________________ 58 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો એ જ વાક્ય બોલ્યુ. ફરી મુનિને પકડવામાં આવ્યા. મુનિએ બધી સાચી વાત કરીને પોતાની ઉપર દયા ગુજારવા કહેતાં ચોરોએ તેમને હેમખેમ જવા દીધા. (6) જ્યારે આ મુનિએ ઉપકોશાને રત્નકંબળ આપી ત્યારે તે બોલી, ક્યાં તે મુનિરાજ ધૂલિભદ્રજી ! મારી બહેન સાથે બાર વર્ષના ભોગ ભોગવ્યા પછી પણ સાવ નિશ્ચલ ! અને તમે મને પૂર્વે કદી જોઈ પણ નથી છતાં એક જ પળના મારા રૂપદર્શનમાં ખતમ ! અને મુનિ પુનઃ સંયમના પંથે પાછા ફર્યા. (7) સ્થૂલભદ્રજીએ બહેનો સમક્ષ સિંહનું રૂપ કરીને પોતાની વિદ્વત્તાનું અજીર્ણ પ્રગટ કર્યું એવી ખબર ગુરુને પડતાં, નવો પાઠ લેવા આવેલા સ્થૂલભદ્રજીને ગુરુએ પાઠ આપવાની ના પાડી. સંઘનો આગ્રહ થતાં ફરી સૂત્ર-પાઠ શરૂ થયો ત્યારે ગુરુદેવે તેમને કહ્યું કે, “સ્થૂલભદ્ર ! તારી ભૂલ બદલ તેં હૃદયના સાચા પશ્ચાત્તાપપૂર્વક ક્ષમા માગી છે એટલે તને તો ભવિષ્યમાં અહિત નહિ થાય પરંતુ તું જેને ભણાવીશ તે આવા પ્રકારના અજીર્ણ-સ્વરૂપ પ્રમાદમાં પડી જશે, માટે અર્થપાઠ તો તને નહિ જ આપી શકાય.” [110] અવંતિસુકુમાળ એ નગરીનું નામ અવંતી હતું. ત્યાં ભદ્રા નામની શેઠાણી હતી. તેને અવંતી-સુકુમાલ નામે પુત્ર હતો. ભદ્રા અનેકશઃ મહાત્માઓને વિનંતી કરીને પોતાના બાજુના ઘરે ઉતારો આપતી. એક વાર આર્યસુહસ્તિ મહારાજા સપરિવાર પધાર્યા. કોઈ રાતે મુનિઓ પાઠ કરતા તેમાં નલિની ગુલ્મ વિમાનનું વર્ણન આવ્યું. આ વર્ણન અવંતી-સુકુમાલે સાંભળ્યું. મનથી ઊહાપોહ કરતા તેને જાતિ-સ્મરણ જ્ઞાન થયું અને પોતે તે જ વિમાનથી અહીં આવેલ છે તે જાણવા મળ્યું. તેણે ગુરુદેવને તે જ વિમાને પાછા જવાનો ઉપાય પૂછયો ત્યારે ગુરુદેવે કહ્યું કે, “તે માટે તો દીક્ષા લેવી જોઈએ. પણ દીક્ષા લઈને મોક્ષે જ શા માટે ન જવું? આવા સ્વર્ગના સુખ તો મોક્ષ સુખ પાસે બિંદુ જેટલાય નથી !" કુમારે કહ્યું, “આપની વાત તદન યથાર્થ છે. મને ખૂબ જ માન્ય છે. પરંતુ હાલ મારો ઉત્સાહ આ વિમાનમાં જ જવા બાબતમાં છે. એ માટે ઉત્તમ કોટિનું સંયમ પાળવા માટે તૈયાર છું.” અને....કુમારે દીક્ષા લીધી. ખરેખર સંકલ્પ મુજબ તે નલિની ગુલ્મ વિમાનમાં ટૂંક સમયમાં જ જન્મ પામ્યા.