Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand

Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal

Page 91

સાથે એ ઉદ્યાનમાં પહોંચ્યા. આચાર્ય અરિદમનનું અમરત્વ પ્રદાન કરનારું પ્રવચન સાંભળી વિમલવાહનની વૈરાગ્ય ભાવના વધુ પ્રબળ થઈ ઊઠી. એમણે આચાર્ય દેવને વિનયપૂર્વક પૂછ્યું કે- “અત્યંત દારુણ દુઃખોથી પરિપૂર્ણ આ સંસારમાં નિરંતર પ્રતાડિત અને પીડિત થતા રહેવા છતાં પણ સર્વ સાધારણ પ્રાણીના મનમાં સંસારથી વિરક્તિ નથી ઉત્પન્ન થતી આવી સ્થિતિમાં તમને સંસારથી વિરક્તિ કયા કારણે અથવા કયા નિમિત્તે થઈ?”
જવાબમાં આચાર્યશ્રીએ કહ્યું કે - “વિજ્ઞ વિચારક માટે સંસારમાં ડગલે ને પગલે વૈરાગ્યોત્પાદક નિમિત્ત પ્રસ્તુત થતાં રહે છે, પણ મોહ-મદ અને. મમત્વથી આંધળા બનેલ પ્રાણી જોઈને પણ ન જોયું કરી જીવન જીવતો રહે છે. સુલભ-બોધી પ્રાણી તો સ્વાનુભૂત અથવા પરાનુભૂત પ્રત્યેક ઘટનાના નિમિત્તથી તણ સંસારથી વિરક્ત થઈ જાય છે.
રાજ્ય સિંહાસન પર આરૂઢ થયાના થોડા સમય પછી મેં દિગ્વિજય. કરવાનો નિશ્ચય કર્યો અને મારી ચતુરંગિણી સેનાની સાથે વિજય-યાત્રા પર નીકળી પડ્યો. એ યાત્રા સમયે મે એક સ્થળે નંદનવનની સમાન એક અતિ રમણીય ઉદ્યાન જોયું. વાથીકૂપ-તડાગ એવં લતા મંડપોથી આકીર્ણ એ ઉદ્યાન સ્વર્ગ-જેવું પ્રતીત થઈ રહ્યું હતું. આ ઉદ્યાનની મનોહર છટા પર હું મુગ્ધ થઈ ગયો. મારા સામંતો અને સેનાપતિઓની સાથે એ ઉદ્યાનમાં કેટલાક સમય સુધી વિશ્રામ કર્યા પછી પુનઃ દિગ્વિજય માટે પ્રવૃત્ત થયો.
એ વિજયયાત્રામાં મેં અનેક દેશો પર આધિપત્ય જમાવ્યું, પરંતુ એવો નયનાભિરામ ઉદ્યાન પછી ક્યારેય દૃષ્ટિગોચર ન થયો. દિગ્વિજય પછી
જ્યારે હું પુનઃ મારી રાજધાનીની તરફ ફર્યો, તો એ ઉદ્યાનને પૂર્ણત વિનષ્ટ અને ઉજ્જડ થયેલો જોયો. ગીચ વિશાળ ફળ-ફૂલથી લદાયેલા વૃક્ષોની, જગ્યાએ ઊભેલાં હૂંઠાં પ્રેતોની સમાન ભયાવહ લાગી રહ્યા હતા. આ જોઈ મારા-મન-મસ્તિષ્કમાં ઘણો ઊંડો આઘાત લાગ્યો. મને સંપૂર્ણ દશ્યમાન જગત ક્ષણભંગુર પ્રતીત થવા લાગ્યું અને મનમાં વિચાર આવ્યો કે - સંસારનાં બધાં પ્રાણીઓને વહેલી – મોડી આ સ્થિતિ પ્રાપ્ત થવાની જ છે.” - ત્યાર બાદ જે વિચાર મારા મનમાં આવ્યો એનાથી હું ધ્રુજી ઊઠયો, સહેમી ગયો. મેં વિચાર્યું કે - “અનંત કાળથી જન્મ-મરણની ઘંટીમાં દળાતો આવી રહેલો હું પણ એક સંસારી પ્રાણી છું, સાધારણ જીવ છું અને મારે પણ શીધ્ર જ આ સ્થિતિનો સામનો કરવો પડશે. જો નહિ સંભાળીશ તો અનંતકાળ સુધી ભવસાગરમાં ભટકવું પડશે. મને સંસાર એક વિશાળ [ ૮૦ 3939696969696969696969696969 જેન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ |