Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal

Page 127

'ભગવાd શ્રી વાસુપૂજ્ય શ્રેયાંસનાથ પછી ભગવાન શ્રી વાસુપૂજ્ય બારમા તીર્થંકર થયા પોતાના પૂર્વજન્મના તેઓ પુષ્કરાદ્ધ દ્વીપના મંગલાવતી વિજયમાં પક્વોત્તર રાજા હતા. એ જન્મમાં એમણે નિરંતર-અવિરત જિનશાસનની ભક્તિ કરી. એમના મનમાં હંમેશાં એ જ વિચાર આવતો હતો કે - લક્ષ્મી ચંચળ છે અને પુણ્યબળ નશ્વર છે, તેથી જીવનનું વાસ્તવિક ધ્યેય મોક્ષપદને પ્રાપ્ત કરવાનું જ હોવું જોઈએ. સંજોગવશાત્ એમનો ભેટો ગુરુ વજનાભ સાથે થયો. એમના ઉપદેશથી વિરક્ત થઈ રાજા પક્વોત્તરે સંયમ ધારણ કરી કઠોર તપ તથા અદ્ભક્તિ વગેરે સ્થાનોની આશંધના કરી તીર્થકર નામકર્મ ઉપાર્જિત કર્યું. અંતિમ સમયે શુભધ્યાનથી કાળધર્મ પ્રાપ્ત કરી તેઓ પ્રાણત સ્વર્ગમાં ઋદ્ધિમાન દેવ બન્યા.
ભારતની પ્રખ્યાત ચંપા નગરીમાં પ્રતાપી રાજા વસુપૂજ્ય રહેતા હતા, એમની રાણી જયાદેવી હતી. પક્વોત્તરનો આત્મા દેવનું આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં જેઠ શુક્લ નવમી (નોમ)ના શતભિષા નક્ષત્રમાં રાણી જયાદેવીના ગર્ભમાં પ્રવેશ્યો. રાણીએ ૧૪ મહાસ્વપ્નો જોયાં અને ગર્ભકાળ પૂરો થતા ફાગણ કૃષ્ણ ચતુર્દશી (ચૌદશ)ના શતભિષા નક્ષત્રમાં પુત્રરત્નને જન્મ આપ્યો. મહારાજ વસુપૂજ્યના પુત્ર હોવાના લીધે એમનું નામ વાસુપૂજ્ય રાખવામાં આવ્યું.
આચાર્ય હેમચંદ્ર અનુસાર વાસુપૂજ્ય અવિવાહિત હતા. જિનસેન આદિ દિગંબર પરંપરાના આચાર્યોનો પણ આ જ મત છે. આચાર્ય હેમચંદ્રના કહેવા પ્રમાણે - “રાજા વસુપૂજ્યએ યુવરાજ વાસુપૂજ્યને વિવાદ્યોગ્ય સ્થિતિ પ્રાપ્ત થતા પોતાની અભિલાષા (ઇચ્છા) વ્યક્ત કરતા કહ્યું કે - તારે પણ પૂર્વ તીર્થકરોની જેમ વિવાહ, રાજ્ય, દીક્ષા ને તપ-સાધનાની ચાલી આવતી પરંપરાનું પાલન કરવું જોઈએ.” વાસુપૂજ્યએ પોતાના પિતાની વાતનો જવાબ આપતા કહ્યું કે - “એ લોકોનાં ભોગકર્મ બાકી હતાં, એવાં મારાં બાકી નથી. ભવિષ્યમાં પણ મલ્લીનાથ, નેમિનાથ વગેરે પણ કુંવારા જ દીક્ષિત થશે, માટે મને પણ કુંવારા જ સંયમમાર્ગ પર જવાની અનુમતિ આપો.” આચાર્ય હેમચંદ્રના કહેવા પ્રમાણે - “માતા-પિતાએ એમની વાત માની લીધી અને એમણે લગ્ન કર્યા વગર તેમજ રાજ્યસુખને ભોગવ્યા વગર દીક્ષા ગ્રહણ કરી.” એમ તો આચાર્ય શીલાંકે એમણે લગ્ન કરીને થોડો સમય રાજ્ય કરીને પછી જ દીક્ષા ગ્રહણની વાત લખી છે, હકીકતમાં તીર્થકરની ગૃહચર્યા | ૧૨૨ 96969696969696969696969696969696] જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ |