Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
જાણે શૂન્ય-સમાન વિરક્ત લાગવા લાગ્યો અને એમના હૃદયાકાશમાં વૈરાગ્યનો સૂર્ય તપી ઊઠ્યો. ભગવાન અરિષ્ટનેમિએ પાંડવોની સંયમસાધનાની અંતરની ઇચ્છા (મનસા) જાણી તરત જ એમના ચરમશરીરી સ્થવિર મુનિ ધર્મઘોષને પાંચસો મુનિઓને પાંડવ-મથુરા મોકલ્યા. પાંડવોએ એમનું રાજ્ય પાંડુસેનને સોંપી ધર્મઘોષ પાસે શ્રમણદીક્ષા સ્વીકારી લીધી. મહારાણી દ્રૌપદીએ આર્યા સુવ્રતા પાસે દીક્ષા લીધી. દીક્ષિત થયા પછી પાંચેય પાંડવો અને દ્રૌપદીએ અનુક્રમે ચૌદ પૂર્વે અને એકાદશ અંગોનો અભ્યાસ કરીને ઘોર તપ કર્યું.
કઠણ સંયમ અને તપની અગ્નિમાં પોતાના કર્મ-સમૂહોને બાળીને રાખ કરતા રહી પાંચેય પાંડવ મુનિ વિચરણ કરતા રહ્યા અને એમણે સાંભળેલું કે ભગવાન અરિષ્ઠનેમિ સૌરાષ્ટ્રમાં વિચરી રહ્યા છે. પોતાના ગુરુની આજ્ઞા મેળવી એમણે સૌરાષ્ટ્ર તરફ પ્રયાણ કર્યું. ત્યાં જતી વખતે એક દિવસ તેઓ ઉજ્જયંતગિરિની પાસે હસ્તકલ્પ નગરની બહાર સહસ્રામ્રવનમાં રોકાયા. યુધિષ્ઠિર મુનિને ત્યાં જ રોકી દઈ બાકીના ચાર મુનિ માસખમણના પારણા માટે ભિક્ષા માંગવા નગરમાં ગયા. ત્યાં જ એમને ખબર પડી કે - ‘ભગવાન નેમિનાથે ઉજ્જયંતગિરિ ઉપર નિર્વાણ મેળવી લીધું છે.' ચારેય મુનિ-ભાઈ ઝડપથી સહસ્રામ્રવનમાં પાછ ફર્યા. મુનિ યુધિષ્ઠિરના અભિપ્રાય પ્રમાણે ગૃહીત ભિક્ષાન્નનું પરિષ્ઠાપન કરી પાંચેય મુનિઓએ શત્રુંજય પર્વત પર પહોંચી સંલેખના કરી. બે મહિનાની સંલેખનાથી આરાધના કરી કૈવલ્યની ઉપલબ્ધિ બાદ નિર્વાણપદ મેળવ્યું. આર્યા દ્રૌપદી પણ અનેક વર્ષોની કઠોર સંયમ-તપ-સાધના તેમજ એક મહિનાની સંલેખના કરી પંચમ કલ્પમાં મહર્દિક દેવરૂપે પ્રગટ થઈ,
પરિનિર્વાણ અને ધર્મપરિવાર
સાતસો વર્ષોમાં થોડા ઓછા સમયની કેવળીચર્યા પછી પ્રભુએ જીવનસંધ્યાની સમાપ્તિનો સમય પાસે જોઈ ઉજ્જયંતગિરિ ઉપર પાંચસો છત્રીસ સાધુઓની સાથે ૧ મહિનાનું અનશન ધારણ કરી અષાઢ શુક્લ આઠમના ચિત્રા નક્ષત્રના યોગમાં મધ્યરાતના સમયે આયુ, નામ, ગોત્ર અને વેદનીય નામનાં ચાર અઘાતીકર્મોનો લોપ કરી નિષદ્યા આસનથી સિદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત થયા. અરિહંત અરિષ્ટનેમિનું આયુષ્ય કુલ એક હજાર વર્ષનું હતું.
૨૨૮
૩. જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
