Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
ભગવાન મહાવીર રાજગૃહ નગરના ગુણશીલક નામના ઉદ્યાનમાં રોકાયેલા હતા, એ વખતે જ્યોતિર્મંડળનો ઇન્દ્ર ‘ચંદ્ર’ પ્રભુ દર્શનાર્થે સમવસરણમાં હાજર થયો. જિનશાસનની પ્રભાવના-હેતુ ત્યાં ઉપસ્થિત ચતુર્વિધ સંઘની સામે એણે એની વૈક્રિયશક્તિથી અગણિત દેવ-દેવીસમૂહોને પ્રગટ કરી અનેક સુંદર અને આકર્ષક દેશ્ય પ્રસ્તુત કર્યા અને ઉપસ્થિત લોકોને ચમત્કાર બતાવી પોતાના સ્થાને પરત ફર્યા. ગૌતમ ગણધરે ભગવાન મહાવીરને પૂછ્યું : “ભગવન્ ! આ ચંદ્રદેવ એમના પૂર્વજન્મમાં કોણ હતા અને એમને આ ઋદ્ધિ-સિદ્ધિ કેવી રીતે મળી છે ?”
ભગવાન મહાવીરે જવાબ આપ્યો : “ઘણા સમય પહેલાં શ્રાવસ્તી નગરીમાં અંગિત નામનો એક સમૃદ્ધ અને સન્માનિત ગાથાપતિ રહેતો હતો. એક વાર ભગવાન પાર્શ્વનાથની શ્રાવસ્તીમાં પધરામણી થઈ. વિશાળ જનમેદનીની સાથે અંગતિ પણ સમવસરણમાં ગયો અને પ્રભુના ઉપદેશ સાંભળી સંસારથી વિરક્ત થઈ શ્રમણ બની ગયો. ત્યાર બાદ એણે કઠોર તપનું આચરણ કર્યું. સંયમના મૂળભૂત ગુણોનું એણે સંપૂર્ણપણે પાલન કર્યું, પણ દોષ સહિત આહાર-પાણીને કરવું વગેરે ઉત્તર ગુણોની વિરાધના અને એનું પ્રાયશ્ચિત્ત પણ કર્યું નહિ. આ રીતે અંતે પંદર દિવસના સંથારાથી જીવનકાળ સમાપ્ત કરી તે જ્યોતિમંડળમાં ઇન્દ્ર બન્યો. તપ અને સંયમના પ્રભાવથી એને આ ઋદ્ધિ મળી છે.” ગણધર ગૌતમના પૂછતા ભગવાને આગળ જણાવ્યું : “જીવન પૂરું થતાં એ ચંદ્રદેવ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં જન્મ લઈ સિદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત થશે.”
એ જ રીતે એક વાર જ્યારે રાજગૃહ નગરના ગુણશીલક ચૈત્યમાં ભગવાન મહાવીર પધાર્યા, તો સૂર્ય પણ ભગવાનના સમવસરણમાં હાજર થયા. સૂર્યએ પણ અદ્ભુત ચમત્કાર દેખાડી પોતાના લોક તરફ પ્રયાણ કર્યું. ગૌતમ ગણધર વડે સૂર્યના પૂર્વજન્મના વિષયમાં પૂછતાં ભગવાને કહ્યું : “શ્રાવસ્તી નગરીનો ગાથાપતિ સુપ્રતિષ્ઠ, વૈભવશાળી, ઉદાર અને યશસ્વી હતો. તે ભગવાન પાર્શ્વનાથના સમવસરણમાં દેશના સાંભળવા ગયો અને દીક્ષિત થઈ ગયો. એણે પણ ઉગ્ર તપસ્યાઓ કરી, મૂળગુણોનું પૂર્ણપણે પાલન કર્યું, પરંતુ ઉત્તરગુણોની ઉપેક્ષા કરી અને પ્રાયશ્ચિત્ત કર્યા વગર જ સંલેખનાપૂર્વક આયુષ્ય પૂરું કરી સૂર્યદેવ બન્યો. દેવલોકનો જીવનકાળ સમાપ્ત થતા તે મહાવિદેહમાં જન્મ લઈ તપ-સંયમની સાધનાથી સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરશે.
૨૦૪ ૭
જી. જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
