Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
(ભગવાન પાર્શ્વનાથની કેટલીક સાધ્વીઓ) નિરયાવલિકા” અને “જ્ઞાતાધર્મકથાસૂત્રોમાં ઉપલબ્ધ આખ્યાનોથી ખબર પડે કે ભગવાન પાર્શ્વનાથના ઉપદેશોથી પ્રભાવિત થઈ સમયેસમયે ૨૧૬ વૃદ્ધાવસ્થાએ પહોંચેલી કુમારિકાઓએ પ્રભુની શરણમાં પ્રવ્રજ્યા ધારણ કરી. એ આખ્યાનોથી તત્કાલીન સામાજિક સ્થિતિ ઉપર ભગવાન પાર્શ્વનાથનો પ્રભાવ તેમજ એમની લોકપ્રિયતાનો ખ્યાલ આવે છે તેમજ એમના નામની સાથે પુરુષાદાનીય' વિશેષણના ઉપયોગના કારણ ઉપર સારો એવો પ્રકાશ પડે છે. અતઃ એ આખ્યાનોને સંક્ષેપમાં અહીં પ્રસ્તુત કરવામાં આવે છે. નિરયાવલિકા'ના પુષ્પચૂલિકા નામના ચોથા વર્ગના કુલ ૧૦ અધ્યાય છે.
પ્રથમ અધ્યાયમાં શ્રીદેવીનું વર્ણન છે. એક વાર રાજગૃહમાં આવેલ ગુણશીલક ઉદ્યાનમાં ભગવાન મહાવીરના સમવસરણમાં સૌધર્મકલ્પના શ્રી અવતંસક વિમાનની ઘણી ઋદ્ધિશાલિની શ્રીદેવી પણ આવી. એણે પ્રભુને વંદન કરી પોતાની ઉત્તમ કોટિની વૈક્રિયલબ્ધિ વડે અત્યંત મનોહર તેમજ અભુત નાટકનું પ્રદર્શન કર્યું. એનાં પરત ફર્યા પછી ગણધર ગૌતમની જિજ્ઞાસાના જવાબમાં ભગવાને એના પૂર્વજન્મનો પરિચય આપતા કહ્યું : “રાજા જિતશત્રુના રાજ્યમાં રાજગૃહ નગરીમાં સુદર્શન નામક એક અતિ સમૃદ્ધ ગાથાપતિ રહેતો હતો. એની પત્નીનું નામ પ્રિયા અને એકની એક પુત્રીનું ભૂતા હતું. ભૂતાનાં લગ્ન ન થઈ શક્યાં અને તેની ઉંમર થતાં તે વૃદ્ધ થઈ ગઈ.
એક વખત પુરુષાદાનીય અહેતુ પાર્શ્વનાથ રાજગૃહમાં પધાર્યા. ભૂતા પણ પોતાનાં માતા-પિતાની આજ્ઞા લઈ સમવસરણમાં આવી. પ્રભુના ઉપદેશથી વૈરાગ્ય પામી એણે માતા-પિતા પાસે દીક્ષાની અનુમતિ માંગી. ગાથાપતિએ પ્રસન્ન થઈ દીક્ષા સમારોહનું આયોજન કર્યું અને પોતાની પુત્રીને શિષ્યા રૂપે સમર્પિત કરવા પ્રભુ પાસે ગયા. પ્રભુની પરવાનગી મેળવી ભૂતાએ પોતાનાં આભૂષણો ઉતાર્યા અને પુષ્પચૂલા આર્યાની પાસે પ્રવ્રજિત થઈ ગઈ. ત્યાર બાદ કાલાન્તરમાં ભૂતા આર્યા શરીરનાકુશિકા (શરીરશુદ્ધિ તથા બાહાશુદ્ધિ ઉપર વિશેષ ધ્યાન આપનારી) થઈ પુષ્પચૂલાએ એને સમજાવી કે - “સાધ્વી માટે આ દેહશક્તિ યોગ્ય નથી. પણ ભૂતાએ એમની વાત માની નહિ, પણ ઉપાશ્રયમાં ૨૦૮ 369696969696969696969696969696| જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
