________________ 24 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો [50] ગોશાલકનો સાચો પશ્ચાત્તાપ શ્રાવાસ્તીનગરીમાં બિરાજેલા પરમાત્મા મહાવીરદેવ ઉપર છોડેલી તેજલેશ્યાની આગ પ્રભુને પ્રદક્ષિણા દઈને ગોશાલકના દેહમાં જ પ્રવેશી ગઈ. આ આગનો દાહ અસહ્ય હતો. જલતો-બળતો ગોશાલક પોતાના નિવાસસ્થાન સુધી પણ પહોંચી શક્યો નહિ. રસ્તામાં તેની ભક્તાણી હાલાહલા નામની કુંભારણના ઘરમાં પેસી ગયો. દિવસે દિવસે વેદના અસહ્ય બનતી ચાલી. તેની આર્તનાદભરી ચીસો સાંભળી શકાય તેવી ન હતી. પણ છેલ્લે છેલ્લે તેને પોતાનાં કાળાં પાપોનો પશ્ચાત્તાપ થયો. તેણે ભક્તમંડળને એકઠું કરીને પોતાના તમામ કૂડકપટનો હાર્દિક એકરાર કર્યો. પોતાના દુષ્કૃત્યોની સાચી ગહ કરતો ગોપાલક સમ્યક્ત્વ પામી ગયો. પોતાનાં પાપોનો પશ્ચાત્તાપ કરતાં ગોશાલકની આંખોમાંથી બોર બોર આંસુ પડ્યે જતાં હતાં, તે હીબકાં ભરીને રડતો હતો. તેણે તેના ભક્તોને પ્રતિજ્ઞા કરાવી હતી કે તેમણે તેના મૃતકને મરેલા કૂતરાની જેમ બાંધીને શ્રાવસ્તીના રાજમાર્ગો ઉપર ઢસડવું; તે મડદા ઉપર થુંકતા જવું અને મોટેથી બોલવું કે, “આ નીચ, પાપી, ગોશાલક છે, જેણે પરમાત્મા મહાવીરદેવની અતિ ઘોર અશાતના આદિ કર્યો છે.” સમ્યક્ત્વના પ્રભાવે ગોશાલક મરીને બારમા દેવલોકમાં ગયો. [51] દંડવીર્ય રાજાની સાધર્મિક ભક્તિ એ હતા, ભરત ચક્રીના વંશજ દંડવીર્ય રાજા. સાધર્મિક ભક્તિ એમનું વ્યસન બની ગયું હતું. આંગણે જેટલા સાધર્મિકો આવે તે બધાયનું આતિથ્ય કર્યા પછી જ તે ભોજન કરતા. એકદા દેવેન્દ્ર તેમની પરીક્ષા કરી. દૈવી શક્તિથી કરોડોની સંખ્યામાં શ્રાવકો વિદુર્ગા (બનાવ્યા, જાણે કે પગપાળા તીર્થયાત્રાઓ કરતા કરતા આવતા હોય તેવી રીતે તેમણે નગર પ્રવેશ કર્યો. દંડવીર્ય રાજા તમામની સાધર્મિક ભક્તિ કરવા તત્પર થયા. પણ અફસોસ ! સૂર્ય નમવા લાગ્યો તોય હજી ઘણાંને ભોજન કરાવવાનું બાકી હતું. પ્રતિજ્ઞા મુજબ રાજા દંડવીર્યે ઉપવાસ કર્યો. અને...આવું તો સાત દિવસ સુધી ચાલ્યું. સાતમા દિવસે તમામ સાધર્મિકોની ભક્તિ પૂરી થઈ એટલે રાજા દંડવીર્ય સાત ઉપવાસ બાદ સવારે પારણું કર્યું.
