________________
૪૧૬ લોકાલોક પ્રજ્ઞપ્તિ
લોક-અલોક અને અવકાશાંતર આદિવિષયક પ્રશ્ન
ગાથાર્થ
શાહો-
ओवास वात घण उदहि,
पुढवि, दीवा य सागरा वासा ।
नेरइयादि अत्थि य,
समया कम्माई लेस्साओ ॥
दिट्ठी दंसण णाणा, सण्ण सरीरा य जोग उवओगे ।
दव्व पदेसा पज्जव अद्धा ।
૫.
किं पुव्विं लोयंते - जाव- पच्छा अद्धा ?
उ. पुव्विं पेते, पच्छा पेते दो वि ते सासया भावो अणाणुपुव्वी एसा रोहा !
૫. પુદ્ધિ મંતે ! જોયતે ? વા સવદા ?
उ. पुव्विं पेते पच्छा पेते - जाब- अणाणुपुव्वी एसा રોહા!
रोहा ! जहा लोयंतेणं संजोइया सव्वे ठाणा एते, एवं अलोयंतेण वि संजोएयव्वा सव्वे ।
प. पुव्विं भंते! सत्तमे ओवासंतरे ? पच्छा सत्तमे तणुवाते ?
૩. પુદ્ધિ તે, પછા વેતે-ખાવ- અળાખુપુથ્વી एसा रोहा !
रोहा ! एवं सत्तमं ओवासंतरे सव्वेहिं समं સંનોયને- ગાવ-વહાણ |
प. पुव्विं भंते! सत्तमे तणुवाते ? पच्छा सत्तमे घणवाते ?
૩. પુદ્ધિ તેતે, પછા વેતે-ખાવ-ઞળાજીપુથ્વી एसा रोहा !
एयं पि तहेव नेयव्वं जाव- सव्वद्धा ।
Jain Education International
एवं उवरिल्लं एक्केक्कं संजोयंतेणं जो जो हेट्ठिल्लो तं तं छड्ड तेणं नेयव्वं जाव-अतीतअणागतद्धा पच्छा सव्वद्धा - जाव- अणाणुपुब्बी एसा रोहा !
સેવં ભંતે ! સેવ મંતે ! ત્તિ -ખાવ- વિહરતિ । - મ.સ. o, ૩. ૬, સુ. શ્ર-૨૩, ૧૭-૨૪
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
ઉ.
સૂત્ર ૧૩૯૯
(૧)અવકાશાન્તર,(૨)વાત,(૩)થનોદધિ, (૪)પૃથ્વી, (૫)દ્વીપ (૬)સાગર, (૭) વર્ષ (ક્ષેત્ર), (૮) નારકી આદિના ૨૪ દંડક, (૯) અસ્તિકાય (૧૦) સમય, (૧૧) કર્મ (૧૨) લેશ્યા.
(૧૩) દૃષ્ટિ, (૧૪) દર્શન, (૧૫) જ્ઞાન, (૧૬) સંજ્ઞા, (૧૭) શરીર, (૧૮) યોગ, (૧૯) ઉપયોગ, (૨૦) દ્રવ્ય, (૨૧) પ્રદેશ, (૨૨) પર્યવ અને (૨૩) કાળ.
શુંએ પહેલા લોક છે-યાવ- અધ્યા પાછળ છે ? પહેલા પણ છે અને પાછળ પણ છે – એ બન્ને શાશ્વતભાવછે. હેરોહ !બન્ને અનાનુપૂર્વી છે.
હે ભગવન્ ! પહેલા લોકાન્ત અને પાછળ સર્વઅધ્ધા છે ?
પહેલા પણ છે અને પાછળ પણ છે -યાવત્ - હે રોહ ! એ બન્ને અનાનુપૂર્વી છે.
For Private & Personal Use Only
હેરોહ ! જેપ્રકારે ઉક્ત બધા સ્થાન લોકાન્તની
સાથે સંયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે, એ પ્રમાણે આ સર્વસ્થાન અલોકાન્તની સાથે પણ સંયુક્ત કરવા જોઈએ.
પ્ર. હે ભગવન્ ! પહેલા સપ્તમ અવકાશાન્તર છે અને પાછળ સપ્તમ તનુવાત છે ?
ઉ. હે રોહ ! પહેલા પણ છે અને પાછળ પણ છે -યાવ- એ બન્ને અનાનુપૂર્વી છે.
એ પ્રમાણે હે રોહ ! સપ્તમ અવકાશાન્તર ને ન્યાવત્- સર્વ અધ્યા પર્યંત સર્વની સાથે સંયુક્ત કરવા જોઈએ.
પ્ર. હે ભગવન્ ! પહેલા સપ્તમ તનુવાત છે અને પાછળ સપ્તમ ઘનવાત છે ?
ઉ. એ પહેલા પણ છે અને પાછળ પણ છે -યાવત્- રોહ ! એ અનાનુપૂર્વી છે.
એને પણ સર્વ અદ્ધા પર્યંત એ પ્રમાણે કહેવું જોઈએ.
આ પ્રકારે ઉપરના એક-એકને સંયુક્ત કરતા એવા અને એક-એકને છોડીને કહેવું જોઈએ -યાવત્- અતીત અનાગત અદ્ધા પાછળ સર્વ અદ્ધા -યાવત્ - હે રોહ ! એ અનાનુપૂર્વી છે. હે ભગવન્ ! હે ભગવન ! એ આ પ્રકારે -યાવત્ - વિચરણ કરે છે.
www.jainelibrary.org