________________
આ પ્રકારે પ્રથમ ચંદ્રાયણમાં જે દક્ષિણ ભાગમાંથી આભ્યત્તરાભિમુખ પ્રવેશ કરતા ચંદ્ર ૭ અર્ધમંડળોને અને ઉત્તર ભાગમાંથી આભ્યન્તરાભિમુખ પ્રવેશ કરતા ૬ 39 અર્ધ મંડળમાં સંચરણ કરે છે. બીજા ચંદ્રાયણનું મંડળ ક્ષેત્ર પરિમાણ પણ ૧૪૩ અર્ધ્વમંડળ થાય છે. અહીં જ મો ભાગ પંદર મંડળ નો બાકી રહી જાય છે. ' ફરી અહીં એ સ્મરણમાં રહે કે મંડળ ઉક્ત અલગ-અલગ દિશાઓમાં બને છે. જ્યાંથી ચંદ્રપ્રવેશ કરે છે અથવા નીકળે છે. આ પ્રકારે પ્રથમ અયનમાં ઈશાનકોણથી નીકળીને 39 મંડળ જતો એવો બીજા અયનમાં જ મંડળ ચાલતો એવો નૈઋત્યકોણના પંદરમાં મંડળ પર જાય છે. એ અન્ય ચંદ્ર મંડળોમાં ચાલે છે. બીજા નક્ષત્ર અર્ધમાસમાં : ભાગ ચંદ્ર અસામાન્ય ગતિથી પ્રવેશ કરીને ચાલે છે. ૧ યુગમાં ક૭ નક્ષત્ર માસ થાય છે અને ૧૭૬૮ ચંદ્ર મંડલ હોય છે.
ઈશાન
આગ્નેય
ઉત્તર
દક્ષિણ
વાવ
નૈઋત્ય
પશ્ચિમ
આથી ૧ નક્ષત્રમાસમાં
મંડળ ચાલે છે. ૧ ચંદ્રની અપેક્ષા એ ૧૪મા મંડળમાં ચંદ્રાયણ થાય
૧૮
છે. બાકી ૧૨ મંડળ અનન્તર મંડળના જે ભાગ જઈને નક્ષત્ર માસ પૂર્ણ થઈ જાય છે. આ નક્ષત્રમાસના આદિથી ચંદ્ર બાહ્ય મંડળમાં પ્રવેશ કરતો એવો) ૧૩માં મંડળ (માંથી) નીકળીને ૧૪માં મંડળના માં ભાગમાં નક્ષત્ર માસને પૂર્ણ કરે છે. અહીં બીજી ચંદ્રાયણ નક્ષત્રમાસની અપેક્ષાએ પૂર્ણ થાય છે.
અહીં સુધી ચંદ્ર અર્થે મંડળની અપેક્ષાએ ૨ અર્ધ્વમંડલ + લિ અર્ધમંડળ + , અર્ધમંડળ વધુ ચાલી જાય છે. અહીં તૃતીય ચંદ્રાયણ ગત ચંદ્ર પશ્ચિમી બાહ્યાનન્તર અર્ધ્વમંડલના સ્વયંચરિત ભાગમાં પ્રવેશ કરતો એવો ગતિ કરે છે. ચંદ્ર 8 પર સંચરિત ભાગોમાં ગતિ કરે છે. એ અર્ધ્વમંડળમાં સ્વ-પર-સંચરિત ૩ ભાગ પર પણ તે ગતિ કરે છે. અહીં પશ્ચિમી ભાગને નૈઋત્ય શ્રી અમોલકઋષિજી મ. દ્વારા કહેવામાં આવ્યો છે. એકી મંડળથી બેકી મંડળ સુધી : અર્ધ મંડળ પર ચાલીને અર્ધ્વમંડળ : + 9 + = પૂર્ણ કરે છે. ૧ મંડળના ૭ ૪ ૨ = ૧૩૪ ભાગ થાય છે. એના ૬૭ ભાગમાં બે સૂર્ય તેમજ અન્ય ૬૭ ભાગમાં ૨ ચંદ્ર ગમનશીલ છે.
અર્થાત એક એક વિભાગ ૩૩ ; નો હોય છે. પરંતુ (વિભાગ) ચાલીને ઈશાન કોણમાં આવે છે. એમાંથી
brotes }}{ibed><ised Std 15 Ceibody<spectio
Jain Education international
www.jamendiety.org
