ત્યાં જજો. તે જ બધું બોલવા લાગશે.” એ પ્રમાણે વરરુચિ અને રાજા ધનપતિ શેઠના ઘેર ગયા. તાજા જન્મેલા બાળે કહ્યું, “હે રાજન ! હું તે જ ભીલ છું તમારી સેવાનું જ આ ફળ કે હવે હું ભીલ મટીને નવ કરોડ સોનામહોરના સ્વામીને પુત્ર બની ગયો આ સાંભળીને રાજાને ખૂબ સંતોષ થયો. ધર્મ પ્રત્યેની એની શ્રદ્ધા હવે તો ચોલમજીઠના રંગ જેવી અવિનાશી બની ગઈ. [23] પાટણના કપર્દીની સાધના પાટણમાં કપર્દી નામનો ગરીબ જૈન વસતો હતો. ફેરીનો ધંધો કરતો અને રાતે ઉપાશ્રયે પ્રતિક્રમણ કરીને સૂઈ જતો. એક વખત કાલિકાલસર્વજ્ઞ હેમચંદ્રસૂરિજી મહારાજા ત્યાં વિદ્યમાન હતા. જિનધર્મના ચુસ્ત આરાધક અને ભક્ત કપર્દીની કારમી ગરીબી ધર્મકાર્યોમાં વિશેષ, પ્રગતિ કરવા દેતી નથી તેવું તેમણે જાણ્યું, આ માટે સૂરિજીએ તેને ભક્તામર સ્તોત્રની અગિયારમી ગાથા (દૃષ્ટવા ભવન્તમનિમેષ.) ત્રણેય કાળ
