________________ 37 જૈન ઇતિહાસની ઝલકો નિર્ણય કર્યો કે, “હવે પછી કોઈ પણ સાધુને વહીવટી બાબતોમાં સીધા ઉતારવા નહિ.” [8] અજયપાળનો કરુણ અંજામા ગૂર્જરેશ્વર કૂમારપાળ પછી અજયપાળે ત્રણ વર્ષ સુધી શાસન કર્યું. જૈનધર્મ ઉપર તો એણે કાળો કેર વર્તાવ્યો. અનેક જૈનમંદિરો અને મૂર્તિઓને ભાંગી નાખ્યાં. સાધુઓને ખૂબ સતાવ્યા. આ ઉગ્ર પાપનું ફળ એના કૂતરાથીય ભૂંડા કમોતમાં આવ્યું. ઘાંઘો અને વૈજલિ એના અંગત ચોકીદારો હતા. તેમની માતા સુહાગદેવી કુલટા હતી, જેની સાથે અજયપાળ લાગ્યો હતો. એકદા અંધકારમાં રાજા અને સુહાગદેવી બેઠાં હતાં. ત્યાં ઘાંઘો પ્રકાશ કરવા માટેનું ફાનસ લઈ આવ્યો. રાજાએ તેને ફાનસ લઈને ચાલી જવા કહ્યું. જતાં જતાં ઘાંઘાએ પોતાની માતાને જોઈ. તેણે પોતાના ભાઈ વૈજલિને આ વાત કરી. ઘાંઘાએ દુઃખથી આપઘાત કરવાનો વિચાર દર્શાવતા વૈજલિ ગુસ્સે ભરાયો. તેણે કહ્યું, “આપણે શા માટે મરી જવું ? તે નીચ રાજાને આજે જ પૂરો કરી દઈશું.” બન્ને તે તરફ ગયા. આ સમયે અજયપાળ એકલો હતો. ઉદ્યાનમાં બેઠો હતો. પાછળથી ઘસી આવીને બન્નેએ અજયપાળના માથે મોટો પથ્થર માર્યો. અજયપાળ લોહીલુહાણ થઈને ધરતી ઉપર પટકાઈ પડ્યો. તેના અંગરક્ષકો સાથે ઘાંઘાને અને વૈજલિને ઝપાઝપી થઈ. તેમાં ઘાંઘો મૃત્યુ પામ્યો. અંગરક્ષકો અજયપાળને પડતો મૂકી ચાલ્યા ગયા. રાજાને ખૂબ તરસ લાગી હતી. તે કણસતો હતો. માંડ ઊઠીને પાસે આવેલા દરજીને ઘેર જવા નીકળ્યો, ત્યાં વચમાં આવેલી ખાળમાં “ધબા કરતો પડી ગયો. | દરજી આંગણામાં દોડી આવ્યો. કૂતરો સમજીને તેણે મોટો પથ્થર ઝીંક્યો. અજયપાળનું માથું ફાટી ગયું. ભારે વેદનાથી ચિત્કારતો તે બોલ્યો, “દોષ કોઈનો નથી. મેં સાધુઓને ખૂબ સતાવ્યા છે તે મારો જ દોષ છે, તેનું જ આ ફળ છે.” થોડી જ પળોમાં તે રિબાઈને મૃત્યુ પામ્યો. રાજમાં કોઈએ તેની પાછળ આંસુનું ટીપુંય ન પાડ્યું.
