________________ 124 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો “એટલે હું તો એ જિનની જ પૂજા કરીને અહીં આવ્યો છું.” બિચારો રાજા ! શું બોલે ? [230] ધનપાળની યાદશક્તિ જ્યારે રાજા ભોજે આવેશમાં આવીને ધનપાળ કવિનું આદિનાથ-ચરિત્ર બાળી નાખ્યું ત્યારે ધનપાળ ધારાનગરીનો ત્યાગ કરીને સાચોરમાં રહેવા લાગ્યા. આ બાજુ ભોજને પોતાના અકાર્ય બદલ પસ્તાવો થતો હતો, ત્યાં તેની રાજસભામાં કૌલ મતનો સંન્યાસી વાદ કરવા આવ્યો. તેને કોઈ જીતી ન શકતાં રાજાએ ધનપાળને ભારે વિનવણીઓ કરીને બોલાવ્યો. ધનપાળે તે સંન્યાસીને હરાવ્યો. તે સંન્યાસીએ કહ્યું, “ધનપાળ પંડિતના જેવી વાદશક્તિ આ ધરતી ઉપર કોઈની સંભવિત નથી.” ધનપાળે કહ્યું, “તમારી વાત સત્યથી વેગળી છે. વાદિવેતાળ જૈનાચાર્ય શાન્તિસૂરિજી મહારાજાની વાદશક્તિ પાસે હું કાંઈ વિસાતમાં નથી.” [231] વિમળ અને દામોદર મહેતા પાટણના રાજા ભીમદેવના મંત્રી વિમળશા હતા. બીજા મંત્રી દામોદર સાથે મેળ પડતો ન હતો. વિમળે પોતાની અદ્ભુત બાણવિદ્યા બતાવીને ભીમદેવને ખૂબ ખુશ કરી દીધો હતો. તેણે વલોણું કરતી સ્ત્રીના કાનમાં હાલતાં એરિંગ તીરથી ઉડાવી દીધાં હતાં. એક બાળકને સુવાડીને, પેટ ઉપર મૂકેલાં નાગરવેલનાં એક સો પાનમાંથી બાણ વડે ઉપરનાં પાંચ પાન ક્રમશઃ ઉડાવી દીધાં હતાં. પણ વિમળની વધતી જતી યશકીર્તિ દામોદર મહેતાથી જોવાતી ન હતી. એક વાર તેણે મંત્રી પાસેથી પ૬ કરોડનું રાજ લેણું નીકળતું બતાવ્યું. આથી વિમલને ઘણું દુઃખ થયું. બ્રાહ્મણોના યજ્ઞોમાં થતા બકરાના હોમને અટકાવવા માટે વિમળે ઘણી નિષ્ફળ મહેનત કરી. આવા પ્રસંગોમાં રાજા ભીમદેવ સાથે વિમળને ભારે મનદુઃખ થવા લાગતાં એક વાર મંત્રીએ પાટણ છોડ્યું. આબુની તળેટીમાં ચંદ્રાવતી નગરીને પોતાનું નિવાસસ્થાન બનાવ્યું. ત્યાંના રાજાને જીતીને વિમળે ત્યાં રાજા ભીમની આણ ફેલાવી. પોતે તેના તરફથી કારભાર ચલાવવા લાગ્યો. ભીમને પોતાની ભૂલનું ભાન આવ્યું. તેણે વિમળને દંડનાયક બનાવ્યો; પરંતુ વિમળ પાટણ તો ન જ આવ્યો.
