Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
(નાગનો ઉદ્ધાર )
એક દિવસ પાર્શ્વનાથ પોતાના રાજમહેલમાંથી વારાણસીની છટાપ્રભાનું અવલોકન કરી રહ્યા હતા કે એમણે ઘણાબધા લોકોને પૂજાઅર્ચનાની સામગ્રી લઈ નગરની બહાર જતા જોયા. પૃચ્છા કરતા ખબર પડી કે - “નગરના બગીચામાં કમઠ નામના મોટા તપસ્વી પંચાગ્નિ તપ કરી રહ્યા છે અને લોકો એમની સેવા-અર્ચના માટે જઈ રહ્યા છે.” કુમાર પણ કુતૂહલવશ તાપસને જોવા ગયા. એમણે જોયું કે તાપસ ધૂણી સળગાવી પંચાગ્નિ તાપી રહ્યો છે. એની ચારેય તરફ ભીષણ આગ સળગી રહી છે, અને માથા ઉપર ઉનાળાનો સૂર્ય તપી રહ્યા છે. લાંબીલાંબી જટાઓની વચ્ચે લાલઘૂમ આંખો તપસ્વીને વધુ ભયાનક બનાવી રહી છે. ટોળે-ટોળાં વળીને લોકો આવે છે, ફુલહાર વગેરે મૂકે છે, અને વિભૂતિ(ભસ્મ)નો પ્રસાદ લઈને પોતાની જાતને ધન્ય સમજી જતા રહે છે. પાર્થકુમારે એમના અવધિજ્ઞાન વડે જાણી લીધું કે - “ધૂણીમાં પડેલા એક લાકડામાં એક મોટો નાગ (‘ઉત્તરપુરાણ” પ્રમાણે નાગ-નાગણનું જોડું) સળગી રહ્યું છે.” એમ ખબર પડતાં કુમારનું હૃદય પીગળી ગયું. એમણે તાપસ કમઠને કહ્યું: ધર્મનું મૂળ દયા છે. તે અગ્નિને સળગાવવાથી કઈ રીતે શક્ય થઈ શકે છે ? કારણ કે અગ્નિ સળગાવવાથી બધા પ્રકારના જીવોનો વિનાશ થાય છે.”
પાર્શ્વની વાત સાંભળી તાપસ કાળ-ઝાળ થઈ ઊઠ્યો : “કુમાર ! તમે શું જાણો ધર્મ શું છે ? તારું કામ તો હાથી-ઘોડા સાથે મનોરંજન કરવાનું છે. ધર્મનો મર્મ તો અમે મુનિ લોકો જ જાણીએ છીએ. શું તું આ ધૂણીની આગમાં સળગતા કોઈ જીવ વિશે કહી શકે છે?” રાજકુમારે સેવકોને આદેશ આપી અગ્નિકુંડમાંથી સળગતું લાકડું બહાર કઢાવ્યું અને એને સાવધાનીપૂર્વક ફાડવામાં આવતા એમાંથી બળતો એક સાપ બહાર કાઢ્યો. પાર્શ્વનાથે સાપને પીડાતો જોઈ સેવક પાસે નવકાર મંત્ર બોલાવીને પચ્ચકખાણ અપાવ્યા એને આર્ત-રૌદ્રરૂપ દુર્ગાનથી બચાવ્યો. શુભભાવે આયુષ્ય પૂર્ણ કરી એ નાગ, નાગજાતિના ભવનવાસી દેવામાં ધરણેન્દ્ર નામનો ઇન્દ્ર થયો. ઉપસ્થિત જનસમૂહ પાર્શ્વનાથના જ્ઞાન અને વિવેકના છૂટા મોંએ વખાણ કરવા લાગ્યા. તાપસની પ્રતિષ્ઠા ઓછી થઈ ગઈ. તે પાર્શ્વકુમાર પ્રત્યે ઈર્ષાળુ બન્યો. અંતે અજ્ઞાન-તપથી જીવન સમાપ્ત કરી એ અસુરકુમારોમાં મેઘમાલી નામનો દેવ થયો. ( ૨૦૪ E6299969696969696969696969ી જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
