Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
ભગવાન શ્રી મુનિસુવ્રત
શ્રી મુનિસુવ્રત ભગવાન જૈન ધર્મના વીસમા તીર્થંકર થયા. તેઓ એમના પૂર્વજન્મમાં ચંપા નગરીના રાજા સુરશ્રેષ્ઠ હતા. એમણે નંદન મુનિના આશ્રયમાં સંયમ સ્વીકારી અર્હતૃભક્તિ જેવાં વીસ સ્થાનોની સમ્યક્-સાધના કરી તીર્થંકર નામકર્મ ઉપાર્જિત કર્યું. અંતિમ સમયે સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામી દસમા પ્રાણત દેવલોકમાં દેવરૂપે ઉત્પન્ન થયા. ત્યાંના લોકની અવધિ પૂર્ણ કરી એમનો જીવ શ્રાવણ શુક્લ પૂનમના શ્રવણ નક્ષત્રમાં માતાના ગર્ભમાં પ્રવિષ્ટ થયો. રાજગૃહીના મહારાજ સુમિત્ર એમના પિતા અને મહારાણી દેવી પદ્માવતી એમની માતા હતાં. ગર્ભાવસ્થા પૂરી થતા એમનો જન્મ જેઠ કૃષ્ણ નવમીના દિવસે શ્રવણ નક્ષત્રમાં થયો. ગર્ભાવસ્થાના સમયમાં માતા સમ્યક્ રીતિથી મુનિની જેમ વ્રતપાલન કરતી રહી, માટે મહારાજ સુમિત્રએ એમનું નામ મુનિસુવ્રત રાખ્યું.
યુવાન થતા પિતાએ પ્રભાવતી આદિ અનેક યોગ્ય કન્યાઓ સાથે એમનાં લગ્ન કરાવી થોડા સમય બાદ રાજ્યભાર એમને સોંપી દીક્ષા લઈ લીધી. પિતાની બાદ એમણે રાજ્યનો કાર્યભાર તો સંભાળ્યો, પણ રાજકીય વૈભવ અને ઇન્દ્રિય-સુખથી હંમેશાં અળગા જ રહ્યા. ૧૫ હજાર વર્ષો સુધી શાસન કર્યા પછી એમણે લોકાંતિક દેવોની પ્રાર્થનાથી વર્ષીદાન આપ્યાં, પછી પોતાના જ્યેષ્ઠ (મોટા) પુત્રને રાજ્ય સોંપી ફાગણ કૃષ્ણ અષ્ટમીના દિવસે શ્રવણ નક્ષત્રમાં એક હજાર રાજકુમારોની સાથે દીક્ષા ગ્રહણ કરી. બીજા દિવસે રાજગૃહીના રાજા બ્રહ્મદત્તને ત્યાં બેલેનું પ્રથમ પારણું કર્યું. ૧૧ મહિના સુધી છદ્મસ્ત અવસ્થામાં વિચરીને દીક્ષા લીધેલી, તે ઉદ્યાનમાં ચંપા વૃક્ષની નીચે ધ્યાનમાં બેસી ફાગણ કૃષ્ણ બારશના રોજ કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શન મેળવ્યાં. કેવળી બની મુનિસુવ્રત સ્વામીએ શ્રુતધર્મ ને ચારિત્રધર્મની દેશના આપી અને હજારો લોકોને દીક્ષા આપી ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી.
એમના ધર્મપરિવારમાં ૧૮ ગણ અને ૧૮ ગણધર, ૧૮૦૦ કેવળી, ૧૫૦૦ મનઃપર્યવજ્ઞાની, ૧૮૦૦ અવધિજ્ઞાની, ૫૦૦ ચૌદપૂર્વધારી, ૨૦૦૦ વૈક્રિયલબ્ધિધારી, ૧૨૦૦ વાદી, ૩૦૦૦૦ સાધુ, ૫૦૦૦૦ સાધ્વીઓ, ૧૭૨૦૦૦ શ્રાવકો અને ૩૫૦૦૦૦ શ્રાવિકાઓ હતાં.
૩૦ હજાર વર્ષનાં પૂર્ણ આયુષ્યમાં સાડા સાત હજાર વર્ષ સુધી સંયમધર્મની આરાધના કર્યા પછી છેવટના સમયે પ્રભુએ એક હજાર મુનિઓની સાથે ૧ મહિનાના નિર્જળ અનશનથી જેઠ કૃષ્ણ નવમીના રોજ અશ્વિની નક્ષત્રમા સિદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત થઈ ગયા. જૈન ઇતિહાસ અને પુરાણો પ્રમાણે મર્યાદા પુરુષોત્તમ રામ (પદ્મ બળદેવ) અને વાસુદેવ લક્ષ્મણ ભગવાન મુનિસુવ્રતના શાસનકાળમાં જ થયા. રામે ઉત્કૃષ્ટ સાધના વડે સિદ્ધિ મેળવી અને સીતાનો જીવ બારમા સ્વર્ગનો અધિકારી થયો.
૧૬૨ ૭૩
૭. જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
