________________ જૈન ઇતિહાસની ઝલકો ગુરુજીને લેવાની હોવાથી દત્તમુનિને તે ન ગમ્યું. છેવટે ગુરુજી તેને સુખી કુટુંબમાં લઈ ગયા. ત્યાંથી સારી વસ્તુઓ મળે તે માટે ગુરુજીએ તે ઘરના પુત્રનો વળગાડ જતાંવેંત દૂર કરી દીધો. આથી પુત્રની માતા ખૂબ જ ખુશ થઈ ગઈ અને તેણે લાડુથી ભિક્ષાપાત્ર ભરી દીધું. દત્તમુનિએ આ વાતને ઊલટી પકડી. “મારા ગુરુએ પહેલાં મને બીજે બધે ફેરવીને ખૂબ હેરાન કર્યો અને પછી આ સમૃદ્ધ ઘરે લઈ આવ્યા.” સંધ્યાનો સમય થતાં ગુરુજીએ દત્તમુનિને યાદી આપી કે, “આજે તમે લાડુનો જે આહાર વાપર્યો છે તે “ચિકિત્સાપિંડ’ રૂપ છે. મેં તે પુત્રની ચિકિત્સા કરી તેથી મળ્યો છે માટે આ દોષનું પ્રાયશ્ચિત્ત કરી લેવું જરૂરી છે.” આ સાંભળીને ઊકળી પડેલા દત્તમુનિએ ગુને કહ્યું, “તમારા તો દોષોનાં ઠેકાણાં નથી અને મને દોષની વાત કરવા નીકળ્યા છો ?' આવી ઉદ્ધતાઈ જોઈને ક્ષેત્રદેવી કોપાયમાન થઈ ગઈ. તેણે તે જ વખતે ભયંકર વંટોળ પેદા કરીને સર્વત્ર ગાઢ અંધારું પેદા કરી દીધું. આથી ભયભીત બની ગયેલા દત્તમુનિએ, “ગુરુજી ! બચાવો, મને બીક લાગે છે !" એમ મોટેથી બૂમ પાડી. સ્વલબ્ધિથી આંગળીને તેજસ્વી બનાવીને ગુરુજીએ દત્તમુનિને કહ્યું, “આ તરફ ચાલ્યા આવો. જરાય ગભરાવાની જરૂર નથી.” આ વખતે પણ દત્તમુનિને કુવિચાર આવી ગયો કે, “મારા ગુરુજી દીવો પણ રાખતા લાગે છે.” તેનો આ મનોભાવ જાણીને ક્ષેત્રદેવીએ તેને સખત શબ્દોમાં ઠપકો આપ્યો. દત્તમુનિએ ગુરુજી પાસે ક્ષમાયાચના કરીને શુદ્ધિ કરી. [14] ગોશાલક વૈશમ્પાયન નામના તાપસે પ્રણામા નામની દીક્ષા લીધી હતી. તેના માથાની જટામાંથી જૂ પડતી અને તે ધરતી ઉપર સૂર્યતાપે તરફડતી ત્યારે તે તાપસ દયાથી પ્રેરાઈને તે બધી જૂને પોતાની જટામાં પાછી મૂકી દેતો. આ જોઈને ગોશાલકે તેની મશ્કરી કરી. એથી ઉશ્કેરાયેલા તાપસે તેની સામે તેજલેશ્યા છોડી. મહાકરુણાના સાગર પ્રભુ વીરે પોતાના આશ્રિત તરીકે રહેતા ગોશાલકને તેજલેશ્યાની આગથી બચાવી લેવા માટે વળતી શીતલેશ્યા મૂકી. આ વખતે તેજલેશ્યાને સિદ્ધ કરવાનો ઉપાય પ્રભુને ગોશાલકે પૂક્યો. ભવિતવ્યતા જ કોઈ એવી હતી કે પ્રભુએ ઉપાય બતાવ્યો. તેમણે ફરમાવ્યું કે, “છ માસ સુધી છઠ્ઠને પારણે છ8નો તપ કરાય; સૂર્યની આતાપના લેવાય;
