Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal

Page 335

ફરીથી તેમાં જ ભળી જાય છે, આથી પરલોકની સંજ્ઞા નથી તો પછી પૃથ્વી વગેરે ભૂતોથી અલગ પુરુષનું અસ્તિત્વ કેવી રીતે સંભવ થઈ શકે છે ?”
ભગવાને કહ્યું: “ઇન્દ્રભૂતિ ! તમારી બધી શંકા અર્થભેદના કારણે. છે. ખરેખર વિજ્ઞાનઘનનો અર્થ ભૂતવર્ગથી પેદા થયેલ ચેતનાપિંડ નથી, પરંતુ વિવિધ જ્ઞાનપર્યાયોથી છે. આત્મામાં હંમેશાં નવી-નવી જ્ઞાનપર્યાયની ઉત્પત્તિ થઈ રહે છે અને પહેલાની જ્ઞાનપર્યાય તેમાં ભળતી રહે છે. તે જ રીતે ભૂત” શબ્દનો અર્થ પૃથ્વી વગેરે પંચભૂતથી ન હોઈને જડ-ચેતનરૂપી સમસ્ત શેયપદાર્થથી છે. જ્યારે પુરુષમાં ઉત્તરકાળનો જ્ઞાનપર્યાય પેદા થાય છે, ત્યારે પૂર્વકાળ જ્ઞાનપથ સત્તાહીન થઈ જાય છે.” ભગવાન મહાવીરના તર્કયુક્ત સમાધાનથી ઇન્દ્રભૂતિની શંકા દૂર થઈ ગઈ. તેમણે પોતાના શિષ્યો સહિત પ્રભુનું શિષ્યત્વ સ્વીકાર્યું. આ જ ઇન્દ્રભૂતિ આગળ જઈને ભગવાન મહાવીરના શાસનમાં ગૌતમ સ્વામીના નામથી પ્રસિદ્ધ થયા.
( દિગંબર પરંપરાની માન્યતા) દિગંબર પરંપરા મુજબ ભગવાન મહાવીરને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થવાથી દેવોએ પંચદિવ્યોની વૃષ્ટિ કરી ને ઇન્દ્રની આજ્ઞાથી કુબેરે વૈશાખ શુક્લ દશમીના દિવસે સમવસરણની રચના કરી. ભગવાન મહાવીરે પૂર્વદ્વારથી સમવસરણમાં પ્રવેશ કર્યો અને સિંહાસન પર બિરાજમાન થયા. ભગવાનનો ઉપદેશ સાંભળવા માટે દેવેન્દ્ર બીજા દેવો સાથે પોતપોતાની જગ્યાએ બેસી ગયા, પણ પ્રભુ મૌન જ રહ્યા. કેટલાય દિવસો રાહ જોયા બાદ ઇન્દ્ર ચિંતિત થયા કે – “શું કારણ છે?” અવધિજ્ઞાનથી તેમણે જાણ્યું કે - “પરિષદમાં ગણધરની કમી છે.” ઇન્દ્ર યોગ્ય વ્યક્તિની શોધમાં લાગ્યા, તો તેમને પ્રકાંડ પંડિત ઇન્દ્રભૂતિનું ધ્યાન આવ્યું. વેશ બદલીને દેવરાજ ઇન્દ્રભૂતિ પાસે પહોંચ્યા અને બોલ્યા : “મારા ગુરુ આજકાલ મૌન ધારણ કરેલ છે. હું ઇચ્છું કે આપ મને એક ગાથાનો અર્થ સમજાવો.” ઇન્દ્રભૂતિએ કહ્યું કે - “હું ગાથાનો અર્થ ત્યારે જ સમજાવી શકું છું, જ્યારે આપ વચન આપો કે ગાથાનો અર્થ સમજી જવાથી આપ મારા શિષ્ય બની જશો.” ગુપ્તવેશધારી ઇન્દ્ર ઇન્દ્રભૂતિની વાત સહર્ષ સ્વીકારી લીધી અને ગાથા તેમની સામે રાખી. ૩૩૦ 9999999969696969696969ી જેન ધર્મનો માલિક ઇતિહાસ |