Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal

Page 339

ચેટકની પુત્રી હતી. ત્યાં સહસાનીકની પુત્રી એટલે કે શતાનીકની બહેન અને ઉદાયનની ફોઈ, જયંતી નામની શ્રમણોપાસિકા રહેતી હતી. ભગવાનના આવવાના સમાચાર સાંભળીને રાજા ઉદાયન પોતાની મા મૃગાવતી તથા ફોઈ જયંતી સાથે ભગવાનની સેવામાં પહોંચ્યો. જયંતીએ પ્રભુની દેશના સાંભળી અને ભગવાન સાથે પ્રશ્નોત્તર કર્યા.
જયંતીનો પહેલો પ્રશ્ન હતો : “જીવ ભારી અને હલકો કેવી રીતે થાય છે?” જવાબમાં ભગવાને કહ્યું : “જે જીવ ૧૮ પાપોમાં રચ્યોપચ્યો રહે છે તે ભારી થઈને અનંતકાળ સુધી સંસારમાં ફરતો રહે છે. આ પાપોથી વિરતિ કે નિવૃત્તિથી જીવ હલકો થાય છે અને સંસાર-સાગરને પાર કરે છે.” જયંતીનો બીજો પ્રશ્ન હતો: “મોક્ષની યોગ્યતા જીવમાં સ્વભાવથી હોય છે કે પરિણામથી?” ભગવાને કહ્યું “મોક્ષની યોગ્યતા સ્વભાવથી થાય છે, પરિણામથી નહિ.” જયંતીનો આગલો પ્રશ્ન હતો : “શું બધા ભવ-સિદ્ધિક મોક્ષ પામવાવાળા છે ?” ભગવાને કહ્યું : “હા, બધા ભવ-સિદ્ધિક મોક્ષ પામશે.” ચોથો પ્રશ્ન હતો : “જો બધા ભવ-સિદ્ધિક મોક્ષ પામશે તો શું સંસાર ભવ્યજીવોથી ખાલી થઈ જશે?” ભગવાનનો જવાબ હતો : “ના, જીવ અનંત છે, ભવ-સિદ્ધિક જીવ નિરંતર મુક્ત થતા રહેશે તો પણ સંસાર ભવ્યજીવોથી ક્યારેય ખાલી નહિ થાય.”
જયંતીના બીજા પણ ઘણા પ્રશ્નોના જવાબ આપતા ભગવાને કહ્યું: “જે લોકો અધર્મના પ્રેમી, અધર્મના પ્રચારક અને અધર્મ-આચરણવાળા હોય, તેઓ સૂતા જ સારા, તેમના સૂતા રહેવાથી સંસારમાં અધર્મની વૃદ્ધિ નહિ થાય.” તે જ રીતે ભગવાને એ પણ કહ્યું કે - “શકિત, સંપત્તિ અને સાધનોનું સારાપણું કે ખરાબપણે તેમના સદુપયોગ કે દુરુપયોગ પર નિર્ભર છે.” ભગવાનના યુક્તિપૂર્વકના જવાબોથી સંતુષ્ટ થઈને ઉપાસિકા જયંતીએ સંયમ ગ્રહણ કર્યો અને આત્મકલ્યાણ તથા પરકલ્યાણનો માર્ગ અપનાવ્યો.
કૌશાંબીથી ભગવાન શ્રાવસ્તી પધાર્યા. ત્યાં સુમનોભદ્ર અને સુપ્રતિષ્ઠ દીક્ષા ગ્રહણ કરી. સમય જતાં ઉત્કૃષ્ટ સંયમનું પાલન કરતા-કરતા તેમણે મુક્તિ મેળવી. ત્યાંથી ભગવાન વાણિજ્ય ગામ પધાર્યા, જ્યાં તેમણે આનંદ ગાથાપતિને બોધ આપીને શ્રાવકધર્મમાં દીક્ષિત કર્યા અને પોતાનો વર્ષાવાસ ત્યાં જ પૂરો કર્યો. ૩૩૪ 9696969696969696969696969696969છે જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ |