Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
સાથી રાજકુમારોની સાથે ભગવાન પાર્શ્વનાથના સમવસરણમાં ગયા અને દેશનાથી પ્રભાવિત થઈ પ્રવ્રજ્યા ધારણ કરી ગણધર બની ગયા.
૮. ભદ્રયશ ઃ ભગવાનના આઠમા ગણધર હતા ભદ્રયશ. એમનાં પિતાશ્રી અને માતા હતાં સમરસિંહ અને પદમા, મન્નકુંજ નામના ઉદ્યાનમાં એમણે એક વ્યક્તિને અણીદાર ખીલાઓથી પીડાતી જોઈ. ભદ્રયશે એના શરીરમાંથી એ અણીદાર ખીલીઓ કાઢી અને જ્યારે એમને જ્ઞાત થયું કે - “એમના ભાઈએ જ પૂર્વજન્મના વેરવશ એની આ દશા કરી છે,' તો સંસારની સ્વાર્થી વૃત્તિ જોઈને એમનું મન વિરક્ત થયું. પોતાના કેટલાયે સાથીઓની સાથે એમણે ભગવાન પાર્શ્વનાથ પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરી અને ગણધરપદના અધિકારી બન્યા.
૯. જય તથા ૧૦. વિજય : આ બંને શ્રાવસ્તીના રહેવાસી સહોદર ભાઈઓ હતા. બંને વચ્ચે ઘણો પ્રેમ હતો. એક વખત એમણે સ્વપ્નમાં જોયું કે - “એમનો જીવનકાળ ઘણો ટૂંકો છે.” એનાથી વિરક્ત થઈ બંને ભાઈઓ પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરવાના ઇરાદાથી ભગવાનની સેવામાં પહોંચ્યા અને દીક્ષિત થઈ ગણધરપદના અધિકારી બન્યા.
આવશ્યકનિયુક્તિ” અને “તિલોયપષ્ણત્તી'માં ભગવાન પાર્શ્વનાથના દસ ગણધર બતાવવામાં આવ્યા છે, જ્યારે કે “સમવાયાંગ' અને કલ્પસૂત્ર'માં એમના ૮ ગણધરોનો જ ઉલ્લેખ છે. આ સંખ્યા ભેદને સ્પષ્ટ કરતા “કલ્પસૂત્ર'ના ટીકાકાર ઉપાધ્યાય વિનય વિજયે લખ્યું છે કે - જય વિજય નામના બે ગણધર ઓછી ઉંમરના હતા, આથી ૮ જ ગણધરોનો ઉલ્લેખ યોગ્ય સમજવામાં આવ્યો છે.'
(પાર્શ્વનાથનો ચાતુર્યામધર્મ) તત્કાલીન સરળ અને પ્રાજ્ઞજનો - ડાહ્યા માણસોને લક્ષ્યમાં રાખી ભગવાન પાર્શ્વનાથે જે ચારિત્રધર્મની દીક્ષા આપી, એને ચાતુર્યામધર્મના નામે જાણવામાં આવે છે. યમનો અર્થ છે દમન કરવું. ચાર પ્રકારથી આત્માનું દમન કરવું, અર્થાત્ એને સંયમિત કે નિયંત્રિત રાખવું જ ચાતુર્યામ ધર્મનો મર્મ છે. આ ચારેય યામ વ્રતના રૂપે હતા, યથા - (૧) સર્વથા પ્રાણાતિપાત વિરમણ - હિંસાનો ત્યાગ, (૨) સર્વથા મૃષાવાદ વિરમણ - અસત્યનો ત્યાગ, (૩) સર્વથા અદત્તાદાન વિરમણ - ચૌર્ય(ચોરી)ત્યાગ, (૪) સર્વથા બહિદ્ધાદાન વિરમણ - પરિગ્રહ ત્યાગ. આ ચારેયમાં બ્રહ્મચર્યનું | જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969696969696969 ૨૬૯ |
