Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
કેશવ મંખને સમજાવી-ફોસલાવીને ઘરે લઈ આવ્યો, પણ ઘેરા પહોંચીને પણ મંખ ખૂબ જ ઉદાસ રહેવા લાગ્યો, અને ખાવાનું પીવાનું છોડીને હંમેશાં ચિંતાતુર રહેતો. મંખનો ઘણી રીતે ઉપચાર કરવામાં આવ્યો. કેટલાય તાંત્રિકોને બતાવવામાં આવ્યો, પણ બધું જ વ્યર્થ. એક દિવસ એક વૃદ્ધ સલાહ આપી કે - “આના પૂર્વજન્મના ચકવા-ચકવીવાળા વૃત્તાંતને ચિત્રપટ પર અંકિત કરાવડાવો. તે ચિત્ર લઈને મંખ ભ્રમણ કરે, લોકોને બતાવે. આવું કરવાથી કદાચ કોઈને પોતાના પૂર્વજન્મની યાદ આવી જાય અને આની પૂર્વજન્મની પત્ની મળી જાય, તો આને શાંતિ મળે કેશવે આવું જ કર્યું અને મંખ તે ચિત્રપટને લઈને ફરવા લાગ્યો.
લોકો ચિત્ર જોતા અને ક્યારેય સંખને તે ચિત્ર વિશે પૂછતા, તો તે આખી કથા વિગતે જણાવતો. આ રીતે ફરતા-ફરતા પંખ ચંપાનગરી પહોંચ્યો. તેનું ભાથું પૂરું થઈ ગયું હતું, આથી જીવન-ગુજારા માટે બીજું કોઈ સાધન ન જોઈને મંખ તે જ ચિત્રપટને પોતાની આવકનું સાધન બનાવીને ગીતો ગાતા-ગાતાં ભિક્ષા માટે ફરવા લાગ્યો.
તે જ નગરીમાં મંખલી નામની એક પરમ આળસુ વ્યક્તિ રહેતી હતી. જેની પત્નીનું નામ સુભદ્રા હતું. તે હંમેશાં એ જ ઉપાયની શોધમાં રહેતી હતી કે કેવી રીતે તે સહેલાઈથી પોતાનું ગુજરાન ચલાવી શકે. એક દિવસ તેની મુલાકાત મંખ સાથે થઈ. તેણે મંખનો સાથ પકડી લીધો. તેની સેવા-ચાકરી કરવા લાગ્યો, તેની પાસેથી થોડાં ગીત પણ શીખી લીધાં, અને થોડા સમય બાદ મંખના મૃત્યુ બાદ વિસ્તૃત વર્ણન સાથે તેવું જ ચિત્રપટ તૈયાર કરાવીને પોતાને ઘેર ગયો. પોતાની પત્નીને પણ સાથે લઈ લીધી અને મખની જેમ જ ચિત્રપટ બતાવીને ગુજરાન ચલાવવા લાગ્યો. જ્યાં પણ જતો, લોકો તેને પહેલાનો મંખ સમજીને “મંખ આવ્યો, મંખ આવ્યો’ કહીને બોલાવતા. ધીમે-ધીમે મંખલીનું નામ “મખલી-સંખ” થઈ ગયું. ફરતાં-ફરતાં પંખલી એકવાર સરવણ ગામ પહોંચ્યો અને ગોબહુલ બ્રાહ્મણની ગૌશાળામાં રોકાયો. ત્યાં તેની પત્ની સુભદ્રાએ એક પુત્રને જન્મ આપ્યો, જેનું નામ ગોશાલક રાખવામાં આવ્યું.
ગોશાલક સ્વભાવે દુષ્ટ પ્રકૃતિનો હતો. માતા-પિતાની વાત નહોતો માનતો અને બધાની સાથે ખરાબ વ્યવહાર કરતો. મા જ્યારે પણ કહેતી: ૩૮૬ 96969696969696969696969696969696ી જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
