Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal

Page 292

' ભગવાન શી મહાવીર જૈન ધર્મના ચોવીસમા અને અંતિમ તીર્થકર ભગવાન મહાવીર માત્ર એક મહાનું ધર્મનાયક જ ન હતા, સાથો-સાથ મહાન લોકનાયક, ક્રાંતિકારી સમાજસુધારક, વિશ્વબંધુત્વના પ્રતીક, પ્રાણીમાત્રના હિતચિંતક અને માનવતાના સાચા પથ-પ્રદર્શક પણ હતા. એમણે સમસ્ત વિશ્વને અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય, અપરિગ્રહ, અનેકાન્ત અને સમતાનો પ્રશસ્ત માર્ગ બતાવી અમરત્વની તરફ અગ્રસર કર્યા.
સર્વે જીવાવિ ઈચ્છતિ જીવિલું ન મરિજ઼િઉના દિવ્યઘોષની સાથે એમણે માત્ર મનુષ્યજાતિને જ નહિ, પરંતુ પશુ-પક્ષીઓ સુધ્ધાંને અહિંસા, દયા ને પ્રેમનો પાઠ ભણાવ્યો. ધર્મના નામે યજ્ઞોમાં થતી પશુબલિની વિરુદ્ધ જનતાને આંદોલિત કરી, એમણે અંધવિશ્વાસપૂર્ણ હિંસક પ્રથાને પડકાર ફેંકીને અસંખ્ય પ્રાણીઓને અભયદાન આપ્યું. એમણે પાખંડ, મિથ્યાભિમાન, રૂઢિવાદ અને વર્ણભેદથી ઊંડા ખાડામાં પડતી માનવતાને ઉપર લાવવાના અથાગ પ્રયત્નો જ નહિ કર્યા, પરંતુ પોતાના દિવ્યજ્ઞાનના પ્રકાશથી વિનાશોન્મુખ માનવસમાજને સમ્યજ્ઞાન, સમ્યક્દર્શન અને સમ્યગુ ચારિત્રની રત્નત્રિવેણી આપી મુક્તિપથ પર આગળ વધવાની પ્રેરણા આપી. ઘોરાતિઘોર ઉપસર્ગો અને પરીષહોને અભુત સાહસ, અલૌકિક ધેર્ય, અવિચળ દઢતા, અગાધ ગાંભીર્ય તેમજ અપાર શાંતિની સાથે સહન કરી એમણે સહનશીલતા, ક્ષમા અને કરુણાના અપૂર્વ કીર્તિમાન સ્થાપિત કર્યા.
ભગવાન મહાવીરનો સમય ઈ.સ. પૂર્વે છઠ્ઠી સદી માનવામાં આવ્યો છે કે જે ભારતવર્ષ જ નહિ, પણ વિશ્વના સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક ઈતિહાસમાં ઘણું મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. આ એ જ સમય હતો જ્યારે ભારતવર્ષમાં તીર્થકર મહાવીરની સાથે મહાત્મા બુદ્ધ પણ અહિંસા અને કરુણાનો ઉપદેશ આપી ધાર્મિક તેમજ સાંસ્કૃતિક ક્રાંતિનું સર્જન કર્યું. એ જ કાળખંડમાં ચીનમાં લાઓત્સ અને કાંગધ્રૂસ્ત્રી, યૂનાનમાં પાઈથોગોરસ, અફલાતૂન અને સૂકાત આદિએ પોત-પોતાનાં ક્ષેત્રોમાં સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક ક્રાંતિના સૂત્રધારનું કામ કર્યું. રૂઢિવાદ અને અંધવિશ્વાસનો વિરોધ કરીને બધા મહાપુરુષોએ જનતાને સાચી દિશામાં આગળ વધવાની પ્રેરણા આપી અને શુદ્ધ ચિંતનની દિશા દેખાડી. તત્કાલીન સમયના બધા મહાપુરુષોમાં ભ. મહાવીરનું સ્થાન કેટલીયે દષ્ટિકોણથી વિશિષ્ટ, પરમ સન્માનનીય, ઉચ્ચતમ અને શ્રેષ્ઠતમ છે. જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ છ3339696969696969696969696969 ૨૮૦ ]