Ganitanuyoga Part 2

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan

Page 599

૪૩૬ પરિશિષ્ટ-૧
૧.
શ્રેણીઓના સાતભેદ
૨.
(૩) નોવાવરનુમ્માઞો, (૪) નો વજિયોનો ? રૂં પાળ-વડીળાયયામો- ખાવ-૩૪महाययाओ ।
प. लोयागास सेढीओ णं भंते! पएसट्टयाए किं(૨) વહનુમ્માનો-નાવ-(૨-૪) જિઓશો? ૩. પોયમા ! (૨) સિય બ્લ્ડનુમ્માલો, (૨) નો तेओयाओ, (३) सिय दावरजुम्माओ, (૪) નો જિયાનો
एवं पाईण-पडीणाययाओ वि, दाहिणुत्तराययाओ वि ।
૧. ૩૪મદાચાયો નું અંતે ! -િ
(૨) કનુમ્માઞો-નાવ-(૨-૪) જિઓનાઓ? ૩. ગોયમા! (૨) વડનુમ્માનો, (૨) નોતેનોયાગો, (૩) નો વાવરનુમ્માનો, (૪) નો જિયોલો प. अलोयागाससेढीओ णं भंते! पएसट्टयाए किं
પ્ર.
For Private
ઉ.
(૨) ઙનુમ્માઓનાવ- (૨-૪) જિયોનો? ૩. ગોયમા ! (૨) સિય હનુમ્માઞો-નાવ(૨-૪) સિય ઋજિયોલો । एवं पाईण-पडीणाययाओ वि ।
एवं दाहिणुत्तराययाओ वि ।
उड्ढमहाययाओ वि एवं चेव ।
सेढीणं सत्त भेया
१४२०.
૬.
નવરં-- નો જિયોપાઓ ! સેલ તું જેવ મન. સ. ૨૬, ૩. ૨, સુ. ૨૬-૨૦૭ कति णं भंते ! सेढीओ पण्णत्ताओ ? ૩. ગોયમા ! સત્તક્ષેઢીઓ વળત્તાઓ, તં નહીં-(૨) ઉજ્જુ માયતા, (૨) ામો વંા, (૩) વુદ્દો વંા, (૪) નાઓ વદા, (૧) ૐહો લત્તા, (૭) અદ્ધવવવાળા)
चक्कवाला,
-- ભ. સ. ૨૬, ૩. ૨, સુ. ૨૦૮
એની પરિભાષા (વ્યાખ્યા) આ પ્રમાણે છે – (૧) કૃતયુગ્મ – રાશિમાંથી ચાર-ચાર ઘટાડવાથી શેષ ચાર રહે છે, જેમકે - ૮, ૧૨, ૧૬, ૨૦ (૨) યોજ- રાશિમાંથી ચાર-ચાર ઘટાડવાથી શેષત્રણ રહે છે, જેમકે - ૭ ૧૧, ૧૫, ૧૯ (૩) દ્વાપરયુગ્મ – રાશિમાંથી ચાર-ચાર ઘટાડવાથી શેષ બે રહે છે, જેમકે - ૬, ૧૦, ૧૪, ૧૮. (૪) કલ્યોજ – રાશિમાંથી ચાર-ચાર ઘટાડવાથી એક શેષ રહે છે, જેમકે - ૫, ૯, ૧૩, ૧૭, ૨૧, ઢાળં. ૪. ૭, મુ. --
સૂત્ર ૧૪૨૦
(૩)ન દ્વાપરયુગ્મ છે, (૪) ન કલ્યોજ છે. આ પ્રમાણે પ્રદેશોની અપેક્ષાએ પૂર્વથી પશ્ચિમ પર્યંત લાંબી શ્રેણીઓ છે - યાવત્ -ઉપરથી નીચે સુધી લાંબી શ્રેણીઓ છે.
ભગવન્! પ્રદેશોની અપેક્ષાએલોકાકાશશ્રેણીઓ - (૧) કૃતયુગ્મ છે - યાવત્-(૨-૪) કલ્યોજ છે ? ગૌતમ !(૧)ક્યારે તયુગ્મ છે, (૨)જ્યોજ નથી. (૩)ક્યારે દ્વાપરયુગ્મ છે, (૪)કલ્યોજનથી.
આપ્રકારે પૂર્વથી પશ્ચિમ પર્યંત લાંબી શ્રેણીઓ પણ છેઅનેદક્ષિણથી ઉત્તરપર્યંત લાંબી શ્રેણીઓ પણ છે.
છે
પ્ર. ભગવન્ ! પ્રદેશોની અપેક્ષાએ ઉપરથી નીચે સુધી લાંબી શ્રેણીઓ શું - (૧) કૃતયુગ્મ છે -યાવ-(૨-૪) કલ્યોજ છે ? ઉ. ગૌતમ ! (૧)કૃતયુગ્મ છે,(૨)ન(તો)ઋોજછે. (૩)ન(તો)દ્વાપરયુગ્મછે,(૪)ન(તો)લ્યોજછે. પ્ર. ભગવન્ ! પ્રદેશોની અપેક્ષાથી અલોકાકાશ શ્રેણીઓ શું –
(૧) કૃતયુગ્મ છે યાવત્ -(૨-૪) કલ્યોજ છે? ઉ. ગૌતમ ! (૧) ક્યારે કૃતયુગ્મ છે -યાવત્ - (૨-૪) ક્યારે કલ્યોજ છે.
Personal Use Only
આ પ્રકારે પૂર્વથી પશ્ચિમ પર્યંત લાંબી શ્રેણીઓ પણ છે.
આ પ્રકારે દક્ષિણથી ઉત્તર પર્યંત લાંબી શ્રેણીઓ પણ છે.
આ પ્રકારે ઉપરથી નીચે સુધી લાંબી શ્રેણીઓ પણ છે.
વિશેષ – લ્યોજ નથી. બાકીનું વર્ણન પૂર્વવત્ છે.
શ્રેણીઓના સાતભેદ :
૧૪૨૦.
ઉ.
પ્ર. ભગવન્ ! શ્રેણીઓ કેટલી કહેવામાં આવી છે ? ગૌતમ! શ્રેણીઓ સાત કહેવામાંઆવીછે, જેમકે(૧) ઋજુ આયત, (૨) એક બાજુથી વક્ર, (૩)બેબાજુથી વક્ર, (૪)એક બાજુથી ક્ષત, (૫) બે બાજુથી ક્ષત, (૬) ચક્રવાળ, (૭) અર્ધચક્રવાળ.
સ્થાનાંગવૃત્તિ, પત્ર ૨૨૬