Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
અભિમાનના હાથી ઉપર આરૂઢ છે. એમનો બધો અહંકાર નષ્ટ થઈ ગયો અને એમણે પોતાના નાના ભાઈને નમન કરવા માટે પગ ઉઠાવ્યા જ હતા કે એમને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થઈ ગઈ. કેવળી બનીને તેઓ ભગવાનના સમવસરણમાં ગયા અને પ્રભુને વંદન કરી કેવળી-પરિષદમાં બેસી ગયા.
(ભરત દ્વારા બ્રાહ્મણ વર્ણની સ્થાપના ) આચાર્ય જિનસેન અનુસાર મહારાજ ભરત જ્યારે ચક્રવર્તી પદથી અલંકૃત થયા, તો એમના મનમાં વિચાર આવ્યો કે - “એમણે એમના વિપુલ વૈભવ, સાધન અને સંપત્તિનો ઉપયોગ જન-સમાજ માટે હિતકર કોઈ કલ્યાણકારી કાર્યમાં કરવો જોઈએ.” એની સાથે જ એમના મનમાં એવો પણ વિચાર આવ્યો કે - “બુદ્ધિમાન, બુદ્ધિજીવી લોકોનો એક એવો વર્ગ તૈયાર કરવો જોઈએ કે જે શેષ ત્રિવર્ગના નૈતિક જીવન-નિર્માણમાં બૌદ્ધિક સહયોગ પ્રદાન કરે, જેનાથી સમાજ-અમ્મુન્નતિના પથ ઉપર અગ્રેસર થતો રહે.”
એમણે સમસ્ત શિષ્ટ લોકોને પોતાને ત્યાં આમંત્રિત કર્યા. એમના માર્ગમાં લીલું ઘાસ પથરાવી દીધું. અધિકતર લોકો એનો અર્થ અને આશય સમજી ન શક્યા અને લીલા ઘાસ પર ચાલી ભરતના પ્રાસાદમાં ચાલ્યા આવ્યા. વિવેકશીલ લોકોના મનમાં એવો વિચાર આવ્યો કે - “લીલા ઘાસમાં પણ જીવ હોય છે, જે આપણા ચાલવાથી મરી જશે અથવા પીડાનો અનુભવ કરશે અને તે લોકો બહાર જ ઊભા રહ્યા.” મહારાજ ભરતે એમની દયા. ભાવનાના વખાણ કર્યા અને એમને બીજા માર્ગથી પ્રાસાદમાં બોલાવ્યા અને સન્માનિત કરી “માહણ” અર્થાત્ “બ્રાહ્મણની સંજ્ઞાથી સંબોધિત કર્યા.
“આવશ્યક ચૂર્ણિ' અનુસાર ભરત પોતાના ૯૮ ભાઈઓની પ્રવ્રજ્યાં ગ્રહણ કરવાની વાતથી અધીરા થઈ ઊઠ્યા અને મનમાં વિચારવા લાગ્યા કે - “આટલી અતુલ સંપદા શું કામની? જે પોતાના સ્વજનોનાં કામમાં પણ ન આવી શકે? જ્યારે ભગવાન વિનીતા નગરીમાં આવ્યા તો ભારતે પોતાના દીક્ષિત ભાઈઓને સુખભોગ માટે આમંત્રિત કર્યા, પણ એમણે ત્યાગેલા ભોગોને ગ્રહણ કરવાનો અસ્વીકાર કર્યો. ત્યારે ભારતે એ પરિગ્રહ ત્યાગી મુનિઓને આહારદાન વગેરે દ્વારા સત્કારવા માંગ્યા, તો પ્રભુએ કહ્યું કે - “સાધુઓ માટે બનાવેલું અથવા લાવેલું ભોજન ગ્રાહ્ય નથી.” ત્યારે ભારતે પ્રાર્થના કરી કે - “આવી સ્થિતિમાં મારા માટે બનેલો આહાર સ્વીકાર કરવામાં આવે” તો એમણે એને “રાજપિંડ' કહી અગ્રાહ્ય બતાવ્યો. [ ૮૨ 969696969696969696969696969 જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
