________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો 65 [124] લાલભાઈની નિર્ભીકતા લાલભાઈ શેઠની આજીજીપૂર્વકની ના છતાં કોઈ સરકારી અંગ્રેજઅધિકારી બૂટ પહેરીને આબુના મંદિરમાં ગયા. શેઠ કોર્ટમાં કેસ દાખલ કર્યો. તેનું જજમેન્ટ શેઠની તરફેણમાં આવ્યું. પણ તે વખતે જજસાહેબે શેઠને પૂછ્યું કે, “શેઠ ! જો જજમેન્ટ તમારી વિરુદ્ધમાં આવ્યું હોત તો તમે શું કરત ?" શેઠ ઉત્તર આપ્યો, “સાહેબ ! તો હું સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી પહોંચત. અને તેમાંય જો મારી વિરુદ્ધમાં ચુકાદો આવત તો હું ભારતના ખૂણેખાંચરે એ વાત પહોંચાડત કે અંગ્રેજ સરકારના સમયમાં ભારતમાં ન્યાય જેવી કોઈ વસ્તુ હવે રહી નથી.” શેઠની નિર્ભીકતા ઉપર જજ આફરીન પોકારી ગયા. [125 “રાજેશ્વરી તે નરકેશ્વરી (1) રાજા ઉદયને સ્વપુત્ર અભીચિને રાજગાદી સોંપી ન હતી, નરકગામી થવાના ભયથી. (2) ચાણક્યના પિતાએ બાળ-ચાણક્યને દાંત ઘસી નાખ્યો હતો; તેના તેવા દાંતના પ્રભાવે તે મહાન રાજા બનવાની શક્યતા જોષીઓએ જણાવી હતી માટે “રાજેશ્વરી તે નરકેશ્વરી” એમ ચાણક્યના પિતા માનતા હતા માટેસ્તો ! [126] ભરતચક્રીની માહણ સંસ્થા ચક્રવર્તી ભરતે “માહણ” સંસ્થા ઊભી કરી હતી. “માહણ” બનવા માટે શરત હતી કે તેણે સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય પાળવું અથવા છેવટે સ્વદારા-સંતોષનું વ્રત પાળવું. વળી તેણે તેના સંતાનને ભગવતી દીક્ષા આપવી. આવા માહણો ભરત ચક્રીને રોજ કહેતા, “હે ચક્રવર્તી રાજા ભરત ! આપને કોકે (મોહરાજાએ) જીતેલા છે માટે સાવધાન રહેજો. આપના માથે ભય વધી રહ્યો છે. આપ કોઈને હણશો નહિ. મા હણ ! મા હણ... આ રીતે પોતાને જાગ્રત રાખવા માટે જે લોકોને ભરતે રાખ્યા હતા તેઓ માહણ કહેવાયા. કૂવાના કાંઠાની ધાર ઉપર ભરત સાંકળ 1 કડીને ઊભા રહે અને બીજી બાજુ એ સાંકળને ચોર્યાસી લાખ હાથી, ઘોડા અને રથ ખેંચે તોય ભરતને એક તસુ જેટલા પણ ખસેડી ન શકે એવી પ્રચંડ તાકાતવાળા ભરત હતા. આ તાકાતનું અજીર્ણ થવાના ભયે જ એમણે માહણોને રોજ ઉપરનું વાક્ય સંભળાવવા માટે રોક્યા હતા. ભારતની કેવી અનુપમ જાગૃતિ !
