________________ 189 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો અમૂલખ લાભ. હવે મારે બીજું શું જોઈએ ? “હા... એક વાત હજી રહી જાય છે, એ ચારણ મુનિવરોની જેમ સર્વસંગનો ત્યાગ કરવાની; પણ એય તક આવશે તો હું છોડવાનો નથી. પણ આજે તો એ શક્ય લાગતું નથી.” ગાંગેયનું વાક્ય પૂરું થતાં જ આકાશી વિદ્યાધરોએ પ્રસન્ન થઈને પુષ્પોની વૃષ્ટિ કરી. તેમણે કહ્યું, “અરે ! અરે ! ભીખ પ્રતિજ્ઞા ! ભીષ્મ પ્રતિજ્ઞા ! અને.... એ દિવસથી ગાંગેય ‘ભીષ્મના નામે આ જગતમાં પંકાયા. [299] અર્જુનનો વિષાદ અને કૃષ્ણની અપૂર્વ સમજાવટ શ્રીકૃષ્ણ પરપક્ષનો પરિચય આપ્યો અને અર્જુનના યુદ્ધ લડવાના હોશકોશ ઊડી ગયા. તેણે ખૂબ જ હતાશાથી ભરેલા અવાજમાં શ્રીકૃષ્ણને કહ્યું, “મારાથી કોઈ પણ સંયોગમાં યુદ્ધ થઈ શકે તેમ નથી. આપે જેમની ઓળખ આપી તે બધા મારા જુદી જુદી રીતેના નિકટના સંબંધીઓ છે. શું મારે એમને હણી નાખવાના ? રે ! આ તો મારાથી કેમેય નહિ બની શકે.” અરે ! જો રાજલક્ષ્મી પામવા માટે સ્વજનો, સ્નેહીજનો, અરે ! ગુજનો અને વડીલજનોના લોહીનો ભોગ લેવાનો હોય તો ના ના શ્રીકૃષ્ણ ! મારાથી તે કદાપિ ન બની શકે. મારે તો રાજલક્ષ્મી નથી જોઈતી, હું આજીવન વનવાસી બનીને રહેવા માટે તૈયાર છું. જેમના ખોળામાં હું રમ્યો છું, જેમણે મને અપાર વહાલ દાખવ્યું છે તે મારા પરમ પૂજનીય શ્રી ભીષ્મ પિતામહને મારે બાણથી વીંધી નાંખવાના ? હાય ! અસંભવ. જૈમણે મને દિલ દઈને ધનુર્વિદ્યા શીખવી છે. જેમના હૈયાના કોડ હતા મને વિશ્વનો સર્વશ્રેષ્ઠ બાણાવળી બનાવવાના તેથી જ પેલા નિર્દોષ ગુરુભક્ત એકલવ્યનો અંગૂઠો ગુરુદક્ષિણામાં જેમણે કપાવી નાખ્યો તેવા મારા પ્રાણસ્વરૂપ ગુરુ દ્રોણાચાર્ય ઉપર મારે બાણોની વર્ષા કરવાની ? ઓ ! એ શી રીતે મારાથી થઈ શકશે ? “અને પેલા કૃપાચાર્ય ! એય મારા અમારા કૌરવકુળના વિદ્યાગુરુ ! મારે તેમને પણ હણી નાખવાના ? ના, મારું પરમ પવિત્ર ગાંડીવ ધનુષ ગુરુજનોના લોહીથી ખરડાઈને કલાકત થઈ નહિ શકે. હું ગાંડીવ નીચે મૂકી દઉં છું.”
