________________ 56 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો નારીઓનો તિરસ્કારભાવ યાદ આવી ગયો. મન બેચેન થઈ ગયું. હાય ! તે જ વખતે નિયાણું કર્યું કે, “મારા તપ-સંયમના પ્રભાવે મને આવતા ભવે એવું અદ્ભુત રૂપ મળો કે સેંકડો લલનાઓ મારી પાછળ ઘેલી બને” હા. તેમ જ બન્યું. પણ હાથી વેચીને નંદિષેણ મુનિએ ગધેડો ખરીદ્યો ! રત્નો વેચી મારીને બદલામાં ચણોઠીઓ લીધી ! આગ લગાવીને, છેલ્લે છેલ્લે, સંયમરૂપી વન બાળીને ભસ્મ કર્યું ! તેમનો આત્મા સાતમા દેવલોકે જન્મ લઈને, (કૃષ્ણ વાસુદેવના પિતા) વસુદેવ થયો. સેંકડો લલનાઓનો સ્વામી થયો ! [108] ગજસુકુમાળ. કૃષ્ણના નાનકડા ભાઈ ગજસુકુમાલ હતા. પ્રભાવતી નામની કન્યા સાથે તેનું લગ્ન કર્યા બાદ સોમિલ નામના બ્રાહ્મણની દીકરી “સોમા” અતિ રૂપવંતી હોવાથી કૃષ્ણ તેની સાથે પણ ગજસુકુમાલના લગ્ન કરાવ્યાં. ત્યાર બાદ પ્રભુ નેમનાથ સ્વામીજીની દેશનાથી વિરક્ત થઈને તે ત્રણેય આત્માઓ દીક્ષિત થયા. વધુ સંકટો પામીને જલદી કર્મક્ષય કરવા માટે ગજસુકમાલનિ સ્મશાને કાયોત્સર્ગમાં રહ્યા, ત્યાં રોષે ભરાયેલા સેમલ સસરાએ માથે અંગારા ભરીને તેમની હત્યા કરી. અપૂર્વ બાળ કેળવીને ગજકુસુમાલે તે ઉપસર્ગમાં સર્વકર્મક્ષય કરીને મોક્ષ પ્રાપ્ત કર્યો. ધ્યાનાવસ્થામાં સસરાનો ખૂબ ખૂબ ઉપકાર માન્યો. બીજે દિવસે સવારે પરમાત્મા નેમનાથસ્વામીજીને વંદન કરવા માટે કૃષ્ણ નીકળ્યા ત્યારે તેમણે રસ્તામાં એકલા હાથે ઈટોના ઢગલાને ક્રમશઃ ફેરવતો વૃદ્ધપુરુષ જોયો, તેમને દયા આવી. તરત પોતાના સહિત પોતાના માણસોને તેની મદદ લગાવી દેતાં થોડી જ ક્ષણોમાં ડોસાનું કામ પૂરું થઈ ગયું. બાદ પ્રભુજીને વંદનાદિ કરીને ગજસુકુમાલે મુનિના ક્ષેમકુશળ પૂછ્યા. પ્રભુએ ફરમાવ્યું, “હે કૃષ્ણ ! તે તો મોક્ષ પામી ગયા. એમાં તેના સસરાએ ભારે મદદ કરી, એથી એમનું કામ ઝટ પતી ગયું; જેમ તે રસ્તામાં પેલા ડોસાને ઈટો ફેરવવામાં મદદ કરી તેમ” આ સાંભળીને ભારે આઘાત પામેલા કૃષ્ણ તે સ્મશાનભૂમિ તરફ વિદાય થયા. શબને જોઈને કૃષ્ણ, માતા દેવકી વગેરેએ છાતી ફાટ કલ્પાંત કર્યું. હા..... એ દિવસે દ્વારિકાનો એક પણ યાદવ એવો ન હતો જેની આંખો ચોધાર રડી ન હોય.
