Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal

Page 270

(વૈરાગ્ય અને દીક્ષા , જગતમાં બોધ મેળવનારી ત્રણ શ્રેણીઓ માનવામાં આવી છે - સ્વયંબુદ્ધ, પ્રત્યેકબુદ્ધ અને બુદ્ધબોધિત. તીર્થકરોની ગણના સ્વયંભુદ્ધમાં કરવામાં આવે છે. તેઓ કોઈ પાસે બોધ મેળવી વૈરાગ્ય નથી પામતા. પાર્શ્વનાથ સહજ વૈરાગી હતા, ત્રીસ વર્ષ સુધી ગૃહસ્થજીવનમાં રહીને પણ તેઓ તેમાં આસક્તિ પામ્યા નહિ. ભોગ્યકર્મોના ફળભોગોને ક્ષીણ જાણી પાર્શ્વએ સંયમ ગ્રહણ કરવાનો સંકલ્પ કર્યો. નિયમ પ્રમાણે લોકાંતિક દેવોએ એમને અનુરોધ કર્યો કે - “તેઓ ધર્મતીર્થને પ્રગટાવે.” તદનુસાર પાર્શ્વનાથે આખા વર્ષ સુધી સ્વર્ણ મુદ્રાઓનું દાન કર્યું. વર્ષીદાન સંપન્ન થતા પોષ કૃષ્ણ એકાદશના દિવસે વારાણસી નગરીના આશ્રમપદ ઉદ્યાનમાં વિશાળ જનસમૂહની વચ્ચે અશોક વૃક્ષની નીચે પોતાના હાથો વડે વસ્ત્રાભૂષણ ઉતારી પંચમુષ્ટિ લોચ કર્યો, અને ત્રણ દિવસ સુધી નિર્જળ ઉપવાસ(અષ્ઠમતપ)થી વિશાખા નક્ષત્રમાં ત્રણસો અન્ય લોકોની સાથે અણગારધર્મ સ્વીકાર કર્યો. દીક્ષા લેતા જ એમને મન:પર્યવજ્ઞાન થઈ ગયું. બીજા દિવસે આશ્રમપદ ઉદ્યાનથી વિહાર કરી કોપકટક સન્નિવેશમાં પહોંચ્યા. ત્યાં ધન્ય નામના એક ગૃહસ્થને ત્યાં એમણે પરમાન્ન ખીરથી અષ્ટમસપનું પારણું કર્યું. દેવોએ પંચ-દિવ્યોની વૃષ્ટિ કરી દાનની મહિમા ગાઈ. આચાર્ય ગુણભદ્ર “ઉત્તરપુરાણ'માં અષ્ટમસપનું પારણું ગુલ્મખેટના રાજા ધન્યને ત્યાં હોવાનું લખ્યું છે. પિકીર્તિએ અષ્ઠમતપની જગ્યાએ આઠ ઉપવાસ સાથે દીક્ષિત થવું લખ્યું છે, જે વિચાર કરવા યોગ્ય છે.
દીક્ષા ગ્રહણ કર્યા પછી ભગવાને એવો અભિગ્રહ (સંકલ્પ) કર્યો કે - “છપસ્થીકાળમાં સાધના વખતે સંપૂર્ણપણે સમાધિસ્થ રહીશ, આ અવધિમાં પોતાના શરીર પ્રત્યે પણ કોઈ જાતનું મમત્વ રાખીશ નહિ, તેમજ દરેક પ્રકારના ઉપસર્ગોને અડગ ભાવે સહન કરીશ.”
(સાધના અને ઉપસર્ગ) વારાણસીથી વિહાર કરતી વખતે ભગવાન શિવપુરી નગરમાં ગયા અને પોતાના અભિગ્રહ પ્રમાણે કૌશાંબ વનમાં ધ્યાનસ્થ ઊભા રહી ગયા. ત્યાં પોતાના પૂર્વજન્મનું સ્મરણ કરી ધરણેન્દ્ર આવ્યો અને તાપથી બચાવવા માટે એમની ઉપર છત્રછાયા કરી દીધી. ત્યારથી એ સ્થાનનું નામ “અહિછત્ર' પડી ગયું. | જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969699339€ ૨૬૫ |