Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal

Page 51

એ જ સમયે દેવરાજ શક્રનું સિંહાસન ચલાયમાન થયું. પ્રભુ ઋષભદેવના મહારાજ્યાભિષેકનો સમય નજીક આવેલો જાણી પોતાનાં બધાં દેવી-દેવતાઓની સાથે પ્રભુની સેવામાં પહોંચ્યા. દિવ્ય વસ્ત્રાલંકારોથી સુસજ્જિત કરી પ્રભુ ઋષભદેવને એક દિવ્ય રાજસિંહાસન ઉપર સ્થાપિત કરી, ઘણા હર્ષોલ્લાસથી એમનો રાજ્યાભિષેક કર્યો. આકાશમાંથી દેવોએ પુષ્પવૃષ્ટિ કરી, ત્યાર બાદ મહારાજ નાભિએ પણ પોતાના પુત્રનો રાજ્યાભિષેક કર્યો. દેવાંગનાઓએ મંગળગીત ગાયાં.
એ જ સમયે યૌગલિકોનો વિશાળ સમૂહ પદ્મ સરોવરનું જળ લઈ પ્રભુ ઋષભદેવનો અભિષેક કરવા પહોંચ્યો. પ્રભુને રાજસિંહાસન પર આસીન જોઈ, એ લોકોના હર્ષનો પાર ન રહ્યો. એમણે પદ્મ સરોવરનું જળ ઋષભદેવનાં ચરણોમાં રેડી એમનો રાજ્યાભિષેક કર્યો. “મહારાજાધિરાજ ઋષભદેવની જય’થી વાયુમંડળ ગૂંજી ઊઠ્યું. યૌગલિકોના આ વિનીત સ્વભાવને જોઈને દેવરાજ શક્રએ ઇક્વાકુ ભૂમિના એ પ્રદેશ ઉપર કુબેરને આદેશ આપી એક વિશાળ નગરીનું નિર્માણ કરાવ્યું અને એનું નામ વિનીતાનગરી રાખ્યું, જે કાળાન્તરમાં પોતાના અભેદ્ય, અજેય અને અયોધ્યા પ્રતાપના કારણે અયોધ્યા નામથી વિખ્યાત થઈ. તે આ પ્રમાણે ભગવાન ઋષભદેવ આ અવસર્પિણી કાળના પ્રથમ રાજા બન્યા. એમણે ત્યાં સુધી ચાલતી આવી રહેલી કુળકર વ્યવસ્થાને સમાપ્ત કરી નવીન રાજ્ય-વ્યવસ્થા સ્થાપિત કરી. પ્રભુના રાજસિંહાસન પર આસીન થતાં જ કર્મયુગનો શુભારંભ થયો અને અત્યાર સુધીની યોગભૂમિ, કર્મ-ભૂમિના રૂપમાં રૂપાંતરિત થઈ. મહારાજ ઋષભદેવે એમની પ્રજાને કર્મક્ષેત્રમાં ઊતરવાનું આહ્વાન કર્યું અને કર્મભૂમિના અભિનવ નિર્માણનું મહાન કાર્ય પોતાના હાથમાં લીધું. જે સમયે ભગવાન ઋષભદેવનો રાજ્યાભિષેક કરવામાં આવ્યો એ સમયે એમની વય ૨૦ લાખ પૂર્વની હતી.
( સમર્થ રાષ્ટ્રનું નિર્માણ) રાજ્યાભિષેક પછી મહારાજ ઋષભદેવે રાજ્યની સુવ્યવસ્થા માટે સર્વપ્રથમ આરક્ષક વિભાગની સ્થાપના કરી. આરક્ષક દળ સુગઠિત કર્યું. આ દળના અધિકારી “ઉગ્ર' નામથી ઓળખાયા. ત્યાર બાદ એમણે રાજકીય વ્યવસ્થામાં પરામર્શ માટે એક મંત્રીમંડળનું નિર્માણ કર્યું અને એ મંત્રીઓને પૃથક પૃથક વિભાગોનું ઉત્તરદાયિત્વ સોંપ્યું. વિભિન્ન વિભાગોના | ૪૬ 96969696969696969696969696969696). જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ |