________________ 154 જૈન ઇતિહાસની ઝલક પરિત્યાગ આવશ્યક જણાવ્યો બની ગયેલા શાસનમાલિન્યનું નિવારણ કરવાની સત્વર આવશ્યકતા જણાવી. રાજા આમનો ફરી ત્યાં આવવાનો દિવસ જણાવ્યો. આ બધું જાણીને બેય આચાર્યોને થોડી વાર આશ્ચર્ય થયું. ખેર ! જે બન્યું તે બન્યું. ભલે ઘા લાગી ગયો. જેનાથી ઘા લાગ્યો છે તે જ મલમપટ્ટા કરશે. અને... એ દિવસ આવી ગયો. રાજા આમ ફરી ગુપ્ત વેશે મોઢેરા પહોંચી ગયો. આજે ભરત બાહુબલિના જીવનપ્રસંગનું વર્ણન ચાલતું હતું. વાત આગળ વધતી ચાલી. રાજા ભરતે દૂત બાહુબલિ પાસે મોકલેલ જણાવ્યો. દૂત અને બાહુબલિ વચ્ચે થયેલી ટપાટપી જણાવી. યુદ્ધની નોબતો બજી ગઈ. રણશિંગા ફૂંકાઈ ગયાં ! ભાટ-ચારણો યુદ્ધવીરોને સાબદા બનવા માટે જે રીતે પાણી ચડાવતા એનું વ્યાખ્યાતા મુનિએ વર્ણન ચાલુ કર્યું. એ વીરરસનું પોષણ એવું તો આબેહૂબ થા લાગ્યું કે આખી સભા ભૂલી ગઈ કે પોતે સભામાં બેઠેલા શ્રોતાઓ છે, આ ઉપાશ્રય છે. જ્યાં એ વીરરસ પરાકાષ્ઠાએ પહોંચ્યો અને ગગનભેદી અવાજો સાથે ખૂનખાર યુદ્ધનો આરંભ થયો ત્યાં આખી સભા ઊભી થઈ ગઈ. “મારો મારો...કાપો...કાપો...” ના આવાજોથી ઉપાશ્રય ગાજી ઊઠ્યો ! રાજા આમે પણ મ્યાનમાંથી તલવાર ખેંચી કાઢી. વિરાગભૂમિ યુદ્ધભૂમિમાં પલટાઈ ગઈ. ધર્મરસિક શ્રોતા યુદ્ધરસિક યોદ્ધો બની ગયો. મુખ ઉપરનો શાન્તરસ નાસી ગયો. વીરરસ ત્યાં ફરી વળ્યો. જાણે બાજી હાથ બહાર થઈ ગઈ ! રાજા આમ પાછળ ઊભો રહી ન શક્યો ! તલવાર વીંઝતો સહુની મોખરે આવી ઊભો ! એને જોતાની સાથે જ આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું, “સબૂર ! રાજા આમ ! સબૂર. આ યુદ્ધભૂમિ નથી, આ તો છે ધર્મભૂમિ ! જંગ ખેલવો હોય તો કર્મશત્રુ સાથે ખેલો ! ત્યાં આ તહેવાર બુકી છે ! મ્યાન કરી દો એને. ત્યાં આ વીરરસ નીરસ છે. દૂર કરો એને. ત્યાં આ યુદ્ધકળા બુઠ્ઠી છે. વિરાગકળા જ ત્યાં વિજય પમાડી શકે.” રાજા આમ સ્તબ્ધ થઈ ગયો. પોતે ક્યાં છે અને કોણ છે એ હકીકતથી સભાન થઈ ગયો. શ્રોતાઓ પણ વીરરસને પોષવાની અદ્ભુત કળાથી દંગ થઈ ગયા.