Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
પુષ્યનિમિત્તજ્ઞનું સમાધાન
હોડી(નાવડી)માંથી ઊતરીને ભગવાન સ્થૂણાક સન્નિવેશ પધાર્યા. ત્યાં એક જગ્યા પર ધ્યાનમગ્ન ઊભા થઈ ગયા. ગામના પુષ્ય નિમિત્તશે ભગવાનના પદ-ચિહ્ન જોઈને કહ્યું : “આ ચિહ્નોવાળી વ્યક્તિ કોઈ ચક્રવર્તી સમ્રાટ હોવી જોઈએ. હોઈ શકે કે કોઈ મુશ્કેલી હોવાને લીધે તે એકલી ફરી રહી હોય, જઈને તેની મદદ કરું.” એવું વિચારીને પદચિહ્નોને અનુસરીને તે ભગવાન પાસે પહોંચ્યો. કોઈ સમ્રાટ કે રાજકુમારને બદલે ભિક્ષુકને જોઈને તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો કે ચક્રવર્તીનાં બધાં જ લક્ષણ હોવા છતાં આ ભિક્ષુક કેવી રીતે છે ? શું શાસ્ત્રોમાં લખેલ વાતો ખોટી છે ? ત્યારે જ દેવેન્દ્રએ પ્રગટ થઈને કહ્યું : “આ કોઈ સાધારણ પુરુષ નથી, મહાન ધર્મ-ચક્રવર્તી છે, જેમની વંદના દેવદેવેન્દ્ર સુધ્ધાં કરે છે.” નિમિત્તજ્ઞ ભગવાનને પ્રણામ કરીને જતો રહ્યો. ગોશાલકનું પ્રભુસેવામાં આગમન
આ રીતે વિહાર કરતા-કરતા ભગવાન રાજગૃહ પહોંચ્યા અને ત્યાં નાલંદાની એકસૂત્ર શાળામાં વર્ષાવાસ માટે બિરાજ્યા. ભગવાનના પહેલા માસખમણના પારણા વિજય શેઠને ત્યાં થયાં. તે વખતે આકાશમાં દેવનો ડંકો વાગ્યો અને પંચદિવ્ય પ્રગટ થયાં. ભાવ-વિશુદ્ધિથી વિજય શેઠે સંસારથી પ્રયાણ કર્યું અને દેવલોકનો ભવ પામ્યા. રાજગૃહમાં સર્વત્ર વિજય ગાથાપતિની ગાથા ગવાઈ રહી હતી. મંખલિપુત્ર ગોશાલક પણ તે વખતે ત્યાં જ વર્ષોવાસ કરી રહ્યો હતો. ગોશાલકે ભગવાનના તપનો મહિમા જોયો ને તેમની પાસે ગયો. ભગવાને વર્ષાવાસ વખતે મહિના-મહિનાના લાંબા તપ સ્વીકાર કરી રાખ્યાં હતાં. બીજા મહિનાનાં પારણાં આનંદ ગાથાપતિએ કરાવ્યાં. ત્રીજા મહિનાના માસખમણનાં પારણાં સુનંદ ગાથાપતિને ત્યાં ખીરથી પૂરા થયાં.
કારતક પૂનમના દિવસે ભિક્ષા માટે નીકળતી વખતે ગોશાલકે ભગવાનને પૂછ્યું : “ભગવન્ ! મને આજ ભિક્ષામાં શું મળશે ?” સિદ્ધાર્થ દેવે કહ્યું : “વાસી ભાત, ખાટી છાશ અને ખોટો રૂપિયો.’’ આ ભવિષ્યવાણીને ખોટી સાબિત કરવા માટે ગોશાલક ભિક્ષા માટે મોટા મોટા ગાથાપતિઓને ત્યાં ગયો, પણ તેને ત્યાં ભિક્ષા ન મળી. છેવટે એક લુહારને ત્યાં તેને ખાટી છાશ, વાસી ભાત અને દક્ષિણામાં એક રૂપિયો
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ ઊ
૭૭ ૩૧૧
