________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો ધનનું સ્થળ કહી દેવામાં શું વાંધો હતો ? આવી જીદથી મને કેટલું બધું નુકસાન થઈ ગયું ?" આવા તીવ્ર આર્તધ્યાનમાં જ મૃત્યુ પામીને કેસરી તિર્યંચ ગતિમાં ગયો. [6] “વહાણસ' અને “ગુઘપૃષ્ઠ મરણ” સુદર્શન શેઠને જયસુંદર અને સોમદત્તા નામના બે પુત્રો હતો. જયવર્ધન શેઠની દીકરીઓ - સોમશ્રી અને વિજયશ્રી સાથે તેમનાં લગ્ન થયાં. બંને ઘરજમાઈ બન્યા હતા. એક વાર પિતાજીની ગંભીર માંદગીના સમાચાર સાંભળીને બંને ભાઈઓ ઘેર જવા માટે નીકળી ગયા. પણ તેમના પહોંચતાં પહેલાં જ પિતા-સુદર્શનનું મૃત્યુ થઈ ગયું. આના કારમાં આધાતમાં બંને ભાઈઓને સંસારથી વૈરાગ પેદા થયો અને તેઓએ જ્ઞાની ગુરુ પાસે દીક્ષા લીધી. બંને દીક્ષિત મુનિઓ સ્વાધ્યાયતત્પર અને અપ્રમત્ત જીવન જીવતા હતા. એકદા જયસુંદર મુનિ વિહાર કરતાં સંસારીપણાના સાસરાના ગામમાં જઈ ચડ્યા. ભિક્ષા લેવા સાસરિયાના ઘેર ગયા. તેમની સંસારી પતી કુલટા તરીકેનું જીવન જીવતી હતી. તે તાજેતરમાં જ સગર્ભા થઈ હતી. પોતાનું પાપ ઢાંકવા માટે તેણે પોતાના સંસારી પતિ જયસુંદર મુનિને વેશ ઉતારી ગૃહસ્થ થઈ જવાનો આગ્રહ કર્યો. મુનિએ એને ખૂબ સમજાવી પણ તે ન જ માની. છેવટે પોતાનું સંયમ-જીવન બચાવી લેવાના નિર્ણયપૂર્વક મુનિએ થોડો સમય વિચાર કરવાની વાત કરી. તે જ ઘરના બાજુના ખંડમાં ગયા. ત્યાં પોતાના વસ્ત્રનો ગાળીઓ બનાવીને તેમણે ફાંસો ખાઈને જીવનનો અંત આણી દીધો. મૃત્યુ પામીને તે બારમા દેવલોકે ગયા. - સોમશ્રી ઉપર મુનિહત્યાનો આરોપ મુકાયો. પિતાએ તેને કાઢી મૂકી. આર્તધ્યાનથી મારીને તે દુર્ગતિમાં ગઈ. આવી જ દશા બીજા ભાઈ સોમદત્ત મુનિની થઈ. ક્યારેક તેમને જોઈને તેમની સંસારી પતી વિજયશ્રી કામાર્ત થઈ. તેના દ્વારા થનારા જીવન પતનથી બચવા માટે તે મુનિ, તાજા ખેલાયેલ યુદ્ધની ભૂમિએ ગયા. ત્યાં ઠેર ઠેર પડેલાં મડદાંઓની વચમાં જઈને સંથારો કરી દીધો. ગીધડાંઓએ મડદાની સાથે તેમની જીવતી કાયાને પણ ફોલી ખાધી. સમાધિથી કાલધર્મ પામીને તેઓ સર્વાર્થસિદ્ધના જયંત વિમાનમાં દેવ થયા. જૈન શાસ્ત્રકારોએ પહેલાં મુનિના મરણ પ્રકારને “વહાણસ' કહેલ છે. બીજા મુનિના મૃત્યુ-પ્રકારને “ગૃધ્રપૃષ્ઠ' કહેલ છે.
