Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
આમ અનેક વર્ષો સુધી સંયમ-સાધના અને ધર્મ-સંચાલન કરતા રહીને થાવચ્ચા મુનિ પુંડરિક પર્વત પર પહોંચ્યા. ત્યાં એક મહિનાની સંલેખના કરીને-અનશન કરીને નિર્વાણપદ મેળવ્યું. એમના શિષ્ય શુક અને શૈલક (રાજર્ષિ) પણ કાલાન્તરમાં પુંડરિક પર્વત પર જઈ એક મહિનાની સંલેખના વડે નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યું.
અરિષ્ટનેમિનો દ્વારિકા-વિહાર
ભ. અરિષ્ટનેમિ વૈરાગી અને કેવળી હોવા છતાં પણ એક સ્થાને સ્થિર રહ્યા નહિ. એમણે દૂર-દૂર સુધી વિચરણ કર્યું, માટે એમના વર્ષાવાસોનો કોઈ ઉલ્લેખ મળતો નથી. પણ એટલું તો ચોક્કસપણે કહી શકાય છે કે એમનું વિહારનું કેન્દ્ર અધિકતર દ્વારિકા રહ્યું છે. ભ. નેમિનાથનું વારંવાર ત્યાં જવું એ વાતની સાબિતી છે કે દ્વારિકા એ સમયનું ધાર્મિક કેન્દ્ર રહ્યું છે. એક સમયે જ્યારે પ્રભુ નંદનવનમાં બેઠા હતા ત્યારે અંધકવૃષ્ણિના સમુદ્ર, સાગર વગેરે દસ પુત્રોએ પ્રવ્રજ્યા ગ્રહણ કરી. બીજી વખતે હિમવંત આદિ વૃષ્ણુિ-પુત્રોના પ્રવ્રુજિત થવાનો ઉલ્લેખ મળે છે. ત્રીજી વખત વસુદેવ અને ધારિણીના પુત્ર સારણ કુમારે દીક્ષા ગ્રહણ કરી. બલદેવપુત્ર સુમુખ, દુર્મુખ, કૂપક અને વસુદેવપુત્ર દારુક તેમજ અનાર્દષ્ટિની પ્રવ્રજ્યા પણ દ્વારિકામાં જ થયેલી પ્રતીત થાય છે. પછી વસુદેવ અને ધારિણીના પુત્ર જાલિ, મયાલિ આદિ તથા કૃષ્ણના પુત્ર પ્રદ્યુમ્ન અને જાંબવતીના પુત્ર સામ્બકુમાર, વૈદર્ભીકુમાર, અનિરુદ્ધ તથા સમુદ્રવિજયના સત્યનેમિ, દેઢનેમિએ તથા કૃષ્ણની અન્ય રાણીઓએ પણ દ્વારિકામાં જ દીક્ષા ગ્રહણ કરી. એનાથી એવું જ સિદ્ધ થાય છે કે વાસુદેવ. કૃષ્ણના પરિવારના બધા લોકો ભગવાન અરિષ્ટનેમિના પ્રત્યે અતૂટ શ્રદ્ધા રાખતા હતાં
પાંડવોની મુક્તિ
શ્રીકૃષ્ણના અંતિમ આદેશ પ્રમાણે જરાકુમાર પાંડવ-મથુરામાં પાંડવો પાસે ગયો અને એમણે શ્રીકૃષ્ણ દ્વારા આપવામાં આવેલ કૌસ્તુભમણિ એને બતાવી અને દ્વારિકા-દહન તેમજ યદુવંશનો સર્વનાશ અને પોતાના વડે જ શ્રીકૃષ્ણના આકસ્મિક નિધનનું વિવરણ એમને સંભળાવ્યું. જરાકુમારના મુખે આ હૃદયદ્રાવક શોક સમાચાર સાંભળી પાંડવ ઘણા દુઃખી થયા. પોતાના પરમ સહાયક અને મિત્ર કૃષ્ણનું નિધન તો એમના માટે વ્રજાઘાત કરતા પણ અત્યંત દુઃખદાયી હતું. એમને આખો સંસાર
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ અ
૨૨૦
