________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો 155 રાજા આમે હાથ જોડીને પૂછયું, “પ્રભુ ! યુદ્ધકળાનો આપે અનુભવ કર્યો નથી, છતાં આટલું અદ્ભુત નિરૂપણ ? કે મારા જેવો સભાન માણસ પણ એ વીરરસના પોષણમાં તણાઈ જાય અને મ્યાનમાંથી તલવાર ખેંચી કાઢે !" સસ્મિત વદને આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું, “રાજન્ ! તદન ખરી વાત ! યુદ્ધકળાના અનુભવ વિના ય આવું નિરૂપણ મેં કર્યું તેમાં ગુરુકૃપાનો પ્રભાવ છે ? શાસ્ત્રમાં દરેક રસનું આબેહૂબ વર્ણન આવે છે. માટેસ્તો તે દિવસે મેં કામરસનું વર્ણન કર્યું હતું ને : પણ હું થોડો જ કામશાસ્ત્રનું અનુભવજ્ઞાન પામ્યો છું ?' આચાર્ય ભગવંતનું છેલ્લું વાક્ય સાંભળીને રાજા ચોંકી ગયો ! એક પ્રખર પ્રવચન-પ્રભાવક આચાર્ય ભગવંતના જીવન માટે કરી નાંખેલી અઘટિત વિચારણા માટે તેનું અંતર પશ્ચાત્તાપના મહાનલથી બળવા લાગ્યું. રાજા આમ આચાર્ય ભગવંતનાં ચરણોમાં માથું મૂકી દીધું. પેટ ખોલીને સઘળી વાત કહી. એની આંખમાંથી દડદડ આંસુ વહી જવા લાગ્યાં. આચાર્ય ભગવંત તો ક્ષમાશ્રમણ હતા. એમની સાધુતા ક્ષમાના પ્રાણથી ધબકતી હતી. અવૈરના એ આરાધક હતા. એમણે ઉદાર દિલે ક્ષમા આપી. શાસનમાલિત્યના અમંગળ પાપનું વાદળ વીખરાઈ ગયું. જિનશાસનનો સૂર્ય એનાં તેજકિરણોથી ધરતીતલ ઉપર સર્વત્ર છાઈ ગયો. [26] સિદ્ધસેનસૂરિજી અને ચિત્તોડનો સ્તંભ, પારાંચિત પ્રાયશ્ચિત્ત એક વખત સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિજી ચિતોડ ગયા હતા. ચેત્યાનાં દર્શન કરતાં એક ચૈત્યના સ્તંભ તરફ તેમની દૃષ્ટિ પડી. એકીટસે થંભ તરફ જોઈને નજીકમાં ઊભા રહેલા વૃદ્ધ આદમીને પૂછયું, “આ સ્તંભ શેનો બનેલો છે ? ઈટોનોય નથી જણાતો અને પથ્થરનોય નથી લાગતો. વળી એને આ સ્થાને કેમ ઊભો કરવામાં આવ્યો છે ?" બુઝર્ગ આદમીએ કહ્યું, “ભગવન્! લોકવાયકા એવી છે કે આ સ્તંભ ઔષધિઓનો બનેલો છે. એની અંદરના પોલાણના ભાગમાં પૂર્વાચાર્યોએ રહસ્યમય વિદ્યાગ્રન્થો મૂકેલા છે. સ્તંભનું મુખ ઔષધિઓથી બંધ કરવામાં આવ્યું છે. ઘણા પ્રયત્નો કરવા છતાં એ મુખદ્વાર ઊઘડતું નથી.” ' સૂરિજી સ્તંભની નજીક સરક્યાં, એનું મુખદ્વાર સુંધ્યું. કઈ ઔષધિઓનો એની ઉપર લેપ કરવામાં આવ્યો છે તે સુગંધમાત્રથી તેમના ખ્યાલમાં આવી
