Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
પથપ્રદર્શક ઋષભદેવની પાસે પહોંચ્યા અને એમને વસ્તુસ્થિતિથી પરિચિત કરાવતા પ્રાર્થના કરી કે - “લોકોમાં અશાંતિ, ક્લેશ, લૂંટ-ફાટ આદિ આપસધિક પ્રવૃત્તિઓની વૃદ્ધિને રોકીને અમારા જીવનનિર્વાહની સમુચિત વ્યવસ્થા માટે માર્ગદર્શન આપવાની કૃપા કરો.”
ઋષભદેવે યૌગલિકોને આશ્વાસન આપતાં કહ્યું કે - “હવે આ ભૂમિ ઉપર કર્મયુગ પદાર્પણ કરી ચૂક્યો છે, ફળસ્વરૂપ તમારે તમારા જીવનનિર્વાહ માટે કઠોર શ્રમ કરવો પડશે.' યૌગલિકોને એમના અંધકારપૂર્ણ ભવિષ્યમાં એક આશાની કિરણ દૃષ્ટિગોચર થઈ. એમની નિરાશા દૂર થઈ અને એમણે દૃઢ સંકલ્પના સ્વરમાં કહ્યું : “પ્રભો ! અમે આપના ઇંગિત્ (ઇશારા)માત્ર ઉપર કઠોરથી પરિશ્રમ કરવા તૈયાર છીએ.' આ સાંભળી ઋષભદેવ બોલ્યા : “આવી સ્થિતિમાં તમે લોકો તમારું જીવન સુખી અને સમૃદ્ધ બનાવવામાં સફળ થશો.
અપરાધ-નિરોધ માટે દંડનીતિ અને દંડવ્યવસ્થાની આવશ્યકતા હોય છે, જેનું સંચાલન રાજા દ્વારા થાય છે. રાજાના એ પદ ઉપર રાજ્યના વૃદ્ધજનો, પ્રજાજનો દ્વારા અભિષેક કરવામાં આવે છે, અને તે જ પરિસ્થિતિ અનુસાર નીતિમાં સંશોધન અને સંવર્ધન કરે છે.” આમ સાંભળતાં જ યૌગલિકોએ હર્ષવિભોર થઈને કહ્યું : “તમે જ અમારા રાજા છો. અમે હમણાં જ તમારો રાજ્યાભિષેક કરીએ છીએ.” આથી કુમાર ઋષભે કહ્યું : “મહારાજ નાભિ જ આપણા પૂજ્ય છે. તમે લોકો એમની જ સેવામાં ઉપસ્થિત થઈ નિવેદન કરો.”
યૌગલિકોએ નાભિ કુળકરની સેવામાં ઉપસ્થિત થઈ, આખી સ્થિતિ એમની સમક્ષ રજૂ કરી. યૌગલિકોની વાત સાંભળી નાભિરાજે કહ્યું : “હું તો હવે વૃદ્ધ થઈ ચૂક્યો છું. સારું થશે કે તમે લોકો ઋષભદેવને જ તમારા રાજા બનાવી લો. વસ્તુતઃ તેઓ જ આ સંકટપૂર્ણ સ્થિતિથી તમારો ઉદ્ધાર કરવામાં સર્વથા સક્ષમ અને રાજ્યપદ માટે પણ બધી રીતે સુયોગ્ય છે.’
નાભિ કુળકરની આજ્ઞા મેળવી યૌગલિક લોકો ઘણા પ્રસન્ન થયા. તે લોકો તરત જ ઋષભદેવની પાસે પહોંચ્યા અને પરમ પુલકિત તથા હર્ષવિભોર કંઠથી બોલ્યા : “મહારાજ નાભિએ તમને જ રાજાપદ ઉપર અભિષિક્ત કરવાની અનુમતિ આપી છે, અતઃ અમે લોકો હમણાં જ પવિત્ર જળ લાવીને તમારો અભિષેક કરીએ છીએ.’ અને તે લોકો હર્ષથી ઉછળીને પદ્મ સરોવરની તરફ ગયા.
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ ઊઊઊ
૪૫
