________________
સૂત્ર ૧૧૦૪
તિર્મક લોક : સૂર્યોની ત્રાસી ગતિ ગણિતાનુયોગ ભા.-૨ ૧૪૫ एगे पुण एवमाहंसु
એક (અન્ય માન્યતાવાળાઓ) એ વળી આવું
કહ્યું છે – ७. ता पुरत्थिमाओ लोयंताओ पाओ सूरिए
(૭)પૂર્વી લોકાન્તમાં પ્રાતઃકાળે સૂર્ય(સમુદ્રના) आउओ उढेइ, से णं इमं लोयं तिरियं करेइ
જલમાંથી નીકળીને ઉદય પામે છે, તે એ તિર્યફ करित्ता पच्चत्थिमंसि लोयंतंसि सायं सूरिए
લોકને પ્રકાશિત કરે છે, પ્રકાશિત કરીને પશ્ચિમી आउकायंसि पविसइ, पविसित्ता अहे
લોકાન્તમાં સંધ્યા સમયે (સમુદ્રના) જલમાં पडियागच्छइ पडियागच्छित्ता पुणरवि
પ્રવેશ કરે છે. પ્રવેશ કરીને નીચે ચાલ્યો જાય છે, अवरभू-पुरस्थिमाओ लोयन्ताओ पाओ सूरिए
નીચે જઈને ફરીથી બીજા ભૂલોકમાં) પૂર્વી आउओ उढेइ, एगे एवमाहंसु ।
લોકાન્તથી પ્રાત:કાળે સૂર્ય(સમુદ્રના)જલમાંથી
નીકળીને ઉદય પામે છે. एगे पुण एवमाहंसु
એક (અન્ય માન્યતાવાળાઓ) એ વળી આવું
કહ્યું છે – ८. ता पुरत्थिमाओ लोयन्ताओ बहूइं जोयणाई
(૮) પૂર્વી લોકાન્તથી અનેક યોજન, અનેક શત बहूइं जोयणसयाई बहूई जोयणसहस्साई उड्ढे
યોજન અને અનેક સહસ્ત્ર યોજન ઉપર દૂર-દૂર दूरं उप्पइत्ता एत्थ णं पाओ सूरिए आगासंसि
ચાલીને ત્યાં પ્રાત:કાળે સૂર્ય આકાશમાં ઉદય उद्वेइ, से णं इमं दाहिणड्ढं लोयं तिरियं करेइ
પામે છે, તે એ દક્ષિણાર્ધ તિર્ધક લોકને પ્રકાશિત करित्ता उत्तरड्ढलोयं तमेव राओ, से णं इमं
કરે છે, પ્રકાશિત કરીને ઉત્તરાર્ધ તિર્યકુ લોકમાં उत्तरड्ढलोयं तिरियं करेइ करित्ता दाहिणड्ढ
રાત્રિ કરે છે. તેજ એ ઉત્તરાર્ધ તિર્યફ લોકને लोयं तमेव राओ, से णं इमाई दाहिण-उत्तरड्ढ
પ્રકાશિત કરે છે, પ્રકાશિત કરીને દક્ષિણાર્ધलोयाइं तिरियं करेइ करित्ता पुरथिमाओ
તિર્યક-લોકમાં રાત્રિ કરે છે. આ પ્રમાણે लोयन्ताओ बहूइं जोयणाई, बहूई जोयणसयाई,
દક્ષિણાધ-ઉત્તરાર્ધ તિર્યક-લોકોને પ્રકાશિત કરે बहूइं जोयणसहस्साई उड्ढं दूरं उप्पइत्ता, एत्थ
છે, પ્રકાશિત કરીને પૂર્વી લોકાન્તથી અનેક णं पाओ सूरिए आगासंसि उट्टेइ, एगे एवमाहंसु।
યોજન, અનેક શત યોજન અને અનેક સહસ્ત્ર યોજન ઉપર દૂર-દૂર ચાલીને ત્યાં પ્રાત:કાળે સૂર્ય
આકાશમાં ઉદય પામે છે. वयं पुण एवं वयामो
અમે વળી આ પ્રમાણે કહીએ છીએ - ता जंबुद्दीवस्स दीवस्स पाईण- पडीणाययाए
જંબુદ્વીપ દ્વીપની પૂર્વ-પશ્ચિમી અને ઉત્તરउदीण-दाहिणाययाएजीवाए मण्डलंचउव्वीसेणं
દક્ષિણી લાંબી જીવાથી મંડળોમાં એક સો सएणं छेत्ता दाहिण- पुरत्थिमंसि उत्तर
ચોવીસ વિભાગ કરીને દક્ષિણ-પૂર્વી અને पच्चस्थिमंसि य चउभागमण्डलंसि इमीसे
ઉત્તર-પશ્ચિમી મંડળના ચોથા ભાગમાં આ
રત્નપ્રભા પૃથ્વીના અતિ સમ-રમણીય रयणप्पभाए पुढवीए बहुसमरमणिज्जाओ
ભૂભાગથી આઠસો યોજન ઉપરની તરફ જઈને भूमिभागाओ अट्ठजोयणसयाई उड्ढे उप्पइत्ता
ત્યાં પ્રાત:કાળે બે સૂર્ય આકાશમાં ઉદય પામે છે. एत्थणं पाओ दुवे सूरिया आगासाओ उत्तिट्ठन्ति, तेणं इमाइंदाहिणुत्तराइं जंबुद्दीव-भागाइं तिरियं
તે સૂર્ય તિર્યલોકમાં જંબૂદ્વીપના દક્ષિણकरेंति, करेतित्ता पुरत्थिम-पच्चत्थिमाई
ઉત્તરના વિભાગોને પ્રકાશિત કરે છે, પ્રકાશિત जंबुद्दीव-भागाइं तामेव राओ,
કરીને જંબુદ્વીપના પૂર્વ-પશ્ચિમી વિભાગોમાં રાત્રિ કરે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org