Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
પિતાની દીક્ષા : કૈવલ્ય ને મુક્તિ
કુમાર અજિતનો રાજ્યાભિષેક સંપન્ન થતાં જ મહારાજ જિતશત્રુનો અભિનિષ્ક્રમણ સમારોહ થયો. એમણે પ્રથમ તીર્થંકર ઋષભદેવ દ્વારા સ્થાપિત ધર્મતીર્થની પરંપરાના એક સ્થવિર મુનિરાજ પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી. દીક્ષિત થયા પછી મુનિ જિતશત્રુએ દીર્ઘકાળ સુધી કઠોર તપસ્યા દ્વારા પોતાનાં ચાર ઘાતીકર્મોને નષ્ટ કરી કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું ને અંતે શેષ ચાર અઘાતીકર્મોને વિનષ્ટ કરી અનંત, શાશ્વત, સુખધામ-મોક્ષ પ્રાપ્ત કર્યો. મહારાજા અજિતનું શાસન
મહારાજા અજિતે ૫૩ લાખ પૂર્વ સુધી ન્યાય-નીતિપૂર્વક પ્રજાનું પાલન કર્યું. અમિત શક્તિસંપન્ન અજિતના પુણ્યપ્રતાપથી અન્ય રાજાગણ શ્રદ્ધાભક્તિથી નતમસ્તક થઈ સ્વતઃ એમને આધીન થઈ ગયા. એમના શાસનકાળમાં સમસ્ત પ્રજા સુખી, સંપન્ન, સમૃદ્ધ તથા ન્યાય-નીતિ-ધર્મપરાયણ રહી.
એક દિવસ મહારાજ અજિતે એકાંતમાં ચિંતન કરતા વિચાર્યું કે - ‘હવે મારે સંસારના પ્રપંચપૂર્ણ કાર્યકલાપોનો પરિત્યાગ કરી મારા મૂળ લક્ષ્યની સિદ્ધિમાં તત્પર થઈ જવું જોઈએ. નિર્બંધ, નિર્વિકાર અને નિષ્કલંક થવા માટે સાધનામાં હવે જરા પણ વિલંબ ન કરવો જોઈએ.' મહારાજના મનમાં આ પ્રકારે ચિંતન ચાલી રહ્યું હતું કે લોકાંતિક દેવ એમની સામે ઉપસ્થિત થઈ પ્રાર્થના કરતા બોલ્યા કે - “ભગવન્ ! હવે ધર્મતીર્થનું પ્રવર્તન કરી પ્રાણીઓનો ઉદ્ધાર કરો.” દેવોના ગયા પછી મહારાજ અજિતે યુવરાજ સગરને બોલાવીને કહ્યું કે - “હું બધા પ્રકારના પ્રપંચોનો પરિત્યાગ કરી સાધનાપથ પર અગ્રેસર થવા માંગુ છું, અતઃ તું આ રાજ્યભાર સંભાળ.” મહારાજના મુખમાંથી આ વચન સાંભળી સગર અવાક્ થઈ ગયા. એમનાં નેત્ર સજળ બન્યાં. અવરુદ્ધ કંઠથી બોલ્યા : “મેં તો તમને જ મારાં માતા-પિતા-ગુરુ સર્વસ્વ સમજ્યા છે. હું ક્ષણભર માટે પણ તમારી છાયાથી અલગ નથી રહી શકતો. તમારાથી અલગ થઈને હું આ રાજ્ય તો શું, સમસ્ત વિશ્વનું એકછત્ર રાજ્ય પણ સ્વીકારી નથી શકતો. જો તમે પ્રવ્રુજિત થવાનો સંકલ્પ લઈ જ લીધો છે. તો મને પણ તમારી સેવામાં રહેવાની આજ્ઞા આપો.' આમ કહી સગરે પોતાનું મસ્તક એમના મોટા ભાઈનાં ચરણોમાં ધરી દીધું.
૯૦
ઊગે જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
