Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
લઈ આવીને મારા શરીર પર લગાડ. નર બોલ્યો : ‘“લાગે છે કે, તારો જીવ મારાથી ભરાઈ ગયો છે, એટલા માટે જ તું મને મોતના મોઢામાં ધકેલવા માંગે છે.' પક્ષીઓની વાત સાંભળી બ્રહ્મદત્ત જોરથી હસી પડ્યો. રાજાને આમ અનાયાસે જ હસતા જોઈ રાણીને ઘણું અચરજ થયું. એમણે રાજાને હસવાનું કારણ પૂછ્યું. બ્રહ્મદત્ત મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગયો. એણે આમતેમ ગોળ-ગોળ વાતો ઉપજાવી રાણીને ટાળવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પણ રાણી એની જીદ પર અડી બેઠી. બ્રહ્મદત્તે રાણીને સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો કે - મહારાણી ! સમજવાનો પ્રયત્ન કરો. હું તારાથી કંઈ પણ સંતાડવા નથી માંગતો, પણ આ વાતની પાછળ રહસ્ય-ભેદ છે, જેના પ્રગટ થઈ જવાથી મારા માથાના સાત ટુકડા થઈ જશે.'' રાણીએ બ્રહ્મદત્તની વાત પર અવિશ્વાસ દાખવતા કહ્યું : “જો એમ જ હોય તો તમારી સાથે હું પણ મારો જીવ ટૂંકાવી દઈશ, પણ આ રહસ્ય જાણ્યા વગર હું જીવી નથી શક્તી.’
રાણીમાં વધારે પડતો જીવ હોવાના લીધે રાજાએ રાણી સાથે મરઘટ-સ્મશાનમાં જઈ ચિતા ગોઠવવાનો આદેશ આપ્યો અને રહસ્ય બતાવવા તૈયાર થઈ ગયો. સ્નેહના લીધે અકાળ મૃત્યુ માટે તૈયાર થયેલ બ્રહ્મદત્તને સમજાવવા માટે એમની કુળદેવીએ દૈવીમાયા વડે એક ગર્ભવતી બકરી અને બકરાનું રૂપ ધર્યું બકરીએ એની ભાષામાં બકરાને કહ્યું : “રાજાના ઘોડા માટે જે લીલા-લીલા જવની પૂણીઓ રાખેલી છે, એમાંથી એક પૂણી લઈ આવ તો હું એને ખાઈને મારી ઇચ્છા (દોહદ) પૂરી કરું.” બકરાએ કહ્યું : “આ પ્રયત્ન કરવા જતા રાજાના માણસો મારો જીવ લઈ લેશે.” બકરીએ જીદ કરી : “જો તું નહિ જઈશ તો હું જીવ ટૂંકાવી દઈશ.” બકરો બોલ્યો : “કોઈ વાંધો નથી, હું બીજી બકરીને મારી પત્ની બનાવી લઈશ.” બકરીએ કહ્યું : ‘એનો અર્થ એવો થયો કે તું મને પ્રેમ નથી કરતો. આ રાજાને જો, જેણે પોતાની રાણી માટે મૃત્યુને વહાલું કરી રહ્યો છે.” બકરો બોલ્યો : “અનેક પત્નીઓનો સ્વામી થઈને પણ એક સ્ત્રીની હઠને લીધે બ્રહ્મદત્ત મરવાની મૂર્ખતા કરી રહ્યો છે, પણ હું એની જેમ મૂરખ નથી.’’ બકરાની વાત સાંભળી બ્રહ્મદત્તને પોતાની મૂર્ખતા પર અફસોસ (ખેદ) - થયો અને બકરાના ગળામાં પોતાનો હાર નાંખી ચુપચાપ મહેલમાં જતો રહ્યો.
ચક્રવર્તીની સમૃદ્ધિને ભોગવતા-ભોગવતા જ્યારે ૫૮૪ વર્ષ વીતી ગયાં તો એમનો એક પહેલાનો ઓળખીતો બ્રાહ્મણ સપરિવાર એમની ઉજૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
૨૫૨
