________________ 122 જૈન ઇતિહાસની ઝલક ત્યારે વસ્તુપાળે રાજાને કહ્યું, “જોયું ને, એ ત્રણ ભાઈઓ આપણને ત્રણ લાખમાં મોંઘા પડી ગયા તેનું પરિણામ ?" રાજા બિચારો શું બોલે ? [20] લક્ષ્મણનું અપમૃત્યુ અને સીતાજીનો વૈરાગ્ય લક્ષ્મણને રામચંદ્રજી ઉપર કેટલો સ્નેહ છે તે જોવા માટે દેવે જે રમત કરી તેમાં ખરેખર લક્ષ્મણજી મૃત્યુ પામી ગયા. કાકાનું આવું અપમૃત્યુ જોઈ રામચંદ્રજીના બે પુત્રો લવણ અને અંકુશને સંસાર ઉપરથી વૈરાગ્ય થઈ ગયો. પિતાજી રામચંદ્રજીને પોતાની ભાવના જણાવીને બે ભાઈઓ ત્યાંથી નીકળી ગયા; તેમણે દીક્ષા લીધી. રામચંદ્રજી કેમેય માનતા નથી કે લક્ષ્મણ મૃત્યુ પામ્યો છે. છ મહિના સુધી લક્ષ્મણનું મડદું ખભે નાખીને તેમણે ફર્યા કર્યું. છેવટે પોતાનો ભૂતપૂર્વ સેનાપતિ કૃતાન્તવદન, કે જે દીક્ષા લઈને સ્વર્ગમાં દેવ થયો હતો તેણે અનેક ટુચકાઓ કરીને રામને ઠસાવ્યું કે એ લક્ષ્મણ નથી પણ લક્ષ્મણનું મડદું જ છે. ત્યારે રામને ભાન આવ્યું. ત્યાર બાદ તેમણે પણ દીક્ષા લીધી. રામચંદ્રજીની દીક્ષા સાથે સોળ હજાર મુકુટબદ્ધ રાજાઓએ તથા સાડત્રીસ હજાર રાણીઓએ પણ દીક્ષા લીધી હતી. આવું જ સીતાજીના પ્રસંગમાં બન્યું. જયારે તેમણે સફળ દિવ્ય કર્યું. ત્યાર બાદ રામચંદ્રજીએ અયોધ્યામાં પ્રવેશ કરવા જણાવ્યું. તે વખતે સીતાજીએ તેમાં અનિચ્છા દર્શાવીને કહ્યું કે “હવે મને આ સંસારમાં કોઈ રસ રહ્યો નથી.” આટલું કહીને તેમણે જાતે જ લોચ કર્યો અને તે વાળ રામચંદ્રજીને આપીને ત્યાંથી ચાલી નીકળ્યાં. નજીકમાં જ રહેલા જ્ઞાની ગુરુ પાસે તેમણે દીક્ષા લઈ લીધી. [28] નેમિકુમારનું અહિંસક યુદ્ધ જ્યારે જરાસંધ સાથે શ્રીકૃષ્ણ યુદ્ધે ચડ્યા ત્યારે કુમાર નેમનાથ ઉપર કૃષ્ણતરફી માણસોનો યુદ્ધમાં જોડાવા માટે આગ્રહ થતાં નેમકુમારે એક મોરચો સંભાળ્યો. જરાસંધને જરા નામની શક્તિ છોડીને જ્યારે આખી શત્રુસેનાને મૂચ્છિત કરી નાખી ત્યારે તેમાંથી કેમકુમાર અને કૃષ્ણ જ ઊગરી ગયા હતા. “સેનાને મૂચ્છમાંથી શી રીતે મુક્ત કરવી ?" તેવો સવાલ કૃષ્ણ નેમકુમારને પૂછ્યો. તેમણે કહ્યું કે, “શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુની આરાધનાનો અક્રમ કરીને તે
