Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
વિચાર્યું કે - ‘આ કોઈ વિશિષ્ટ જ્ઞાની છે.' સ્વાતિદત્ત ભગવાનની પાસે આવ્યો અને તેણે પૂછ્યું : “ભગવન્ ! આત્મા શું છે ?” ભગવાને કહ્યુંઃ ‘હું' નો જે વાચ્યાર્થ છે, તે જ આત્મા છે, એટલે કે આત્મા શરીરનાં અંગ-ઉપાંગોથી અલગ છે. રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શ વગેરેથી રહિત છે, ઉપયોગ-ચેતના જ તેનું લક્ષણ છે. રૂપ વગરનું હોવાને લીધે, ઇન્દ્રિયો તેને ગ્રહણ નથી કરી શકતી.” પછી સ્વાતિદત્તે પૂછ્યું : “શું જ્ઞાનનું નામ જ આત્મા છે ?’’ ભગવાને કહ્યું : “જ્ઞાન આત્માનો અસામાન્ય ગુણ છે અને આત્મા જ્ઞાનનો આધાર છે. ગુણી હોવાથી આત્માને જ્ઞાની કહે છે.” સ્વાતિદત્ત બીજી પણ ઘણી શંકાઓનું સમાધાન મેળવી ખૂબ જ ખુશ થયો.
સાધનાનું તેરમું વરસ
ચંપાથી વિહાર કરીને પ્રભુ જંભિયગ્રામ પધાર્યા. ત્યાં થોડો વખત રહ્યા બાદ પ્રભુ મેઢિયાગ્રામ થઈને છમ્માણિ ગામ ગયા. ગામની બહાર ધ્યાનમગ્ન થઈ ગયા. સાંજના વખતે એક ગોવાળ ત્યાં આવ્યો અને પોતાના બળદ પ્રભુ પાસે છોડીને કોઈક કામસર ગામમાં ચાલ્યો ગયો. પાછા ફરવાથી બળદ ન જોવાથી તેણે મહાવીરને પૂછ્યું, પણ તેઓ મૌન રહ્યાં. તેમના ચૂપ રહેવાથી ગુસ્સે થઈને ગોવાળે મહાવીરના બંને કાનમાં કાંસ નામની ઘાસની સળીઓ નાંખી દીધી અને પથ્થરથી ઠોકીને કાનની અંદર ઘુસાડી દીધી. તેનાથી થતી અત્યંત પીડાને ભગવાન પોતાનાં પૂર્વકર્મનું ફળ સમજીને ચુપચાપ સહન કરતા રહ્યા. છમ્માણિથી વિહાર કરી પ્રભુ મધ્યમપાવા પધાર્યા અને ભિક્ષા માટે સિદ્ધાર્થ નામના એક વૈશ્યના ત્યાં ગયા. તે સમયે સિદ્ધાર્થ પોતાના વૈદ્યમિત્ર ખરક સાથે વાતો કરી રહ્યો હતો. ખરકે ભગવાનનું મોઢું • જોતાં જ જાણી લીધું કે - ‘આમનાં શરીરમાં કોઈ કાંટો છે.' તેણે સિદ્ધાર્થને કહ્યું અને તેમણે ભગવાનને થોડીવાર રોકાવવાની પ્રાર્થના કરી, પણ ભગવાન ન રોકાયા. તેઓ ત્યાંથી રવાના થઈને ગામની બહાર આવ્યા અને ફરીથી બાગમાં ધ્યાનમગ્ન થઈ ગયા. થોડીવાર પછી સિદ્ધાર્થ અને ખરક ઔષધિઓ સાથે બાગમાં પહોંચ્યા. તેમણે ભગવાનના શરીરની તેલથી ખૂબ માલિશ કરી અને પછી સાણસીની મદદથી કાનમાંથી સળીઓ ખેંચીને કાઢી. લોહીથી ખદબદ સળીઓ નીકળતાં જ ભગવાનના મોઢામાંથી એક ચીસ નીકળી ગઈ, જેનાથી આખો બાગ ગુંજી ઊઠ્યો.
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
૭૭૭૭૭૭ ૩૨૦
-
